Συντάκτης:Αν και τα ΜΜΕ στάθηκαν δικαιολογημένα σε ρυθμίσεις που αφορούν την ίδρυση των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης στα νησιά, των λεγόμενων hotspots (ρυθμίσεις που εμφανίζονται ανακόλουθες με τις κατηγορηματικές δεσμεύσεις του αναπληρωτή υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής που απέκλειε το ενδεχόμενο να μένουν περισσότερο από 72 ώρες οι πρόσφυγες και οι μετανάστες στα κέντρα, όπως απέκλειε και το ενδεχόμενο να λειτουργήσουν κέντρα κράτησης στα hotspots), το νομοσχέδιο που κατατέθηκε το Σάββατο για διαβούλευση και σχεδιάζεται να ψηφιστεί την ερχόμενη εβδομάδα στη Βουλή επιχειρεί μια γενναία αναδιάρθρωση του κρατικού μηχανισμού που εμπλέκεται σε προσφυγικό-μεταναστευτικό.
Το μάλλον μικρό διάστημα που παραμένει το νομοσχέδιο στη διαβούλευση (έχει προγραμματιστεί να βγει σήμερα από το opengov) και ο σχεδιασμός να κατατεθεί και να ψηφιστεί στη Βουλή την ερχόμενη εβδομάδα ανταποκρίνεται στην επιθυμία της κυβέρνησης να ολοκληρώσει τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 17 Φεβρουαρίου.
Εκκρεμότητες
Ωστόσο, δεν αποτελεί μια τυπική προσπάθεια να διασκεδαστούν οι εντυπώσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Προχωρά στη ρύθμιση εκκρεμοτήτων και παραλείψεων που διαπιστώθηκαν στο σημερινό πλαίσιο, ενώ θεσπίζει τα νομοθετικά εργαλεία που επιτρέπουν την αποτελεσματική διαχείριση της σημερινής έκτακτης κατάστασης με την εξαιρετικά αυξημένη προσφυγική και μεταναστευτική ροή.
Διάσπαρτες στον κρατικό μηχανισμό υπηρεσίες που είχαν αρμοδιότητα το προσφυγικό συγκεντρώνονται στη δομή του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, που αποκτά πολύ μεγαλύτερη δυνατότητα χάραξης πολιτικής.
Ο τομέας των δομών υποδοχής όσων ζητούν άσυλο φεύγει από το υπουργείο Εργασίας και εντάσσεται στο υπουργείο Εσωτερικών, ενώ η Γενική Γραμματεία Πληθυσμού και Κοινωνικής Συνοχής ονομάζεται στο εξής Γενική Γραμματεία Μεταναστευτικής Πολιτικής και αποκτά νέα δομή, που περιλαμβάνει διεύθυνση υποδοχής και κοινωνικής ένταξης και τμήματα φιλοξενίας, υπηρεσιών υποδοχής, κοινωνικής ένταξης, προστασίας ασυνόδευτων ανηλίκων και υλοποίησης προγραμμάτων υποδοχής και κοινωνικής ένταξης.
Η Υπηρεσία Ασύλου και η Αρχή Προσφυγών (εξετάζει σε δεύτερο βαθμό τα αιτήματα ασύλου) συγκροτούνται εκ νέου με στόχο να ανταποκρίνονται καλύτερα στις σημερινές αυξημένες απαιτήσεις. Ειδικότερα για την Αρχή Προσφυγών, στην οποία είχαν στο παρελθόν σημειωθεί δυσλειτουργίες και παρεμβάσεις πολιτικού χαρακτήρα, έγινε προσπάθεια να ενισχυθεί η ανεξαρτησία της.
Η σημερινή Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής καταργείται και συγκροτείται εκ νέου ως Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης, με αρμοδιότητα την πλήρη καταγραφή των προσωπικών στοιχείων και τη λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων όσων περνούν τα σύνορα χωρίς τις νόμιμες διατυπώσεις, την εξακρίβωση της ταυτότητας και της ιθαγένειάς τους, τον ιατρικό έλεγχο, την περίθαλψη και την ψυχοκοινωνική υποστήριξη, την ενημέρωση για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, τη μέριμνα για τις ευάλωτες ομάδες ώστε να υπαχθούν στην κατάλληλη διαδικασία και την παραπομπή των εισερχομένων στη διαδικασία ασύλου, επανεισδοχής ή απέλασης, ανάλογα με την περίπτωση.
Το νομοσχέδιο προβλέπει την ίδρυση δομών προσωρινής υποδοχής για όσους ζητούν διεθνή προστασία όπως και ανοιχτών δομών προσωρινής φιλοξενίας για όσους έχουν υπαχθεί στη διαδικασία υποστηριζόμενης απέλασης ή έχουν καθεστώς αναβολής απομάκρυνσης από τη χώρα.
Η διαδικασία καταγραφής και ταυτοποίησης στα hotspots ορίζεται ως εξής: οι πολίτες τρίτων χωρών ή οι ανιθαγενείς που εισέρχονται στην Ελλάδα χωρίς τις νόμιμες διατυπώσεις οδηγούνται με ευθύνη των αστυνομικών ή λιμενικών αρχών στο κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης και τελούν σε καθεστώς περιορισμού της ελευθερίας τους, με απόφαση που εκδίδεται μέσα σε τρεις ημέρες.
Ο διοικητής μπορεί να αποφασίζει αιτιολογημένα να παρατείνει την παραμονή στο κέντρο μέχρι τις 25 ημέρες, ενώ προβλέπονται ειδικές πτέρυγες, κατάλληλα διαμορφωμένες για τους ασυνόδευτους ανήλικους και τις άλλες κατηγορίες ευάλωτων ομάδων.
Προβλέπεται επίσης η δυνατότητα σε εξαιρετικές περιπτώσεις να παραχωρούνται στην ΕΛ.ΑΣ. χώροι στις εγκαταστάσεις για να λειτουργήσουν σαν χώροι κράτησης.
Η παρατεταμένη παραμονή και η δυνατότητα χώρων κράτησης επιβεβαιώνουν τους φόβους όσων δυσπιστούσαν στις δεσμεύσεις για ολιγοήμερη παραμονή και άμεση αναχώρηση προς την ενδοχώρα.
Το νομοσχέδιο θεσπίζει επίσης τα δικαιώματα όσων παραμένουν στα κέντρα: να έχουν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης, να διατηρούν την οικογενειακή τους ενότητα, να έχουν πρόσβαση σε επείγουσα υγειονομική περίθαλψη, σε θεραπευτική αγωγή και σε ψυχοκοινωνική στήριξη, να ενημερώνονται επαρκώς για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, να έχουν πρόσβαση σε καθοδήγηση και νομική συμβουλή και συνδρομή, να διατηρούν επαφή με φορείς και οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στα ανθρώπινα δικαιώματα και να μπορούν να επικοινωνούν με τους συγγενείς και τους οικείους τους.
Αν και το νομοσχέδιο περιέχει τις εγγυήσεις για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αποτελεί ζητούμενο πώς θα εφαρμοστεί.
Οπως επισημαίνουν όσοι ασχολούνται με το προσφυγικό, η κατασκευή των κέντρων καταγραφής και ταυτοποίησης και των κέντρων φιλοξενίας είναι το εύκολο σκέλος.
Η μεγάλη δυσκολία, που μπορεί να αμφισβητήσει τις εγγυήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος, είναι να μπορέσουν να λειτουργήσουν στην πράξη.
Οι τρεις βάρδιες
Το κόστος λειτουργίας, με βάση την απασχόληση προσωπικού των διαφόρων ειδικοτήτων για τρεις βάρδιες καθημερινά, θεωρείται απαγορευτικό με τις σημερινές δυνατότητες χρηματοδότησης της Ε.Ε.
Στην πραγματικότητα, προκειμένου να λειτουργήσουν επαρκώς τα κέντρα, θα απαιτηθεί είτε η πλήρης αναδιαμόρφωση του προϋπολογισμού και του συστήματος χρηματοδότησης της Ε.Ε. είτε η αναζήτηση κεφαλαίων από μεγάλα funds που δραστηριοποιούνται στο προσφυγικό, με κίνδυνο όμως να αποκτήσει τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά το εγχείρημα.
Στα θετικά του νομοσχεδίου συγκαταλέγεται η ρύθμιση των εκκρεμών αιτημάτων ασύλου που είχαν κατατεθεί στην ΕΛ.ΑΣ., πριν από τη σύσταση της πολιτικής Υπηρεσίας Ασύλου.
Το νομοσχέδιο προβλέπει τη χορήγηση ανθρωπιστικού καθεστώτος σε όσους εκκρεμεί η εξέταση του αιτήματος ασύλου για τουλάχιστον πέντε χρόνια (αφορά περίπου 10.000 από τα περίπου 25.000 εκκρεμή αιτήματα ασύλου).
Το δικαίωμα αυτό το είχαν εξατομικευμένα οι ενδιαφερόμενοι, καθώς με την πενταετή παραμονή τους αποκτούν ισχυρούς δεσμούς με τη χώρα και δικαιούνται ανθρωπιστικό καθεστώς, όμως το νομοσχέδιο προχωρά σε απευθείας ρύθμιση, χωρίς να χρειάζεται να περάσει κανείς από τη γραφειοκρατική διαδικασία της εξατομικευμένης αίτησης.
Πηγή:http://www.efsyn.gr
