Το όνομα «αυτού που χασμουριέται», του επονομαζόμενου Τζερόνιμο, τελευταίου αρχηγού των πολεμιστών Απάτσι και πιο ανυπότακτου αρχηγού των Ινδιάνων των νοτιοδυτικών περιοχών, έχει γίνει σήμερα πολεμική κραυγή του στρατού που τον εξουδετέρωσε. «Τζερόνιμο» φώναζαν οι αλεξιπτωτιστές για να πάρουν κουράγιο όταν έπεφταν στη Νορμανδία.
Είναι αλήθεια πως θα δυσκολεύονταν να προφέρουν το αληθινό όνομά του, Γκογιααλέ, δηλαδή «αυτός που χασμουριέται», όπως τον αποκάλεσε η μητέρα του παρατηρώντας ότι το νεογέννητο χασμουριόταν.
Σπαρτιάτης της Δύσης
Ο Γκογιααλέ «Τζερόνιμο» έμελλε να γίνει ένας «Σπαρτιάτης της Δύσης», κατά τον Βιτόριο Τσουκόνι της ιταλικής «Ρεπούμπλικα», ένας από τους μεγαλύτερους ήρωες της μάταιης αντίστασης των αυτόχθονων Αμερικανών στους στρατιώτες με τις μπλε στολές. Ένας ήρωας παρά τη θέλησή του, όπως και οι άλλοι αυτόχθονες που έγιναν ήρωες βλέποντας τη ζωή τους να καταστρέφεται από την απληστία και τη διπλοπροσωπία των ανθρώπων με το ροζ δέρμα και τα ανοιχτόχρωμα μάτια. Η ιστορία των «ινδιάνικων πολέμων» που αφηγήθηκε αργότερα το Χόλιγουντ παρουσιάζοντας συμμορίες άγριων ερυθροδέρμων να σφάζουν αθώους λευκούς εποίκους, ήταν ακριβώς αυτό που συνέβη, αλλά από την ανάποδη.
Μια μέρα γύρω στα 1850, ενώ στον Μεγάλο Βορρά οι «μπλε στολές» κατέσφαζαν συστηματικά τους Λακότα και τους Τσεγιέν, στον Νότο ο Τζερόνιμο επέστρεφε στο χωριό του για να βρει τη μητέρα, τη γυναίκα και τα τρία παιδιά του σφαγμένα. Οι σφαγείς ήταν Μεξικανοί στρατιώτες, οι «φεντεράλες», που ήταν στην υπηρεσία του λευκού εποικισμού. Εκείνη την ημέρα, «αυτός που χασμουριέται» έγινε «αυτός που βρυχάται». Ενώθηκε με τους Τσιρικάουας, μια ομάδα εξεγερμένων Απάτσι, και ακολούθησε ένας πόλεμος ο οποίος διακοπτόταν από επίσημες συνθήκες τις οποίες οι λευκοί καταπατούσαν πριν ακόμη στεγνώσει το μελάνι τους.
Μετά τον εμφύλιο πόλεμο του 1861, η Ουάσινγκτον έστειλε εναντίον του τους στρατηγούς που κατέστειλαν τις μεγάλες φυλές των κυνηγών βουβάλων του Βορρά χωρίς ποτέ να τις νικήσουν στο πεδίο της μάχης, αλλά καταδικάζοντάς τες σε λιμοκτονία. Την τελική εκστρατεία κατά του Τζερόνιμο ανέλαβε ο στρατηγός Κρουκ. Με 5.000 στρατιώτες, εκατοντάδες ινδιάνους μισθοφόρους, πυροβολικό και μυδραλιοβόλα Γκάτλινγκ, καταδίωξε τον Τζερόνιμο, που είχε απομείνει με 35 πεινασμένους πολεμιστές και εκατό γέρους, γυναίκες και παιδιά. Τον περικύκλωσε στα βουνά της Σονόρα, στο Μεξικό και τον συνέλαβε. Ήταν το 1886.
Έκλεισαν τον Τελευταίο Απάτσι σε στρατόπεδο συγκέντρωσης Ινδιάνων. Δραπέτευσε και τον συνέλαβαν ξανά. Τον έκλεισαν στο Φορτ Σιλ, στην Οκλαχόμα. Το 1905, στα 76 του, τον μετέφεραν στην Ουάσιγκτον για να τον επιδείξουν στην ορκωμοσία του Θίοντορ Ρούζβελτ. Το 1909 ο Τζερόνιμο πέθανε από πνευμονία και θάφτηκε στο νεκροταφείο του Φορτ Σιλ.
Το όνομα που έμεινε στην Ιστορία
● ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΟΙ ΜΕΞΙΚΑΝΟΙ κόλλησαν στον Γκογιααλέ το προσωνύμιο «Τζερόνιμο». Σε μια μάχη είχε επιτεθεί με το μαχαίρι του στους στρατιώτες βγαίνοντας σώος μέσα από τις γραμμές τους παρά τον καταιγισμό πυρός. Εκείνοι άρχισαν να επικαλούνται τον Άγιο Ιερώνυμο για να τους σώσει…
● Ο ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ βεβηλώθηκε και, σύμφωνα με τον θρύλο, έκλεψε το κρανίο του ο Σάμιουελ Μπους, φοιτητής στο Γέιλ, εκ των ιδρυτών του μυστικού συλλόγου Κρανίο και Οστά στο ίδιο πανεπιστήμιο, πατέρας του Τζορτζ Μπους του Πρεσβύτερου και παππούς του Τζορζ Μπους του Νεώτερου και μελών του συλλόγου
● ΤΟ 1940, ΤΗ ΝΥΧΤΑ πριν από την πρώτη πτώση τους, Αμερικανοί αλεξιπτωτιστές στο Φορτ Μπένινγκ είδαν την ταινία «Τζερόνιμο» του 1939, στην οποία ο ομώνυμος ήρωας κραυγάζοντας το όνομά του πηδάει από γκρεμό με το άλογό του στο ποτάμι για να ξεφύγει από τους διώκτες του. Οι αλεξιπτωτιστές αποφάσισαν να τον μιμηθούν την επομένη πηδώντας από το αεροπλάνο και έκτοτε η κραυγή «Τζερόνιμο» συνδέθηκε με κάθε είδους άλμα από μεγάλο ύψος
● ΜΙΑ ΠΟΛΗ στην Αριζόνα, μία στην Οκλαχόμα και μία στο Τέξας φέρουν την ονομασία «Τζερόνιμο»
πηγη:tanea.gr / Γιώργος Αγγελόπουλος
