Εκατομμύρια Μουσουλμάνοι σε όλο το κόσμο ξεσηκώνονται ενάντια στη καταστροφή που φέρνει ο ιμπεριαλισμός στις χώρες τους, ενάντια στις διακρίσεις που υφίστανται στις μητροπόλεις του καπιταλισμού που ζουν ως μετανάστες.
Ενα κομμάτι της Αριστεράς βλέπει με αμηχανία αυτό το φαινόμενο. Και όμως υπάρχουν ιστορικά παραδείγματα για το πώς η Αριστερά, οι μαρξιστές, κατάφεραν να κερδίσουν εκατομμύρια μουσουλμάνους στη πάλη για την κοινωνική απελευθέρωση. Το σημαντικότερο παράδειγμα το έχουν προσφέρει οι Μπολσεβίκοι και η επανάσταση του 1917 στη Ρωσία.
Η Τσαρική Αυτοκρατορία ήταν η «φυλακή των λαών» που καταπιέζονταν από τον ρώσικο εθνικισμό –και οι μουσουλμανικοί πληθυσμοί στον Καύκασο και την Κεντρική Ασία δεν ήταν εξαίρεση. Το 1917 αποτελούσαν το 10% του πληθυσμού της Ρωσίας, περίπου 16 εκατομμύρια άνθρωποι. Τις προηγούμενες δεκαετίες, καθώς η Τσαρική Αυτοκρατορία απλώνονταν προς τ’ ανατολικά, οι θρησκευτικές διακρίσεις και η καταπίεση σε βάρος του Ισλάμ ήταν στην ημερήσια διάταξη.
Τον Οκτώβρη οι Μπολσεβίκοι οδήγησαν τα σοβιέτ –τα συμβούλια των εργατών και των φαντάρων- στη πρώτη νικηφόρα εργατική επανάσταση. Ξεκίνησαν το χτίσιμο μιας νέας κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση και διακρίσεις. Η Ορθοδοξία ήταν η επίσημη θρησκεία της Αυτοκρατορίας, ο Τσάρος ήταν επίσημα ο επικεφαλής της. Ενα από τα πρώτα διατάγματα της νέας επαναστατικής εξουσίας αφορούσε το πλήρη διαχωρισμό της εκκλησίας από το κράτος και διακήρυξε το δικαίωμα του καθένα να πιστεύει σε όποια θρησκεία θέλει χωρίς εμπόδια.
Ομως, οι Μπολσεβίκοι δεν έμειναν εκεί. Καταλάβαιναν ότι αν ήθελαν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη αυτών των λαών έπρεπε να τους αποδείξουν στη πράξη ότι η επανάσταση ήταν πραγματική αλλαγή σε σχέση με το παρελθόν. Αρχικά υπήρχαν προβλήματα από αυτή την άποψη. Στα πρώτα χρόνια του εμφυλίου πολέμου, πολλοί Ρώσοι έποικοι προσχώρησαν τυπικά στα σοβιέτ, μόνο και μόνο για να διατηρήσουν τα προνόμιά τους.
Αυτό άρχισε να αλλάζει από τη στιγμή που η πλάστιγγα του Εμφύλιου άρχισε να γέρνει προς τη πλευρά της επανάστασης, στο 1920.
Βιβλία και άλλα αντικείμενα που θεωρούνταν καθαγιασμένα από τους Μουσουλμάνους και είχαν λεηλατηθεί από τους τσάρους επιστράφηκαν στα τζαμιά και όσα από τα τελευταία είχαν συληθεί αποκαταστάθηκαν. Η Παρασκευή, η μέρα της προσευχής των Μουσουλμάνων- κηρύχτηκε το 1921 επίσημη μέρα αργίας σε όλη την Κεντρική Ασία στη θέση της Κυριακής.
Το 1921 δημιούργηθηκε ένα παράλληλο δικαστικό σύστημα, τα ισλαμικά δικαστήρια απέδιδαν δικαιοσύνη σύμφωνα με τη σαρία (τον ισλαμικό νόμο). Ο σκοπός αυτού του μέτρου ήταν οι μουσουλμάνοι να μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα στη θρησκευτική και την επαναστατική δικαιοσύνη.
Στα πλαίσια του Λαϊκού Επιτροπάτου Δικαιοσύνης δημιουργήθηκε μια επιτροπή της σαρία. Κάποιες ποινές της σαρία, όπως ο λιθοβολισμός ή το κόψιμο του χεριού, απαγορεύτηκαν και οι σχετικές υποθέσεις παραπέμπονταν σε ανώτερα δικαστικά όργανα. Επειδή κάποια δικαστήρια της σαρία παραβίαζαν τον επαναστατικό νόμο και δεν έδιναν διαζύγιο στις γυναίκες, φτιάχτηκε ένας νόμος που έδινε στις γυναίκες το δικαίωμα να προσφύγουν σε δευτεροβάθμια δικαστικά όργανα για να κατοχυρώνουν τα συμφέροντά τους.
Σχολεία
Η σοβιετική εξουσία έδωσε και το δικαίωμα να λειτουργήσουν τα θρησκευτικά σχολεία οι «μεντρεσέδες» δίπλα στα δημόσια σχολεία. Το 1925 λειτουργούσαν χιλιάδες τέτοια σχολεία στο Καύκασο και τη Κεντρική Ασία με δεκάδες χιλιάδες μαθητές.
Το Λαϊκό Επιτροπάτο Μουσουλμάνων στη Μόσχα επέβλεπε τη πολιτική της σοβιετικής εξουσίας σε αυτό το τομέα. Μουσουλμάνοι που δεν ήταν κομμουνιστές ανέλαβαν ηγετικό ρόλο. Η γη που είχαν αρπάξει οι Ρώσοι έποικοι επιστράφηκε. Η ρώσικη γλώσσα έπαψε να είναι κυρίαρχη και οι ντόπιες γλώσσες άρχισαν να διδάσκονταν στα σχολεία, ενώ ιδρύθηκαν πανεπιστήμια για να εκπαιδευτούν νέοι από τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς. Εφαρμόστηκε ένα μεγάλο πρόγραμμα αυτού που σήμερα θα ονομάζαμε «θετικές διακρίσεις» -δηλαδή οι Μουσουλμάνοι είχαν προτεραιότητα σε όλες τις θέσεις εργασίας απέναντι στους Ρώσους.
Το αποτέλεσμα ήταν να διασπαστεί το ισλαμικό κίνημα. Ιστορικοί συμφωνούν στο ότι η πλειοψηφία των Μουσουλμάνων ηγετών υποστήριξαν τα σοβιέτ γιατί πείστηκαν ότι η σοβιετική εξουσία σήμαινε και θρησκευτική ελευθερία. Ανάμεσα στους Μουσουλμάνους διανοούμενους είχαν ανοίξει σοβαρές συζητήσεις για το κατά πόσο οι αρχές του Ισλάμ είναι συμβατές με το σοσιαλισμό. Μερικά από τα πιο δημοφιλή συνθήματα της εποχής ήταν «Ζήτω η Σοβιετική εξουσία, ζήτω η σαρία!», «Θρησκεία, ελευθερία, εθνική ανεξαρτησία!» Υποστηρικτές του «Ισλαμικού σοσιαλισμού» καλούσαν τους Μουσουλμάνους να συγκροτήσουν σοβιέτ. Δεκάδες χιλιάδες Μουσουλμάνοι έμπαιναν στις γραμμές του κόμματος των Μπολσεβίκων. Το 1923 ο Λέον Τρότσκι ανέφερε ότι σε πολλές πρώην ρώσικες αποικίες οι πιστοί του Ισλάμ αποτελούσαν το 15% και παραπάνω των μελών. Τους περιέγραφε ως «την νέα επαναστατική πρωτοπορία που μας χτυπάει τη πόρτα».
Οι Μπολσεβίκοι έκαναν συμμαχία με το πανισλαμικό κίνημα Ush Zhuz στο Καζαχστάν, το οποίο το 1920 εντάχθηκε στο κόμμα των Μπολσεβίκων. Επίσης συμμάχησαν με τους Πέρσες πανισλαμιστές τους Τζενγκέλις και τους Βασίτες μια σουφιστική αδελφότητα (οι Σούφι είναι ισλαμική αίρεση). Στο Νταγκεστάν η σοβιετική εξουσία επικράτησε χάρη στη δράση των ανταρτών του Μουσουλμάνου ηγέτη Αλι Χατζι Ακουσίνσκι.
Στην Τσετσενία οι Μπολσεβίκοι κέρδισαν στο πλευρό τους τον Αλί Ματάεφ, ηγέτη μιας ισχυρής σουφιστικής αδελφότητας, που ήταν επικεφαλής του Τσετσενικού Επαναστατικού Συμβουλίου. Δεκάδες χιλιάδες Μουσουλμάνοι πολέμησαν μέσα από τις τάξεις του Κόκκινου Στρατού, στα «τάγματα της σαρία» με επικεφαλής τον μουλά Κατκατκάνοβ. Μπασκίροι, Τουρκμένοι, Τάταροι, Καζάχοι, Ουζμπέκοι πολέμησαν με το Κόκκινο Στρατό ενάντια στους «Λευκούς» και τους ιμπεριαλιστές προστάτες τους.
Συμμαχία
Τον Σεπτέμβρη του 1920 πραγματοποιήθηκε το Συνέδριο των Λαών της Ανατολής στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν. Εκεί οι ρώσοι Μπολσεβίκοι ηγέτες που πήραν το λόγο κάλεσαν «σε ιερό πόλεμο ενάντια στον ιμπεριαλισμό». Δυο χρόνια μετά, η Κομμουνιστική Διεθνής στο 4ο συνέδριό της, χάραξε μια πολιτική συμμαχιών με τα πανισλαμικά κινήματα ενάντια στον ιμπεριαλισμό.
Τα πράγματα άρχισαν ν’ αλλάζουν δραματικά προς το χειρότερο από τη στιγμή που η σταλινική γραφειοκρατία άρχισε να παίρνει τα ηνία και να πνίγει την κληρονομιά της επανάστασης του Οκτώβρη. Ο Στάλιν αναβίωσε το ρώσικο σοβινισμό. Τα εθνικά δικαιώματα που είχαν κατακτήσει οι Μουσουλμάνοι στις αυτόνομες δημοκρατίες του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας αποκηρύσσονταν ως «εθνικιστικές παρεκκλίσεις».
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1920, η σταλινική γραφειοκρατία ξεκίνησε μια επίθεση στο Ισλάμ χρησιμοποιώντας το πρόσχημα των δικαιωμάτων των γυναικών. Η εκστρατεία απέκτησε κι ονομασία: ήταν το «khudzbum» που σήμαινε «έφοδος». Από το 1927, σε δημόσιες εκδηλώσεις που έστηναν οι κρατικοί αξιωματούχοι, γυναίκες έκαιγαν «αυθόρμητα» τις μαντήλες τους. Ηταν μια παρωδία του Μαρξισμού. Λίγα χρόνια πριν, οι γυναίκες μέλη του μπολσεβίκικου κόμματος φορούσαν τη μαντήλα για να πάνε στα τζαμιά και να μιλήσουν για τη πολιτική και την επανάσταση με τις μουσουλμάνες γυναίκες. Και φυσικά δεν είχε καμιά σχέση με την πολιτική του Λένιν που είχε διακηρύξει «είμαστε απόλυτα αντίθετοι σε οποιαδήποτε προσβολή των θρησκευτικών πεποιθήσεων».
Η ρώσικη άρχουσα τάξη έβαλε στη δεκαετία του ’30 σκοπό να χτίσει μια πανίσχυρη οικονομική και στρατιωτική μηχανή για να «φτάσει και να ξεπεράσει τη Δύση». Ενας τεράστιος καταπιεστικός μηχανισμός αναπτύχθηκε για να συντρίψει την αντίσταση των εργατών σε αυτό το βάρβαρο πρόγραμμα. Κομμάτι αυτής της καταπίεσης ήταν και η επίθεση στο Ισλάμ. Οι Μουσουλμάνοι ηγέτες που είχαν στηρίξει την επανάσταση διώχθηκαν, εξορίστηκαν και εξοντώθηκαν. Η σταλινική αντεπανάσταση στέρησε από τις γυναίκες τα δικαιώματα που είχαν κατακτήσει τον Οκτώβρη (ακόμα και η έκτρωση κηρύχτηκε παράνομη) και την ίδια στιγμή υποκριτικά «απελευθέρωνε» τις μουσουλμάνες γυναίκες από τις μαντήλες τους.
Το ίδιο υποκριτικά είναι και τα σημερινά κηρύγματα των «πολιτισμένων» ιμπεριαλιστών της Δύσης που τάχα τους πιάνει ο πόνος για τις μουσουλμάνες ενώ την ίδια στιγμή σκορπίζουν το θάνατο και τη δυστυχία με τους πολέμους και τις πολυεθνικές τους σε όλο το μουσουλμανικό κόσμο. Η Αριστερά πρέπει να απορρίψει με τον πιο έντονο τρόπο αυτές τις υποκρισίες. Εχουμε να διδαχτούμε από την επαναστατική παράδοση των Μπολσεβίκων για το πώς μπορούμε να κερδίσουμε εκατομμύρια Μουσουλμάνους στον αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλισμό και για την πραγματική κοινωνική απελευθέρωση, το σοσιαλισμό.
