Δημήτρης Αγγελίδης
Η Ομάδα Εργασίας της Ευρωβουλής κατηγορεί ευθέως τον διευθυντή της Frontex Φαμπρίς Λετζέρι για συγκάλυψη παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις παράνομες επιχειρήσεις των ελληνικών αρχών στο Αιγαίο.
Για συγκάλυψη παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και απόκρυψη στοιχείων που αφορούν τη διερεύνηση επαναπροωθήσεων κατηγορεί ευθέως τον διευθυντή της Frontex, Φαμπρίς Λετζέρι, η Ομάδα Εργασίας για τον Ελεγχο της Frontex του Ευρωκοινοβουλίου, που παρουσίασε χτες το τελικό της πόρισμα, διαπιστώνοντας ότι η Frontex γνώριζε την παράνομη δραστηριότητα των ελληνικών αρχών στο Αιγαίο και τη συγκάλυπτε.
Αντικείμενο της Ομάδας Εργασίας που συστήθηκε στο πλαίσιο της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Εσωτερικών Υποθέσεων και Δικαιοσύνης του Ευρωκοινοβουλίου ήταν η συγκέντρωση στοιχείων για εμπλοκή της υπηρεσίας σε παράνομες επαναπροωθήσεις στα ευρωπαϊκά σύνορα, με επίκεντρο τις καταγγελίες για τις παράνομες επιχειρήσεις του Ελληνικού Λιμενικού στο Αιγαίο, που είχαν αποκαλυφθεί από τον διεθνή Τύπο το φθινόπωρο.
Το πόρισμα-κόλαφος για τη Frontex και προσωπικά για τον διευθυντή της, όπως και για τις πρακτικές της ελληνικής κυβέρνησης στα σύνορα, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «η Υπηρεσία βρήκε στοιχεία που υποστηρίζουν τις κατηγορίες για παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων σε κράτη-μέλη με τα οποία είχε αναλάβει κοινή επιχείρηση, αλλά απέτυχε να τις αντιμετωπίσει και να τις διερευνήσει κατάλληλα, ενδελεχώς και αποτελεσματικά. Ως αποτέλεσμα, η Frontex δεν εμπόδισε αυτές τις παραβιάσεις, ούτε μείωσε τον κίνδυνο μελλοντικών παραβιάσεων θεμελιωδών δικαιωμάτων».
Το πόρισμα καταγγέλλει τον κ. Λετζέρι ότι έθεσε στο αρχείο τη διερεύνηση των καταγγελιών για σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, βασισμένος στη διαβεβαίωση των ελληνικών αρχών ότι δεν υπήρξαν παραβιάσεις, διαβεβαίωση που όμως δεν ήταν αποτέλεσμα έρευνας. Αντιθέτως, το πόρισμα διαπιστώνει ότι το Ελληνικό Λιμενικό αγνόησε το αίτημα να διενεργήσει εσωτερική έρευνα και κατηγορεί τον κ. Λετζέρι ότι όχι μόνο δεν επέμεινε στο αίτημα, αλλά προχώρησε στην αρχειοθέτηση της καταγγελίας. Σε τουλάχιστον ένα περιστατικό, ο κ. Λετζέρι ζήτησε από την αξιωματούχο Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex «να αφαιρέσει [από τον φάκελο] όλες τις πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν».
Η Ομάδα διαπιστώνει ότι συνοροφύλακες που έπρεπε να υποβάλουν μέσω της ιεραρχίας Αναφορά Σοβαρού Περιστατικού (υποβάλλεται για περιστατικά όπου παρατηρείται σοβαρή παραβίαση των πρωτοκόλλων εμπλοκής και παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων) «αποθαρρύνθηκαν να την υποβάλουν», ενώ «αξιωματικός που υπέβαλε αναφορά σοβαρού περιστατικού διατάχθηκε από το κράτος-μέλος να επιχειρήσει σε άλλο σημείο».
Το πόρισμα διαπιστώνει επίσης ότι η Frontex παραβίασε την υποχρέωσή της να πάρει υπόψη την αξιολόγηση του κινδύνου παραβίασης θεμελιωδών δικαιωμάτων όταν αποφάσιζε να στείλει δυνάμεις στα κράτη-μέλη ή να προχωρήσει στην αποστολή δύναμης ταχείας συνοριακής επέμβασης, όπως το έκανε την άνοιξη του 2020 στην Ελλάδα. Ζητά από την υπηρεσία να ξεκινήσει τις διαδικασίες αξιολόγησης των δραστηριοτήτων της στην Ελλάδα με τρόπο διαφανή, πλήρη και στον προβλεπόμενο χρόνο και να μοιραστεί τα συμπεράσματα με το Ευρωκοινοβούλιο, προκειμένου να αποφασιστεί πιθανή αναστολή ή τερματισμός της παρουσίας της στην Ελλάδα σύμφωνα με το άρθρο 46 του κανονισμού της. Το άρθρο προβλέπει ότι η Frontex δεν μπορεί να δρα σε περιοχές όπου παραβιάζονται συστηματικά τα θεμελιώδη δικαιώματα. Το αίτημα για αναστολή ή τερματισμό της αποστολής της Frontex στην Ελλάδα το επανέλαβε την περασμένη εβδομάδα η Διεθνής Αμνηστία, ενώ εκκρεμεί σχετική προσφυγή τριών οργανώσεων στο Δικαστήριο της Ε.Ε.
Η Frontex έχει αναστείλει με καθυστέρηση ετών τη δραστηριότητά της στην Ουγγαρία, φαίνεται όμως ότι συνεχίζει να υποστηρίζει τις απελάσεις που πραγματοποιεί η χώρα, κάτι για το οποίο την εγκαλεί το πόρισμα και της ζητά να τερματίσει και αυτή την επιχειρησιακή υποστήριξη.
Η Frontex κατηγορείται ούτε λίγο-ούτε πολύ ότι απέκρυψε στοιχεία από το Ευρωκοινοβούλιο και απέφυγε τον δημοκρατικό έλεγχο. «Μέχρι πρόσφατα, το Ευρωκοινοβούλιο δεν ενημερωνόταν επαρκώς για τις δραστηριότητες και τις αξιολογήσεις της Frontex, κάτι που εκτείνεται πολύ πέρα από την ενημέρωση για δημόσια διαθέσιμες εκθέσεις. Ο βαθμός εμπιστευτικότητας της Frontex εμπόδισε τον δημοκρατικό έλεγχο του Ευρωκοινοβουλίου. Ο διευθυντής προχώρησε σε γραπτές ή προφορικές δηλώσεις στο Ευρωκοινοβούλιο που δεν απηχούν την ενημέρωση που είχε τη στιγμή των δηλώσεων», αναφέρει το πόρισμα.
Ως προς την έκθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της Frontex για την εμπλοκή της υπηρεσίας σε επαναπροωθήσεις, το πόρισμα σημειώνει σοβαρές παραλείψεις στην αξιολόγηση περιστατικών του Δ.Σ., εγκαλώντας το ότι, αν και «πήρε υπόψη πολλές αναφορές σοβαρών περιστατικών, δεν φαίνεται να τα συζήτησε ή να έβγαλε συμπεράσματα για τη συνολική εικόνα». Τη ζοφερή εικόνα συμπληρώνουν παρατηρήσεις για την καθυστέρηση του κ. Λετζέρι να τοποθετήσει έγκαιρα προσωπικό επιτήρησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων, να διορίσει αναπληρωτές διευθυντές με ανεξάρτητες εξουσίες, όπως και για την προσπάθειά του να υπονομεύσει συστηματικά την αξιωματούχο Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της υπηρεσίας, αγνοώντας τις συστάσεις της και τα αιτήματα ενημέρωσης που του υπέβαλε.
Παρά τις διαπιστώσεις του, το πόρισμα δεν ζητά την παραίτηση ή την απόλυση του διευθυντή της Frontex, ενώ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ομάδα Εργασίας «δεν βρήκε πειστικές αποδείξεις για την απευθείας πραγματοποίηση επαναπροωθήσεων ή/και μαζικών απελάσεων από τη Frontex στις περιπτώσεις σοβαρών περιστατικών που μπόρεσε να διερευνήσει η Ομάδα».
Οπως καταγγέλλει η συντάκτρια του πορίσματος Τίνεκε Στρικ, ευρωβουλευτής των Πρασίνων, όπως και οι ευρωβουλευτές της Αριστεράς Κορνίλια Ερνστ και Σίρα Ρέγκο, που συμμετείχαν στην Ομάδα, το πόρισμα είναι αποτέλεσμα πολιτικών συμβιβασμών και πιέσεων εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος σε συμμαχία με την ευρωομάδα των Ακροδεξιών και των Φιλελεύθερων, που θέλησαν για πολιτικούς λόγους να μη ζητήσουν την απομάκρυνση του κ. Λετζέρι και να μην προχωρήσουν στο προφανές συμπέρασμα ότι η δραστηριότητα της Frontex μαρτυρά όχι μόνο γνώση των παραβιάσεων θεμελιωδών δικαιωμάτων εκ μέρους των ελληνικών αρχών αλλά και ευθεία εμπλοκή της υπηρεσίας στις παραβιάσεις.
Οι φωτογραφίες που «καίνε»
Φωτογραφία από το σκάφος εναέριας επιτήρησης της Frontex που καταγράφει επιχείρηση επαναπροώθησης του Ελληνικού Λιμενικού το βράδυ στις 18-19 Απριλίου 2020. Οπως αναφέρει το πόρισμα της Ομάδας Εργασίας του Ευρωκοινοβουλίου, ο διευθυντής της Frontex Φαμπρίς Λετζέρι ζήτησε από τις ελληνικές αρχές να διενεργήσουν εσωτερική έρευνα για το περιστατικό, χωρίς να το θέσει υπόψη του αξιωματούχου Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Υπηρεσίας. Στη συνέχεια έβαλε την υπόθεση στο αρχείο, αφού αρνήθηκαν την κατηγορία για παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων, αγνοώντας το αίτημα για διενέργεια εσωτερικής έρευνας
Ο κύριος Λετζέρι αδράνησε
Κορνίλια Ερνστ, Ευρωομάδα της Αριστεράς, Γερμανία
H έκθεση της Ομάδας Εργασίας για τον Ελεγχο της Frontex αναγνωρίζει ξεκάθαρα ότι στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης συμβαίνουν παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων, μεταξύ των οποίων επαναπροωθήσεις. Επισημαίνει ξεκάθαρα, επίσης, ότι η Frontex γνώριζε τις παραβιάσεις αυτές και αδράνησε. Κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής συνάντησής μας με την υπηρεσία, ζητήσαμε, ως Αριστερά, από τη Frontex να μας δείξει οπτικό υλικό από ορισμένα περιστατικά, ιδίως από το περιστατικό στις 18-19 Απριλίου. Ολα τα μέλη της Ομαδας Ελέγχου μπόρεσαν να παρακολουθήσουν την επιχείρηση επαναπροώθησης του Ελληνικού Λιμενικού να εξελίσσεται όπως την παρακολουθούσαν ζωντανά εκείνη τη νύχτα οι αξιωματικοί της Frontex. Ηταν καλά οργανωμένη, καθώς υπήρχαν τρία σκάφη του Ελληνικού Λιμενικού που συνεργάζονταν για να ρυμουλκήσουν τους ανθρώπους πίσω στα τουρκικά νερά, πριν τους εγκαταλείψουν. Τα ευρήματά μας δεν αφήνουν αμφιβολία για τις επαναπροωθήσεις των ελληνικών αρχών. Αυτή η συστηματική πρακτική που εκτελούν οι ελληνικές αρχές πρέπει να σταματήσει αμέσως. Εμείς, ως Αριστερά, έχουμε οδηγηθεί στο ασφαλές συμπέρασμα ότι η Frontex όχι μόνο γνώριζε και δεν δρούσε αλλά επίσης είναι συνένοχη στις βίαιες πρακτικές επαναπροώθησης των ελληνικών αρχών. Και αν ακόμη δεν επαναπροωθούν ανθρώπους οι ίδιοι οι αξιωματικοί της Frontex, όταν η Frontex εντοπίζει βάρκες και ανθρώπους και καλεί τις ελληνικές αρχές αλλά στη συνέχεια φεύγει από το σημείο, αυτό σημαίνει ότι επιτρέπει να γίνουν επαναπροωθήσεις την ώρα που στρέφει αλλού το βλέμμα.
Επαναπροωθήσεις σε καθημερινή βάση
Σίρα Ρέγκο, Ευρωομάδα της Αριστεράς, Ισπανία
Είναι πολύ ανησυχητικό ότι η τελική έκθεση της Ομάδας Εργασίας για τον Ελεγχο της Frontex ισχυρίζεται ότι δεν έχουμε βρει στοιχεία για την ευθεία συμμετοχή της Frontex σε επαναπροωθήσεις στα ελληνικά σύνορα. Είναι απολύτως ξεκάθαρο ότι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα προσπαθεί να προστατέψει τόσο τη Frontex όσο και την Ελληνική Αστυνομία και το Ελληνικό Λιμενικό που δρουν υπό τις εντολές του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Την περασμένη εβδομάδα συναντηθήκαμε στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη με πολλούς πρόσφυγες που υπήρξαν μάρτυρες ή θύματα επαναπροωθήσεων στο Αιγαίο και στον Εβρο. Οι μαρτυρίες τους ήταν εξαιρετικά σαφείς μέχρι και για την εθνικότητα αυτών που τους απέλασαν. Οργανώσεις έχουν δημοσιεύσει πληθώρα εκθέσεων αυτή τη χρονιά και όλες τους δείχνουν προς την ίδια κατεύθυνση: επαναπροωθήσεις στην Ελλάδα γίνονται σε καθημερινή βάση. Μέχρι και η Ελληνική Αστυνομία αναγνωρίζει ότι η Βουλγαρία επαναπροωθεί ανθρώπους στα σύνορα με την Ελλάδα. Εχουμε επίσης πολλές δημοσιογραφικές έρευνες που επιβεβαιώνουν τις εκθέσεις και τις μαρτυρίες. Το συμπέρασμα είναι ότι, όσο και να θέλουν να κάνουν την κοινή γνώμη να πιστέψει ότι ψεύδονται για τη Frontex οι οργανώσεις, οι δημοσιογράφοι και οι πρόσφυγες, το μόνο πρόσωπο που έχει πει ψέματα σε κάθε συνεδρίαση της Ομάδας Εργασίας για τον Ελεγχο της Frontex στην οποία έχει συμμετάσχει είναι ο Φαμπρίς Λετζέρι.
Αυτά που έχουμε δει στα ελληνικά σύνορα και στα κέντρα κράτησης είναι πολύ σοβαρά και αν νομίζουν η Frontex και οι ελληνικές αρχές ότι το θέμα τελείωσε, θα τους αποδείξουμε ότι έχουν λάθος. Θα συνεχίσουμε να καταγγέλλουμε τις παράνομες δραστηριότητες και τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Frontex, της Ελληνικής Αστυνομίας, του Ελληνικού Λιμενικού και της ελληνικής κυβέρνησης και να ζητάμε λογοδοσία.
Πηγή: efsyn.gr
