Κάποτε, πολύ παλιά, αλλά όχι τόσο παλιά για να ξεχάσει κανείς, ξεκινούσαν από τα μέρη μας τη διαδρομή τους για ένα καλύτερο αύριο χιλιάδες άνθρωποι με οικεία πρόσωπα και ακόμη πιο οικεία ονόματα. Τους στοίβαζαν σε πλοία και τρένα, τους υποδέχονταν εχθρικές αστυνομίες, τους κατέγραφαν με αριθμούς οι αρχές, τους έβαζαν να κοιμούνται σε τρύπες σαν τα ζώα, τους έδιναν τις χειρότερες δουλειές, τους αποκαλούσαν υπάνθρωπους, μιάσματα και μαυροκέφαλους, ώστε να τους έχουν υποτιμημένους ως εργάτες και εξαθλιωμένους ως ανθρώπους.