Ο προπονητής του Ολυμπιακού Γιώργος Μπαρτζώκας έγινε ο πρώτος Έλληνας τεχνικός που κατέκτησε την Ευρωλίγκα και ο πρώτος Έλληνας που ψηφίστηκε ως κορυφαίος τεχνικός της διοργάνωσης στην ιστορία του θεσμού. Όμως ο Γιώργος δεν είναι ο πρώτος «θρύλος» στην οικογένειά του, αφού η προηγήθηκε η δράση του πατέρα του, Ανδρέα, μιας εμβληματικής μορφής για την Αριστερά, αφού κάτω από το κρεβάτι του έγινε η απόδραση 27 νεαρών κομμουνιστών από τις φυλακές των Βούρλων στη Δραπετσώνα!

Τα παιδικά χρόνια του Γιώργου Μπαρτζώκα ήταν στη διάρκεια της Χούντας και μεγάλωσε με τον πατέρα του να κάνει… διακοπές στα νησιά, τη Γυάρο και το Παρθένι της Λέρου, απ’ όπου και αποφυλακίστηκε το 1974, όταν ο γιός του ήταν ήδη εννέα χρόνων. Ο Ανδρέας Μπαρτζώκας είχε γνωρίσει ήδη ένα ακόμη… νησί, καθώς είχε «θητεύσει» και στις φυλακές της Κέρκυρας!

Πραξικόπημα
Η Ισπανία τη δεκαετία του ‘30 βρισκόταν σε μια βαθιά κρίση. Η παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 είχε κτυπήσει πολύ άσχημα τη χώρα, της οποίας το 70% του πληθυσμού ζούσε απ’ την γεωργία. Οι μεγάλοι γαιοκτήμονες κατείχαν όλη την πλούσια και εύφορη γη αφήνοντας τα εκατομμύρια των φτωχών αγροτικών μαζών στα όρια της πείνας. Αλλά και ο κοινωνικός ανταγωνισμός στις πόλεις ήταν επίσης αγεφύρωτος και εκφραζόταν συνέχεια με άγριους ταξικούς αγώνες ανάμεσα στους βιομηχάνους και την εργατική τάξη.
Πάνω σ’ αυτή τη βάση αναπτυσσόταν η ισπανική αντίδραση με δύο άξονες: τον καθολικισμό και το στρατό. Ο καθολικισμός προσπαθούσε να έχει υποταγμένες τις αγροτικές μάζες στη μεγάλη γαιοκτησία μέσα απ’ την αγραμματοσύνη και τις προλήψεις, ενώ ο στρατός είχε σφυρηλατηθεί μέσα στους αποικιακούς πολέμους. Το 1936 αυτές οι δύο δυνάμεις αποτέλεσαν τους δύο βασικούς βραχίονες του ισπανικού φασισμού.

«Ετσι ως αντικρίζω τα χώματα
ματωμένα, αναρριγώ,
κορίτσια της Καισαριανής
ραντίστε με τριανταφυλλόνερο
τα ηρωικά κορμιά μας».
Πάνος Ν. Παναγιωτούνης
Στις 5 του Σεπτέμβρη του 1944, η ΕΠΟΝίτισσα Ηρώ Κωνσταντοπούλου, εκτελείται από τους χιτλεροφασίστες κατακτητές. Θυσιάζεται στο βωμό της λευτεριάς, μαζί με άλλους 49 αγωνιστές αντιφασίστες. Εγινε θρύλος, ακολουθώντας τον ηρωικό δρόμο των παιδιών της ΕΠΟΝ, που έπεφταν στο «σπίτι – κάστρο» της οδού Μπιζανίου, στην Καλλιθέα:
«Πούθε έβγαινε; Απ’ τα Νιάτα απ’ τη θυσία,
τάχεν η ΕΠΟΝ γεννήσει η ηρωική,
να ξαναγράψουν μία παλιά Ιστορία
σε νέα σελίδα ακόμη πιο λαμπρή»
Σοφία Μαυροειδή – Παπαδάκη.

του Δημήτρη Γκορίτσα

Στις 15 Ιούλη του 1965, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος απέλυσε τον Γ. Παπανδρέου από την πρωθυπουργία. Ήταν η αρχή των γεγονότων που έμειναν γνωστά στην ιστορία σαν Ιουλιανά. Πολλοί αστοί ιστορικοί εστιάζουν στις αντιπαραθέσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση και το παλάτι, στις ίντριγκες και τις προδοσίες που γίνονταν στην κορυφή της πολιτικής. Όμως το βασικό χαρακτηριστικό των Ιουλιανών, που επηρέασε και τις εξελίξεις στην κορυφή, ήταν η είσοδος των μαζών στο προσκήνιο της ιστορίας. Ήταν μια πραγματική έκρηξη των εργαζομένων και της νεολαίας, που σφράγισαν εκείνη την εποχή με τις απεργίες και τις διαδηλώσεις τους για πάνω από δυο μήνες.

Τα γεγονότα των Ιουλιανών εμφανίστηκαν σαν κεραυνός εν αιθρία. Στην κορυφή συνέβησαν πρωτοφανή πράγματα όπως η «αποστασία» (όπως έμεινε στην ιστορία) δεκάδων βουλευτών της Ένωσης Κέντρου (του κόμματος του Γ. Παπανδρέου), που απέσυραν την υποστήριξή τους από τη νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση και στήριξαν το βασιλιά και τη δεξιά ΕΡΕ. Πρωτοστάτης στην οργάνωση της αποστασίας αναδείχτηκε ο Κ. Μητσοτάκης (τότε στέλεχος της Ένωσης Κέντρου), πράγμα που ούτε ο λαός ξέχασε ποτέ, αλλά ούτε και η άρχουσα τάξη, που θεωρεί μέχρι σήμερα το Μητσοτάκη τον πιο δικό της άνθρωπο. Στη βάση της κοινωνίας, οι μαζικές απεργίες και οι καθημερινές διαδηλώσεις εκατοντάδων χιλιάδων στο κέντρο της Αθήνας (αλλά και σε άλλες πόλεις) ήταν επίσης ένα πρωτοφανέρωτο γεγονός, που ξάφνιασε όλες τις πολιτικές δυνάμεις, ακόμα και την ΕΔΑ (ένα πλατύ αριστερό κόμμα που στηριζόταν από το ΚΚΕ που τότε ήταν στην παρανομία).

Ντουρούτι, Μπουαναβεντούρα (Buanaventura Durruti, Λεόν 1896 – Μαδρίτη 1936). Ισπανός αναρχικός επαναστάτης. Γιος σοσιαλιστή εργάτη των σιδηροδρόμων, ακολούθησε την επαγγελματική σταδιοδρομία του πατέρα του, σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών. Μέλος του τμήματος σιδηροδρόμων της ένωσης, έλαβε ενεργό μέρος στην επαναστατική γενική απεργία του Αυγούστου του 1917, η οποία διοργανώθηκε από τη Γενική Ένωση Εργατών (UGT), γεγονός που προκάλεσε τη σύλληψή του από την αστυνομία και την απόδρασή του στη Γαλλία, όπου συνδέθηκε με εξόριστους Ισπανούς αναρχικούς. 
Το 1920 ο Ν. επέστρεψε στην Ισπανία και ο Μπουενακάζα, πρόεδρος της αναρχοσοσιαλιστικής Εθνικής Συνομοσπονδίας Εργασίας (CNT) τον έπεισε να συνδεθεί με το συνδικαλιστικό και αναρχικό κίνημα της Βαρκελώνης. Ήταν μια περίοδος έντονης και βίαιης καταστολής του αναρχικού κινήματος. Ο Ν. σχημάτισε, με τον επίσης αναρχικό Φραντσίσκο Ασκάσο, την ομάδα Λος Σολιδάριος και από κοινού σχεδίασαν τη δολοφονία του πρωθυπουργού Ντάτο, ο οποίος τελικά έπεσε θύμα κάποιας άλλης ομάδας αναρχικών. Το 1923 οι Ν. και Ασκάσο διέπραξαν τη δολοφονία του καρδιναλίου της Σαραγόσα και αμέσως μετά διέφυγαν στο εξωτερικό, προκειμένου να αποφύγουν τη σύλληψη από την αστυνομία του Πρίμο ντε Ριβέρα. Αρχικά βρέθηκαν στην Αργεντινή αλλά όταν η αστυνομία άρχισε να τους καταδιώκει, τότε εκείνοι ξεκίνησαν την περιπλάνησή τους σχεδόν σε όλες τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, στις περισσότερες από τις οποίες καταδικάστηκαν ερήμην σε θάνατο. Στη συνέχεια επέστρεψαν στη Γαλλία, για να υποστηρίξουν τις κινήσεις των αναρχικών της περιοχής. Όμως, όταν το 1924 επιχείρησαν να δολοφονήσουν τον Ισπανό βασιλιά που βρισκόταν σε επίσημη επίσκεψη στη Γαλλία, συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε φυλάκιση ενός έτους. Αφού εξέτισαν την ποινή τους, υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα. Περιπλανήθηκαν σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες και τελικά τους δόθηκε πολιτικό άσυλο στο Βέλγιο. Την ίδια περίοδο, οι Σοβιετικοί, αντιλαμβανόμενοι την επιρροή του Ν. στον ισπανικό λαό, τους προσκάλεσαν στη Μόσχα, αλλά εκείνοι αρνήθηκαν, λόγω της ιδεολογικής εναντίωσής τους στο σοβιετικό μοντέλο.

«Σαν τον Χριστό, ο Μαρά αγαπούσε παράφορα τον λαό. Σαν τον Χριστό, ο Μαρά µισούσε τους βασιλιάδες, τους ευγενείς, τους παπάδες, τους αγύρτες και, σαν τον Χριστό, ποτέ δεν έπαψε να πολεµά αυτές τις µάστιγες του λαού» είχε γράψει ο Μαρκήσιος Ντε Σαντ για ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα της Γαλλικής Επανάστασης, τον Ζαν Πολ Μαρά.

Και έτσι ήταν: ο Μαρά σύντομα παράτησε την αριστοκρατική ανεσή του για να ταχθεί στις υπηρεσίες της επανάστασης, για να γίνει με την εφημερίδα του, «Φίλος του Λαού», η φωνή και η σκέψη των επαναστατών της Γαλλίας.

Ο θανατός του στις 13 Ιουλίου του 1793 από μια οπαδό των αντιπάλων του ενέπνευσε πολλούς συγγραφείς και καλλιτέχνες, ενώ παράλληλα αναπαραστάθηκε στον διάσημο πίνακα του Ζακ-Λουι Νταβίντ «Ο θάνατος του Μαρά», ένα από τα γνωστότερα έργα της Γαλλικής Επανάστασης.

Σαν σήμερα, 12 Ιουλίου 1817, γεννήθηκε ο αμερικανός συγγραφέας, φιλόσοφος και πρώιμος οικολόγος, Henry David Thoreau. Στις 26 Ιανουαρίου 1848, ο Thoreau παρέδωσε στον εκδότη του τα χειρόγραφα του δοκιμίου του «Πολιτική Ανυπακοή» το οποίο εκδόθηκε τον επόμενο χρόνο και έμελλε να επηρεάσει βαθύτατα τη φιλοσοφία και θεωρία της μη βίαιης αντίστασης καθώς και την πολιτική σκέψη φυσιογνωμιών όπως ο Martin Luther King και ο Mahatma Gandhi.

Ο Thoreau θεμελίωσε τη μη βίαιη αντίσταση μέσα από το δοκίμιο που τιτλοφορείται «Περί Πολιτικής Ανυπακοής», το οποίο αρχικά είχε τον τίτλο «Αντίσταση στην Αστική Κυβέρνηση». Το θεμελιώδες σκεπτικό του Thoreau αφορά την αυτονομία του πολίτη και την αντίστασή του κατά των μη ηθικών επιλογών της κυβέρνησης. Βασική σκέψη του Thoreau ήταν ότι ο πολίτης που υπακούει στις επιταγές της κυβέρνησης με μέσα όπως η καταβολή των φόρων, στην ουσία υποστηρίζει τις ανήθικες επιλογές της.