Σαν άρχισε να πέφτει η νύχτα της 10ης Μαΐου του 1933, ξεκίνησε μια τελετή στην πλατεία της Όπερας του Βερολίνου. Οι συγκεντρωμένοι φοιτητές ήταν επίσημα ντυμένοι με το κουστούμι του σωματείου τους. Ιερείς κρατούσαν αναμμένους πυρσούς, που η εξαγνιστική φωτιά τους σκόρπιζε στο σκοτάδι τη μαγεία θρησκευτικής τελετουργίας. Το πλήθος στεκόταν παράμερα συμμετέχοντας με ιαχές. Είχε έρθει η ώρα του εξιλαστήριου ολοκαυτώματος. Τα προς θυσία μιαρά βιβλία είχαν μεταφερθεί με καμιόνια κι είχαν ραντισθεί με βενζίνη για να λαμπαδιάσουν ευκολότερα. Είκοσι χιλιάδες τόμοι κάηκαν, κι ο Γκέμπελς κλείνοντας την τελετή αναφέρθηκε μ’ ενθουσιασμό στην αναγέννηση της Γερμανίας. Από την πυρά όπου θα κατακαίγονταν τα εβραιομπολσεβικικά μιάσματα θ’ αναδυόταν ο φοίνικας του νέου, καθαρού γερμανικού πνεύματος… Ακόμη κι η επιλογή του Μάη ως μήνα εκκίνησης της καθαρτήριας διαδικασίας δεν ήταν τυχαία: η αναγέννηση επιτελείται την άνοιξη!
Τον Οκτώβρη του 1817, Γερμανοί φοιτητές συγκεντρώθηκαν στον πύργο του Βάρτμπουργκ με αφορμή τον εορτασμό των 300 χρόνων της Μεταρρύθμισης κι επαναλαμβάνοντας συμβολικά την κίνηση του Λούθηρου, έκαψαν όχι βιβλία αλλά σωρούς χαρτιών όπου είχαν γράψει τίτλους βιβλίων και τα ονόματα των συγγραφέων τους. Ωστόσο, το Μάη του ’33, καίγοντας οι Ναζί αληθινά βιβλία, άνοιξαν το δρόμο προς τη φυσική εξόντωση του αντιπάλου. Η διοργάνωση τούτου του ολοκαυτώματος συμπίπτει λίγο-πολύ με το άνοιγμα του πρώτου στρατόπεδου συγκέντρωσης στη Γερμανία.

αυτά, απορρίπτουν την αγωνιστική δράση είναι άνθρωποι που θέλουν να θερίσουν χωρίς να σπείρουν. Θέλουν βροχή χωρίς κεραυνούς και αστραπές. Θέλουν ωκεανό χωρίς τον τρομακτικό βρυχηθμό των κυμάτων του. Ο αγώνας μπορεί να είναι πνευματικός ή και σωματικός. Μπορεί να είναι και τα δύο, αλλά πρέπει να είναι αγώνας. Η εξουσία δεν παραχωρεί τίποτα χωρίς απαίτηση. Δεν το έκανε ποτέ και δε θα το κάνει ποτέ..».

Φρέντερικ Ντάγκλας σε μια ομιλία του το 1857

(“Ο Φρέντερικ Ντάγκλας ήταν Αφρικανός σκλάβος που τον έστειλαν στην Βαλτιμόρη να δουλέψει ως υπηρέτης και ως εργάτης ναυπηγείου. Κατόρθωσε να μάθει μόνος του γραφή και ανάγνωση το 1838 σε ηλικία 21 ετών. Απέδρασε στον αμερικανικό βορρά και έγινε διάσημος ρήτορας, συγγραφέας και εκδότης εφημερίδας. Αναφέρει πολλά για το καθεστώς της δουλείας στις ΗΠΑ και την προσπάθεια κατάργησή της στην αυτοβιογραφία του “Narrative of the life of Frederick Douglass”)

Στα μέσα του Οκτώβρη του 44  η  Λαμία   βρίσκονταν ακόμα υπό Γερμανική κατοχή. Όμως η  ώρα της λευτεριάς δεν  ήταν μακριά. Τα βράδια ακούγονται εκρήξεις πυρομαχικών καθώς οι Γερμανοί που ετοιμάζονται για υποχώρηση, τα ανατινάζουν για να μην πέσουν στα χέρια του λαϊκού στρατού.
Ο ΕΛΑΣ Ρούμελης συνεχίζει να μάχεται ενάντια στα χιτλερικά στρατεύματα και να απελευθερώνει πόλεις και χωριά. Στις 17 Οκτώβρη το πρωί,  μία μόλις μέρα πριν την απελευθέρωση της Λαμίας, ομάδα της ΧΙΙΙης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ συγκρούστηκε με τους Γερμανούς στη Μεγάλη Βρύση όπου σκοτώθηκαν εννέα μαχητές οι: Αθανάσιος Ψωμάς (Λαμία), Δημήτριος Βάρσος (Λαμία), Ηλίας Δεβεσιάδης (Λαμία), Θωμάς Παπαδημητρίου (Στυλίδα), Ιωάννης Γιαννούτσος (Στυλίδα), Γιώργος Μανωλόπουλος (Λαμία), Ιωάννης Πανούτσος (Λαμία), Τζινάβας (Λαμία) και Θανάσης Ψωμάς που τραυματίστηκε σοβαρά και υπέκυψε αργότερα στα τραύματα του (Λαμιακός Τύπος, Τρίτη 18 Οκτώβρη, σελ.4). Το απόγευμα μπήκε στη Λαμία μια ομάδα ΕΣ-ΕΣ και  είδε στη σιδηροδρομική γραμμή  δύο νεαρούς συμπολίτες μας  τον Δαϊτσιώτη Αργύρη και  Γαϊτάνη Κώστα. Τους κυνήγησαν,  έπιασαν τον Κώστα Γαϊτάνη και τον εκτέλεσαν επί τόπου λίγο πριν σημαλινουν οι καμπάνες της λευτεριάς.