Το Metropolis  στέκεται πάνω από την υπόστασή του ως αφετηρία σημαντικών στιγμών της κινηματογραφικής μας ηδονής: Ένα επίτευγμα της τέχνης του φακού, που κατόρθωσε να χτίσει σε πενιχρές τεχνολογικές εποχές ένα οικοδόμημα φουτουριστικής αισθητικής πρωτοποριακό αλλά και χρονικά ανθεκτικό. Αναπαριστώντας μια μηχανοποιημένη και ατομικά απομονωμένη εποχή διαχωρισμένη στους προνομιούχους της επιφάνειας και τους σκλάβους ενός υπόγειου, απόκοσμου σύμπαντος, ο Lang βυθίζει την κάμερά του στις εφιαλτικές του παραισθήσεις. Σχεδόν προφητικά επιστήμη και τεχνολογία βαφτίζονται οι μεγαλύτερες απειλές του μελλοντικού κόσμου, στον οποίο κοινωνικός διαχωρισμός και μηχανιστική λογική πληρώνουν τον πυρήνα του.Στο Οργουελικό σύμπαν της ιστορίας, η νοηματική δομή ξαφνικά αποχωρίζεται τις υφές της λογικής, επενδύοντας σε γραμμικές ασυνέχειες που αποσπούν το ενδιαφέρον του θεατή από την αφηγηματική εξέλιξη. Έτσι η εικονική πραγματικότητα του πλασματικού σύμπαντος κατακτά το προσκήνιο του ενδιαφέροντος, μετατρέποντας ανά διαστήματα το Metropolis σε ένα οργασμικό σύμπαν τεχνικών κινηματογράφησης και φουτουριστικής αναπαράστασης. Ο Lang ωστόσο ανέκαθεν προέβαλλε το αριστούργημά του ως αντι-απολυταρχικό δημιούργημα.

Κωνσταντίνος Τζήκας

«Pig Brother is Watching you»: Τέσσερα χρόνια πριν κυκλοφορήσει το τελευταίο και διασημότερό του βιβλίο, το «1984», ο Βρετανός συγγραφέας Τζορτζ Όργουελ είχε ήδη προλάβει να δημιουργήσει μία κατάμαυρη πολιτική σάτιρα με το μυθιστόρημά του «Η Φάρμα των Ζώων» (1945).

Ποτέ άλλοτε ένα βιβλίο με ζώα (με στοιχεία ανθρωπομορφισμού βεβαίως) στη θέση των πρωταγωνιστών δεν προκάλεσε τόσες αντιδράσεις, δεν δέχθηκε τόσες απορρίψεις, δεν κινήθηκε στη σφαίρα της παρανομίας και του θρύλου, όσο η «Φάρμα των Ζώων». Κι όμως, παρά την απατηλή πρώτη εντύπωση που θα έδινε, δίχως άλλο, το πρώτο χειρόγραφο στους εκδότες – την επαγγελία μίας παραμυθένιας ιστορίας, με στοιχεία διδακτισμού και ηθικοπλαστικό μήνυμα – το μυθιστόρημα του Όργουελ ήταν μία βόμβα, μία «καυτή πατάτα» όπως θα έλεγε κανείς στα αγγλικά: μία αμείλικτη, απροκάλυπτη αλληγορία της διαφθοράς του σταλινικού καθεστώτος.

Συνοπτική περίληψη του έργου:

Ο 16χρόνος Danny γράφει μια ιδιότυπη εργασία για το μάθημα της ιστορίας με θέμα τις περιστάσεις που οδήγησαν στη φυλακή τον μεγαλύτερο αδερφό του Derek.
Μέσα από το κείμενο της εργασίας πληροφορούμαστε τα γεγονότα που καθόρισαν τη συμπεριφορά του τελευταίου. Η δολοφονία του πατέρα του τον ωθεί σε μια φιλοσοφία μίσους στην οποία διοχετεύει την αδιαμφισβήτητη ευφυΐα του. Μετατρέπεται σε αρχηγό ενός τοπικού κινήματος νεοναζί για να βρεθεί στη συνέχεια στη φυλακή για διπλή ανθρωποκτονία.
Πλήρως αναμορφωμένος πλέον προσπαθεί να σώσει τον αδερφό του ο οποίος τον λάτρευε σαν είδωλο από τη βία και τον φανατισμό που πρέσβευε.

Προσωπική άποψη:

Ούτε μία, ούτε δύο! Πολλές είναι οι ταινίες που βλέπουμε κατά καιρούς κι ασχολούνται με τις φυλετικές διακρίσεις, πολύ λίγες είναι όμως εκείνες που έχουν καταφέρει να κάνουν τη διαφορά. Που έχουν καταφέρει να ξεχωρίσουν μέσα στο σωρό και ν’ αποτυπώσουν με ρεαλιστικότητα κι ακρίβεια το κλίμα ανάμεσα στις συμμορίες και τα συναισθήματα των ανθρώπων που πρεσβεύουν αυτά τα κινήματα. Τα “Μαθήματα Αμερικάνικης Ιστορίας”, ευτυχώς για μας, είναι μία απ’ αυτές.

Μέσα στα δηλητηριασμένα χρόνια του Βιετνάμ, επέλεξε ο Dalton Trumbo να διασκευάσει για τη μεγάλη οθόνη την ειρηνιστική νουβέλα του «Ο Τζόνι Πήρε τ΄ Όπλο του», αποφασίζοντας μάλιστα να τη σκηνοθετήσει ο ίδιος. Το θέμα της τοποθετείται στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και αφορά σε έναν πολυτραυματία, τον Τζο. Ο Τζο Μπόναμ (Timothy Bottoms), ένας νεαρός Αμερικανός στρατιώτης, τραυματίζεται φρικτά κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου από μια οβίδα. Ακρωτηριασμένος στα χέρια και τα πόδια, χωρίς όραση και ακοή, με διαλυμένο πρόσωπο και, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των γιατρών, με κατεστραμμένο εγκέφαλο, μεταφέρεται στο νοσοκομείο, με την προοπτική να χρησιμοποιηθεί ως πειραματόζωο. Ωστόσο, ο Τζο, καταδικασμένος σε μια ολοκληρωτική σιωπή, αρχίζει ξαφνικά να σκέφτεται, να αισθάνεται, να ονειρεύεται και να θυμάται, διαψεύδοντας τις εκτιμήσεις της επιστήμης… Η κατάσταση αυτή του Τζο αποτελεί και την κατάσταση του κόσμου ως αποτέλεσμα του πολέμου. Ο «Τζο» είναι φρικτά ακρωτηριασμένο- ένα κατασκεύασμα των κάθε λογής ηγετών και συμφερόντων. Το φιλμ μεταφέρει ένα ξεκάθαρο αντιπολεμικό μήνυμα, . Ίσως όμως δεν είναι μόνο αυτό που το καθιστά επίκαιρο. Ο Trumbo μακριά από τα πεδία των μαχών, σκιαγραφεί τη μεγαλύτερη παράνοια του πολιτισμού μας σαν ένα εργοστάσιο παραγωγής κουφαριών.

Συνέχεια

Μια ιστορία αγάπης μεταξύ δύο νέων από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, στην Κέρκυρα του 1900. Η ταινία παρακολουθεί την πορεία των δύο νέων και τον αντίκτυπο που έχουν οι πράξεις τους στο οικογενειακό περιβάλλον και στον κοινωνικό τους περίγυρο. Η ταπεινής καταγωγής κοπέλα (Ειρήνη – Αννυ Λούλου), ερωτεύεται τον νεαρό ξεπεσμένο άρχοντα (Αντρέα – Στρατής Τσοπανέλλης). Αρχικά εκείνος, αφού με τον ασυγκράτητο έρωτά του την εκθέτει, ζητάει στη συνέχεια μεγάλη προίκα για να την παντρευτεί. Η μητέρα της Ειρήνης (Επιστήμη – Τούλα Σταθοπούλου) που είναι και ο αρχηγός της οικογένειας μιας και ο πατέρας είναι ένας μέθυσος, αρνείται: Τα «τάλαρα» που έχει μαζέψει με τόσο κόπο πρέπει να μοιραστούν δίκαια σε όλα της τα παιδιά. Ο Αντρέας απομακρύνεται μέχρι που μαθαίνει πως η Ειρήνη πρόκειται να παντρευτεί κάποιον άλλο. Στην παραφορά του πάθους του, την παίρνει από το σπίτι της και την πάει στο δικό του όπου και την κρατά υποσχόμενος συνεχώς παντρειά.

Η ταινία «Η τιμή της αγάπης», βασισμένη στο μυθιστόρημα «Η τιμή και το χρήμα» του Κωνσταντίνου Θεοτόκη (1872-1923) είναι ένα δράμα εποχής με έντονα στοιχεία κοινωνικής κριτικής κυρίως σε σχέση με την τάξη και το φύλο. Η Τ. Μαρκετάκη (1942-1994), μένοντας πιστή στο κείμενο του συγγραφέα, αποτύπωσε έξοχα την κοινωνία της εποχής, τις αντιθέσεις των τάξεων, το πολιτικό κλίμα, και ταυτόχρονα παρουσίασε μια ομάδα πειστικότατων χαρακτήρων χάρη και στις θαυμάσιες ερμηνείες των ηθοποιών. Οι ήρωες της ταινίας έχουν ξεκάθαρους στόχους και όνειρα. Ο βίος τους υπαγορεύεται από τα δύο στοιχεία που κυριαρχούν στην κοινωνία της Κέρκυρας του 1900 και τους κάνουν να ξεχωρίζουν ο ένας από τον άλλο: Ο Αντρέας συμπεριφέρεται σαν αφέντης, λόγω της αριστοκρατικής του καταγωγής αλλά και του φύλου του, θεωρεί ταπείνωση την εργασία, ατίμωση τη φτώχεια, ενώ από την άλλη, η Ειρήνη είναι πιο πειθήνια, ως γυναίκα και άνθρωπος του λαού, αλλά ακριβώς λόγω της τάξης της, είναι αποφασιστική και ρεαλίστρια.