Redi Muçi, «Αλβανία: Δεκάδες χιλιάδες διαδήλωσαν εναντίον της κυβέρνησης»
Arlind Qori, «Ξυπνώντας τους νεκρούς: Μπορούν να εκδημοκρατιστούν τα πολιτικά κόμματα στην Αλβανία;»
Εισαγωγή: e la libertà
Τα δύο κείμενα που μεταφράζουμε παρουσιάζουν μια εικόνα της σημερινής πολιτικής και κοινωνικής κατάστασης στην Αλβανία. Το πρώτο είναι συνέντευξη του Redi Muçi, αγωνιστή του φοιτητικού κινήματος Për Universitetin. Μιλάει για τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που διοργανώθηκαν από το δεξιό Δημοκρατικό Κόμμα τις περασμένες εβδομάδες. Σχεδόν 50.000 διαδηλωτές απαίτησαν την παραίτηση της «σοσιαλιστικής» κυβέρνησης του Έντι Ράμα. Λόγω της απουσίας μιας αριστερής αντιπολίτευσης και οργανωμένου εργατικού κινήματος, το Δημοκρατικό Κόμμα επιχειρεί να επωφεληθεί από την δυσαρέσκεια που προκαλούν στις λαϊκές μάζες οι νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις, η διαφθορά και ο αυταρχισμός. Την ίδια στιγμή όμως, το φοιτητικό κίνημα που ξεκίνησε το καλοκαίρι ενάντια στην εφαρμογή νεοφιλελεύθερων πολιτικών στην παιδεία, δημιουργεί ελπίδες για την ανάπτυξη ενός ριζοσπαστικού κινήματος και μιας αριστερής, ριζοσπαστικής προοπτικής.
Ο Redi Muçi είναι υφηγητής στο Πολυτεχνείο των Τιράνων. Τη συνέντευξη πήρε ο Philippe Alcoy για τη γαλλική ιστοσελίδα Revolution Permanente. Μεταφράστηκε στα αγγλικά στην ιστοσελίδα LeftVoice και αναδημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα LeftEast.
Στο δεύτερο, ο Arlind Qori, (λέκτορας πολιτικής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο των Τιράνων στην Αλβανία και μέλος της αριστερής οργάνωσης Organizata Politike), παρουσιάζει μια συνοπτική ανάλυση της ταξικής φύσης των αστικών κομμάτων της Αλβανίας, αλλά και τις δυναμικές που αναδύονται μέσα από το φοιτητικό κίνημα. Πιθανόν κάποια σημεία της ανάλυσής του να είναι κάπως σχηματικά ή και λανθασμένα (για παράδειγμα, η χρησιμοποίηση του ερμηνευτικού μοντέλου του Wallerstein για τον ιμπεριαλισμό και τη Σοσιαλδημοκρατία, παραβλέπει τελείως το γεγονός ότι το δυτικοευρωπαϊκό μοντέλο του κοινωνικού κράτους μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν πρωτίστως και βασικά, προϊόν σκληρής ταξικής πάλης στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών χωρών, μέσα από την οποία αποκρυσταλλώθηκαν τα πολιτικο-ιδεολογικά χαρακτηριστικά της Σοσιαλδημοκρατίας). Το ουσιαστικό όμως εδώ είναι το γεγονός, ότι στην Αλβανία συντελείται αυτή τη στιγμή μια σημαντική και ελπιδοφόρα προσπάθεια δημιουργίας αριστερών και ριζοσπαστικών εναλλακτικών προοπτικών, με κέντρο ένα αναδυόμενο φοιτητικό κίνημα.
Redi Muçi
Αλβανία: Δεκάδες χιλιάδες διαδήλωσαν εναντίον της κυβέρνησης
Ερώτηση: Την περασμένη εβδομάδα έγινε μια μεγάλη διαδήλωση στα Τίρανα. Ποια ήταν τα κύρια αιτήματά της και τι την προκάλεσε;
Redi Muçi: Η διαδήλωση καλέστηκε από την δεξιά αντιπολίτευση του Δημοκρατικού Κόμματος (Partia Demokratike e Shqipërisë – DP), το οποίο κατήγγειλε τον κυβερνητικό συνασπισμό του Σοσιαλιστικού Κόμματος (Partia Socialiste e Shqipërisë– PS) και του Σοσιαλιστικού Κινήματος για την Ενσωμάτωση (Lëvizja Socialiste për Intigrim – LSI) ως διεφθαρμένο και ότι συνδέονται με ομάδες της μαφίας. Απαιτούσε την άμεση παραίτηση της κυβέρνησης και τον σχηματισμό μιας κυβέρνησης τεχνοκρατών που θα επιβλέπει τη μετάβαση σε νέες εκλογές.
Αυτές οι απαιτήσεις, πιστεύω, βασίζονται στην αυξανόμενη δυσαρέσκεια μεταξύ των Αλβανών και η διαδήλωση της περασμένης εβδομάδας ήταν ένας τρόπος να εκφράσουν την οργή τους για τους εντελώς διεφθαρμένους και δυσλειτουργικούς κυβερνητικούς θεσμούς της Αλβανίας. Υπήρξαν μια σειρά από αποτυχημένες μεταρρυθμίσεις, όπως ο λεγόμενος «πόλεμος κατά της παραοικονομίας», και οι μεταρρυθμίσεις στους τομείς της ενέργειας και της εκπαίδευσης. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές, προωθήθηκαν σύμφωνα με την κυβέρνηση για την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος και του κράτους δικαίου, αλλά στην πραγματικότητα, επειδή ήταν νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις, που βαθαίνουν ακόμα περισσότερο τις ταξικές διαιρέσεις και εδραιώνουν τη θέση των ολιγαρχών που βρίσκονται κοντά στον κυβερνώντα συνασπισμό. Επιπλέον, το δικαστικό σύστημα λειτουργεί σχεδόν εξ ολοκλήρου μέσω δωροδοκιών και αποτελεί μια κάστα που προστατεύει τα ιδιωτικά συμφέροντα. Το ίδιο ισχύει και για τα μέσα ενημέρωσης, τα οποία ελέγχονται από την ολιγάρχες.
Ερ: Γιατί το Δημοκρατικό Κόμμα δεν αποτελεί μια εναλλακτική λύση για τις λαϊκές τάξεις;
Redi Muçi: Το DP αντιπροσωπεύει το παλιό μοντέλο του πολιτικού κόμματος που σχηματίστηκε μετά την πτώση της «κομμουνιστικής» δικτατορίας πριν από 25 χρόνια. Τα μέλη του είναι πολιτικοί-επιχειρηματίες των οποίων τα συμφέροντα μπλέκονται με εκείνα των ολιγαρχών και των μικρών ομάδων της μαφίας. Η στρατευμένη βάση του παραμένει δραστήρια και πιστή εξαιτίας της υπόσχεσης θέσεων στον δημόσιο τομέα και στην τοπική και εθνική κυβέρνηση, όταν το κόμμα βρεθεί στην εξουσία.
Σε μια παρόμοια διαμαρτυρία στις 21 Γενάρη του 2011, που καλέστηκε από το Σοσιαλιστικό Κόμμα ενάντια σε ένα σκάνδαλο δωροδοκίας στο οποία εμπλέκονταν ο ηγέτης του LSI, (το οποίο εκείνη την περίοδο ήταν σύμμαχος με το DP και τώρα συνεργάζεται με το PS), τέσσερις ειρηνικοί διαδηλωτές πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν από την Εθνική Φρουρά. Η διαταγή είχε δοθεί από τον τότε Υπουργό Εσωτερικών, Λουλζίμ Μπάσα, ο οποίος είναι ο σημερινός ηγέτης του DP, το κόμμα που διοργάνωσε την διαδήλωση την προηγούμενη βδομάδα.
Έτσι, μεταξύ των λαϊκών τάξεων σήμερα, το αίσθημα της απογοήτευσης από τη σημερινή κυβέρνηση συνδυάζεται με την απογοήτευση που οφείλεται στο γεγονός ότι η μόνη πολιτική δύναμη που μπορεί να κινητοποιήσει μεγάλο αριθμό ανθρώπων αυτή τη στιγμή είναι για άλλη μια φορά το DP. Αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας σχεδόν πλήρους έλλειψης οργανωμένων κοινωνικών ομάδων που να μην είναι συνδεδεμένες με τα βασικά πολιτικά κόμματα. Από τότε που ιδρύθηκαν, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις λειτουργούν με μια εικονική ατζέντα και οι ΜΚΟ που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ χρησιμοποιούνται περισσότερο σαν τσιρότο για τα βαθιά τραύματα της χώρας.
Ερ: Πιστεύετε ότι το σημερινό κίνημα θα αναπτυχθεί; Έχουν προγραμματιστεί άλλες διαδηλώσεις για το επόμενο διάστημα;
Redi Muçi: Πιστεύω ότι οι διαδηλώσεις θα συνεχιστούν. Όπως ανέφερα παραπάνω η δυσαρέσκεια για την πολιτική ελίτ και τη σημερινή κυβέρνηση βρίσκεται στα ύψη, εξαιτίας της αύξησης της ανεργίας και μιας γενικής αίσθησης ότι τα πράγματα δεν πρόκειται ποτέ να πάρουν μια θετική κατεύθυνση. Αυτό έχει προκαλέσει ένα κύμα μεταναστών που κατευθύνονται προς τη Γερμανία και άλλες χώρες της Βόρειας Ευρώπης και ζητάνε οικονομικό άσυλο.
Από την άλλη πλευρά, το DP προσπαθεί να επωφεληθεί και να αποκομίσει πολιτικά οφέλη από το γενικό αίσθημα της απογοήτευσης, ακόμα κι αν έχει απαξιωθεί μεταξύ του πληθυσμού για τις πολιτικές που εφάρμοσε κατά τη διάρκεια των οκτώ χρόνια που έμεινε στην εξουσία, από το 2005 έως 2013. Το DP κάλεσε άλλη μια διαδήλωση στις 17 Δεκεμβρίου.
Ερ: Οι φοιτητές αγωνίζονται σήμερα ενάντια στις νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης του Έντι Ράμα. Οι οργανώσεις των φοιτητών συμμετείχαν στη διαδήλωση την προηγούμενη εβδομάδα;
Redi Muçi: Η φοιτητική οργάνωση «Για το Πανεπιστήμιο» (Për Universitetin) δεν πήρε μέρος στη διαδήλωση την περασμένη εβδομάδα επειδή καλέστηκε από το DP. Το Për Universitetin, το οποίο είναι η μόνη μαζική οργάνωση στην Αλβανία που αντιτίθεται στο σύνολο της πολιτικής κάστας, παλεύει σκληρά για να αποκρούσει τις προσπάθειες από το κόμμα της αντιπολίτευσης να εκμεταλλευτεί τις δράσεων του φοιτητικού κινήματος για τους δικούς του σκοπούς.
Ο αγώνας των φοιτητών επικεντρώνεται ενάντια στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, οι οποίες είναι σύμφωνες με τις υπόλοιπες μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν από την κυβέρνηση. Πρόσφατα το κίνημα υποστήριξε την πρωτοβουλία των φοιτητών από το Τμήμα Γεωλογίας και Ορυχείων να μποϊκοτάρουν τα μαθήματα. Το μποϊκοτάζ έγινε ενάντια στην απόφαση της κυβέρνησης να μετακινήσει τη σχολή από τη σημερινή θέση της για να μετατρέψει το κτίριο σε Δικαστικό Μέγαρο, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του δικαστικού συστήματος, το οποίο η κυβέρνηση προσπαθεί να προωθήσει. Η κυβέρνηση δεν έχει παρουσιάσει καμία βιώσιμη εναλλακτική λύση ως προς τη θέση της νέας σχολής.
Το φοιτητικό κίνημα Për Universitetin απηύθυνε έκκληση για μια μαζική διαμαρτυρία στις 16 Δεκεμβρίου, μια ημέρα πριν από την προγραμματισμένη διαμαρτυρία του DP. Ελπίζουμε να προσελκύσουμε ένα μεγάλο πλήθος στη διαδήλωση, με στόχο την οικοδόμηση ενός ευρύτερου κινήματος γύρω από κοινωνικά ζητήματα.
Μετάφραση: e la libertà
Πηγή (στα γαλλικά): Redi Muçi, «En direct d’Albanie. Témoignage au cœur de la mobilisation contre le gouvernement», Revolution Permanente, 14 Δεκεμβρίου 2015· (στα αγγλικά) «Albania: Tens of thousands march against the government», LeftVoice, 16 Δεκεμβρίου 2015 και LeftEast, 21 Δεκεμβρίου 2015.
Δείτε επίσης: Redi Muçi, «Αλβανία: Οι φοιτητές διαμαρτύρονται ενάντια στην νεοφιλελεύθερη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση», e la libertà, 27 Νοέμβριος 2015.
Arlind Qori
Ξυπνώντας τους νεκρούς: Μπορούν να εκδημοκρατιστούν τα πολιτικά κόμματα στην Αλβανία;
Η νίκη του Jeremy Corbyn στις εκλογές για την προεδρία του Βρετανικού Εργατικού Κόμματος και η πρόοδος του Bernie Sanders στον αγώνα των Δημοκρατικών για το Λευκό Οίκο δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχει ακόμα ζωή στα ατροφικά σώματα των άλλοτε λεγόμενων σοσιαλδημοκρατιών της Δύσης. Και οι δύο υποψήφιοι στην πραγματικότητα συνέβαλαν στη μετατόπιση προς τα αριστερά του κόμματός τους, κινητοποιώντας κυρίως μια ευρεία βάση και νέα κοινωνικά κινήματα, αλλά και επωφελήθηκαν από τα ερείπια του οργανωμένου συνδικαλισμού, που κάποτε ήταν η κινητήρια δύναμη των κομμάτων τους. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, ποιες είναι οι πιθανότητες για μια παρόμοια μεταστροφή στην αλβανική πολιτική σκηνή;
Το σημερινό αλβανικό πολιτικό σύστημα λειτουργεί με το μοντέλο 2+1,1 όπου το αυτοαποκαλούμενο κεντροαριστερό Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) και το κεντροδεξιό Δημοκρατικό Κόμμα (PD) βρίσκονται εκ περιτροπής στην κυβέρνηση με τη βοήθεια του μικρού συνεργάτη, του Σοσιαλιστικού Κινήματος για την Ενσωμάτωση (LSI). Τα κύρια κόμματα ξεπήδησαν από την αποσύνθεση του παλιού σταλινικού καθεστώτος, ενώ το LSI έχει προκύψει από μια διάσπαση από PS το 2003, σίγουρα όχι λόγω κάποιων ιδεολογικών διαφορών ή ταξικής σύγκρουσης των διαφορετικών τμημάτων του πληθυσμού που εκπροσωπούν, αλλά στη βάση συγκρούσεων για την εξουσία όσον αφορά πελατειακούς και περιφερειακούς δεσμούς. Και τα τρία κόμματα ουσιαστικά συμμερίζονται τις ίδιες βασικές πολιτικές απόψεις, συμφωνούν για την νεοφιλελεύθερη αναδιάρθρωση της οικονομίας, την άνευ όρων ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και την εξάρτηση από την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.
Παρ’ όλα αυτά, παρά το κοινό ιδεολογικό έδαφος, τα τρία κόμματα τείνουν να εκπροσωπούν όχι τόσο κοινωνικές τάξεις ή στρώματα ως τέτοια, αλλά απομεινάρια της ταξικής δόμησης του προηγούμενου σοσιαλιστικού-γραφειοκρατικού κοινωνικού σχηματισμού, ιδίως τους αγρότες, την εργατική τάξη, ξεπεσμένα κοινωνικά στρώματα [déclassé] και την διανόηση των τεχνικών, όπου το PS και το LSI τείνουν να αντιπροσωπεύουν περισσότερο την πρώην διανόηση των τεχνικών και ένα μέρος των αγροτών, ενώ το PD βρίσκεται πιο κοντά προς στην πρώην εργατική τάξη και τα ξεπεσμένα κοινωνικά στρώματα [déclassé]. Αυτή η παραμόρφωση της πολιτικής εκπροσώπησης που προέρχεται κυρίως από την διαφορετική σχέση με την περίοδο κατά την οποία σχηματίζονται αυτά τα κοινωνικά στρώματα, έχει οδηγήσει σε μια ιδεολογική πάλη των τάξεων με βάση τη μνήμη ή την φανταστική αναπαράσταση του παρελθόντος και όχι τις κοινωνικές δυνάμεις που έχουν ανακύψει κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Γι’ αυτό είναι ένας κοινός τόπος για το PS και το PD οι στόχοι όσον αφορά τις οικονομικές και κοινωνικές νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις, αλλά συγκρούονται με ένταση σχετικά με την ιστορική κληρονομιά του Εθνικού Απελευθερωτικού αγώνα στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την τύχη των κοινωνικών τάξεων κατά τη διάρκεια του κρατικού σοσιαλισμού.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα τις διαφορές μεταξύ των μεγάλων πολιτικών κομμάτων στη Δύση και της πολιτικής σκηνής της Αλβανίας, θα πρέπει να αναφέρουμε τις βασικές διαφορές μεταξύ των κοινωνιών του κέντρου και της περιφέρειας στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία. Σύμφωνα με τον Immanuel Wallerstein οι χώρες του κέντρου, λόγω του σφετερισμού των παγκόσμιων πλεονασμάτων και μιας οικονομίας που βασίζεται στην εντατική χρήση της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου, τόσο του υλικού όσο και του άυλου, χαρακτηρίζονται από την αριθμητική ή/και την πολιτική κυριαρχία των μεσαίων τάξεων και την επιτυχία του σοσιαλιστικού ρεφορμισμού στον τομέα της πρόνοιας για την εργατική τάξη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, ειδικά κατά τη διάρκεια του εικοστού αιώνα, να μπορούν να συνυπάρξουν προσωρινά ο καπιταλισμός, η αντιπροσωπευτική δημοκρατία, τα δικαιώματα των εργατών και η περιορισμένη συμμετοχή των εργατών. Αυτή η οργανωτική και πολιτιστική αδράνεια από το παρελθόν μπορεί να ευθύνεται εν μέρει για την επανεμφάνιση των νέων κοινωνικών κινημάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ.
Ποια είναι η κοινωνική εικόνα μιας χώρας όπως η Αλβανία, της οποίας η περιφερειακή θέση εκφράζεται με την αποβιομηχανοποιημένη οικονομία, την υψηλή ανεργία, το ανειδίκευτο ή ημι-ειδικευμένο εργατικό δυναμικό σε επισφαλείς συνθήκες, και όπου κυριαρχεί η αυτοαπασχόληση ή οι μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις, κλπ; Μια από τις κοινωνικές συνέπειες είναι η αλληλοεπικάλυψη της γκετοποίηση και του φυλετισμού [tribalizacija/tribalization] των φτωχών, οι οποίοι με την υποχώρηση των κοινωνικών λειτουργιών τού υπό πτώχευση κράτους έχουν δημιουργήσει άτυπα δίκτυα κοινωνικής αλληλεγγύης, αν και για τελείως αναχρονιστικούς λόγους. Η πληβειοποίηση της συντριπτικής πλειοψηφίας του πληθυσμού έχει οδηγήσει σε μια ιδεολογική κατάσταση πλήρους αδιαφορίας για τις «μεγάλες ιδέες» και σε μια παραίτηση μπροστά στον φαινομενικά αναπόφευκτο ληστρικό καπιταλισμό, απ’ τον οποίο η διαφυγή είναι είτε ο ατομικός τυχοδιωκτισμός της εγκληματικότητας είτε η μετανάστευση, ή η ανάδυση της φυλετικής οργάνωσης που βασίζεται στο αίμα ή την κοινή προέλευση. Αυτή η διαδικασία διαμόρφωσης ταυτοτήτων εκδηλώνεται μέσω της ενίσχυσης του εθνοτικού εθνικισμού, του τοπικισμού, της θρησκευτικής ταυτότητας, του φετιχισμού των τοπικών ισχυρών προσώπων ή των ξένων δυνάμεων – με λίγα λόγια, μέσω όλων των μορφών των πολιτικών που αποκλείουν την πραγματική συλλογική δράση με βάση την κοινωνικο-οικονομική κατάσταση.
Η απουσία σχεδόν οποιασδήποτε ανεξάρτητης και σοβαρής ταξικής οργάνωσης, ακόμα και από την άποψη του ρεφορμιστικού συνδικαλισμού, σημαίνει ότι τα κυριότερα κόμματα είναι απρόσβλητα από τη λαϊκή ώθηση από μέσα. Σε μια χώρα όπου δεν υπάρχουν πραγματικά συνδικάτα (ο πρωθυπουργός Ράμα σε μια περιβόητη πρόσκληση σε ξένους επενδυτές είπε: «Ελάτε στην Αλβανία, γιατί δεν έχουμε συνδικάτα»), τι πιθανότητες θα μπορούσε να έχει ένας Jeremy Corbyn σε μια αντιπαράθεση για την ίδρυση κόμματος, να αποκτήσει την υποστήριξη των οργανώσεων των εργαζομένων; Σε ιδεολογικές συνθήκες, όπου ακόμα και το σημαίνον του εργαζομένου έχει διαγραφεί από το δημόσιο διάλογο, ποιο είναι αυτό το ανώνυμο κοινωνικό κίνημα που θα μπορούσε να κινητοποιηθεί;
Από την άλλη πλευρά, η επίσημη ύπαρξη των προκριματικών (όπου μόνο τα εγγεγραμμένα μέλη του κόμματος έχουν δικαίωμα ψήφου) για την εκλογή των ηγετών των κομμάτων θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για μια πιθανή ανατρεπτική υποψηφιότητα. Αλλά λόγω της οποιασδήποτε πραγματικής κοινωνικής οργάνωσης μέσα ή έξω από τα κόμματα, η ελπίδα για την επιτυχία μιας τέτοιας προσπάθειας θα μπορούσε να βασίζεται μόνο στην προσδοκία κάποιου είδους εσωτερικής εξέγερσης των «απλών» μελών. Δεν υπάρχουν όμως όμως τέτοιες ελπίδες εξαιτίας του κυνισμού των μελών και των στελεχών, αποκλειστική λειτουργία των οποίων είναι να χρησιμεύουν ως κρίκος στην αλυσίδα της διανομής, από πάνω προς τα κάτω, για τα μικροπρονόμια, τα οφέλη, τις θέσεις εργασίας στη δημόσια υπηρεσία ή σε ιδιωτικές εταιρείες που σχετίζονται με τα κυβερνητικά κόμματα,
Τι γίνεται με τον περίφημο εισοδισμό; Ακόμα και αυτό φαίνεται αδύνατο, λόγω της αποπολιτικοποίησης του συστήματος των πελατειακών σχέσεων. Ποιες είναι οι πιθανότητες να οργανωθούν τα στελέχη και τα μέλη, όταν ο κάθε τοπικός κομματικός οργανισμός έχει ατροφήσει και του οποίου τα μόνα μέλη είναι εκείνα στις λίστες αναμονής για να προσληφθούν στη δημόσια διοίκηση; Ακόμα και αν υπάρχουν δυσαρέσκειες μεταξύ των στελεχών και των μελών, αυτές εκφράζονται μέσα από τα επίσημα κανάλια της γραφειοκρατίας του κόμματος, όπου η κάθε φατρία συναγωνίζεται για την ηγεμονία με τις άλλους όσον αφορά την αναπαραγωγή του πελατειακού συστήματος.
Από την άλλη πλευρά, σε μια ιδεολογική κατάσταση όπου οι ιδέες εκλαμβάνεται ως κούφια λόγια, αν όχι ως οι «ολοκληρωτικοί προθάλαμοι των μελλοντικών δυστοπικών ολοκληρωτισμών», είναι μάλλον ευσεβής πόθος, ότι οι μεγάλες ιδέες θα μπορούσαν να έχουν τον αντίλαλό τους μέσα μέσα στα κόμματα.
Ωστόσο, για να παραφράσουμε τον Μαρξ, οι άνθρωποι δεν θέτουν ερωτήματα, αν δεν υπάρχουν ήδη οι κοινωνικές δυνατότητες εξεύρεσης των απαντήσεων τους σε λανθάνουσα μορφή. Έτσι, η αναγκαιότητα ενός νέου αντισυστημικού πολιτικού κόμματος ή κινήματος κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος μέσα στον πληθυσμό, και οι αντίλαλοι αυτής της συζήτησης μπορούν να εντοπιστούν ακόμα και στα επίσημα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Όπως ήταν αναμενόμενο, η ηγεμονία ανάμεσα στους υποστηρικτές της νέας οργάνωσης βρίσκεται ακόμα στα χέρια της νέας μεσαίας τάξης του προσωπικού του τομέα των ΜΚΟ, που ονειρεύονται ένα είδος αφηρημένου «δίκαιου» κόμματος, το οποίο θα συγκεντρώσει όλους τους ανθρώπους με καλή θέληση και προθέσεις και που στη συνέχεια θα καταπολεμήσει τη διαφθορά, τις πελατειακές σχέσεις και θα προωθήσει την πραγματική φιλελεύθερης δημοκρατία. Η πολιτιστική ηγεμονία της ομάδας αυτής, ωστόσο, έχει αρχίσει να ξεφτίζει λόγω της ιστορικής ανικανότητα τους να δημιουργήσουν οτιδήποτε άλλο εκτός από μοιρολόγια, «Όμορφων Ψυχών». Οι νέες μορφές πολιτικής αντίληψης αναδύονται, ιδίως μεταξύ των νέων, των φοιτητών των οποίων καθημερινή ζωή και οι προοπτικές μοιάζουν όλο και περισσότερο με εκείνες της εργατικής τάξης, και ιδιαίτερα εκείνων που εργάζονται σε επισφαλείς συνθήκες. Στη σημερινή Αλβανία, οι προλεταριοποιημένοι και πολιτικοποιημένοι φοιτητές αποτελούν ένα νέο κοινωνικό-πολιτικό φαινόμενο, το οποίο διαφέρει από την προηγούμενη επαναστατική ιντελιγκέντσια του ρωσικού τύπου του 19ου αιώνα ή του δεύτερου μέρος του 20ου αιώνα στη Δύση. Υποχρεωμένοι να εργάζονται, προκειμένου να πληρώσουν τις σπουδές τους, γνωρίζοντας τις δυσμενείς προοπτικές της απασχόλησης για το επάγγελμα για το οποίο σπουδάζουν, οι φοιτητές μπορούν να παίξουν ρόλο στην «εξαφάνιση διαμεσολαβητών» στο ξεκίνημα ενός πλατιού κοινωνικού και πολιτικού κινήματος των φτωχών που θα μπορούσε να συγκεντρώσει ένα ευρύ φάσμα καταπιεσμένων και εκμεταλλευομένων τμημάτων του πληθυσμού.
Μετάφραση: e la libertà
Πηγή (σερβοκροατικά):Arlind Qori, «Buđenje mrtvih: mogu li se političke stranke demokratizirati?» [«Ξυπνώντας τους νεκρούς: Μπορούν να εκδημοκρατιστούν τα πολιτικά κόμματα;»], Bilten: a Regional Portal, 5 Νοεμβρίου 2015· (αγγλικά) «Can the dead be resurrected? The impossibility of politicizing mainstream parties in Albania», LeftEast, 12 Δεκεμβρίου 2015.
Σημείωση
1 Pavjo Gjini, «Oružani sukobi koalicijskih partnera i dinamika moći u albanskoj politici», Bilten: a Regional Portal, 7 Οκτωβρίου 2015.
