Δυο δρόμοι διασταυρώθηκαν σε ένα δάσος κι εγώ –
εγώ πήρα τον λιγότερο ταξιδεμένο
Και αυτό ήταν που έκανε όλη τη διαφορά
Ρόμπερτ Φροστ, Ο Δρόμος που δεν διάλεξα
Κάποιες φορές καλείσαι να περπατήσεις στους δρόμους που έχουν χαράξει άλλες και άλλοι πριν από σένα. Και κάποιες άλλες φορές πάλι έρχεσαι αντιμέτωπη/ος με την επιλογή να ανοίξεις καινούρια περάσματα. Η επιλογή αυτή εμπεριέχει φυσικά το ρίσκο όλων των καινούριων πραγμάτων. Θα πρέπει να αφήσεις στην άκρη την ασφάλεια του σίγουρου και του δοκιμασμένου, καθώς και τη λογική του “έτσι το βρήκαμε κι έτσι το πάμε κι ως να πεθάνουμε εμείς δεν το κουνάμε”. Γιατί φτάνει κάποτε η στιγμή που αυτά “που βρήκες” είναι κομμάτια μιας άλλης εποχής και πρέπει να τα αφήσεις πίσω σου. Και να προχωρήσεις.
Αυτό θα μπορούσε να συνοψίσει εξαιρετικά την ιστορία του RADical Pride, του 1ου Αυτό-οργανωμένου Pride στη Θεσσαλονίκη, που πραγματοποιήθηκε στις 26/27 Μάη. Μια συλλογικότητα που αποφάσισε -σε μια στιγμή που όλα γύρω μας ριζοσπαστικοποιούνται- να παραμείνει στον δρόμο της ρήξης με το σύστημα που γεννά και τροφοδοτεί την καταπίεση, τη βία και τον ρατσισμό.
Οι πολλαπλές ταυτότητες σημαίνουν και πολλαπλή καταπίεση
Τα εργαστήρια και οι εκδηλώσεις, που επιλέχθηκαν να γίνουν, έδωσαν έμφαση στην πολλαπλότητα των ταυτοτήτων που φέρουμε. Τα πράγματα είναι ήδη ζόρικα όταν αυτοπροσδιορίζεσαι ως άτομο που ανήκει στην λοατκια+ κοινότητα. Τι γίνεται, όμως, όταν παράλληλα είσαι γυναίκα ή ανάπηρος/η ή πρόσφυγας ή εργαζόμενος/η μέσα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης; Μέσα από τις συζητήσεις έγινε προσπάθεια να αγγιχτούν και αυτά τα ζητήματα των πολλαπλών ταυτοτήτων και της καταπίεσης που συνεπάγονται οι ξεχωριστές αυτές ταυτότητες, χωρίς φυσικά να ιεραρχηθούν οι καταπιέσεις. Φεμινιστικό εργαστήρι για τη βία που εισπράττουν καθημερινά οι γυναίκες, για τα τρομακτικά περιστατικά βίας σε βάρος των τρανς γυναικών σε όλο τον κόσμο, καθώς και την αντίδραση του κινήματος απέναντι σε όλο αυτό. Προβολή ντοκιμαντέρ και συζήτηση για το παραγνωρισμένο ζήτημα της σεξουαλικότητας των ανάπηρων και ιδίως των λοατκια+ ανθρώπων. Μια από τις πρώτες προσπάθειες να συζητηθεί ανοιχτά το ζήτημα των λοατκια+ προσφύγων μέσα στα στρατόπεδα και αυτό που μας αναλογεί σαν κίνημα να κάνουμε δρώντας ως αλληλέγγυες/οι προς την κατεύθυνση αυτή.
Και τι έχει να πει ο αντίπαλος για όλα αυτά; Στο τέλος της πρώτης μέρας του διημέρου μετρούσαμε μια σβάστικα σχεδιασμένη πάνω στην αφίσα ακριβώς κάτω από το Στέκι Μεταναστ(ρι)ών, πίσω από το μνημείο του Γρ. Λαμπράκη, πολλές σκισμένες αφίσες παντού στην πόλη, εμετικά σεξιστικά σχόλια σε αναρτήσεις στα social media. Η δεύτερη μέρα σημαδεύτηκε από ομοφοβικό λεκτικό επεισόδιο την ώρα της πορείας σε ένα από τα κεντρικότερα σημεία της Θεσσαλονίκης.
Μάλλον κάποιοι ενοχλήθηκαν από τη δράση του RADical Pride. Ωραία, λοιπόν. Ας είναι.
Πολεμάμε τον καπιταλισμό και τις πατριαρχικές αντιλήψεις (… αλλά η βροχή αποδεικνύεται πιο ζόρικος αντίπαλος!)
Το πόσο ζωντανή είναι μια πορεία φαίνεται κάποιες φορές και από τα συνθήματα που τη συνοδεύουν. Πέρα από τα γνωστά και καθιερωμένα φωνάξαμε με ενθουσιασμό και το αυτοσαρκαστικό: “Pride με ήλιο, Pride και με βροχή…” τη στιγμή που άρχισε να βρέχει καταρρακτωδώς κατά τη διάρκεια της Πολύχρωμης Πορείας Ελεύθερης Έκφρασης. Πέρα από τον αυτοσαρκασμό, όμως, η συνέλευση του RADical Pride έπρεπε να αποδείξει την ικανότητά της και στην ταχύτητα των αντανακλαστικών της. Μέσα σε λιγότερο από ένα 24ωρο άλλαξε ολόκληρο τον σχεδιασμό εβδομάδων για τις εξωτερικές δραστηριότητες στο πάρκο Ξαρχάκου, τις οποίες και μετέφερε στη Σχολή Θετικών Επιστημών του ΑΠΘ. Μπορεί να σώθηκε τελευταία στιγμή η παρτίδα, αλλά η μεταφορά αυτή στέρησε αρκετά και από την ορατότητα στον δημόσιο χώρο (σε ένα δημόσιο πάρκο με εύκολη πρόσβαση από όλες και όλους) και από την πραγματική δυνατότητα συμμετοχής στα εργαστήρια και τις εκδηλώσεις (δυσκολότερη η πρόσβαση στον χώρο των πανεπιστημίων, ιδίως κάτω από συνεχή και δυνατή βροχή).
Γιατί είχε σημασία η συμμετοχή στο RADical Pride;
Το RADical Pride πήρε το ρίσκο της δύσκολης επιλογής. Αποφάσισε να οργανώσει κάτι στηριζόμενο αποκλειστικά στον κόσμο των κινημάτων. Χωρίς “χρυσές” και “αργυρές” χορηγίες, χωρίς χρηματοδοτικά ευρωπαϊκά πακέτα, χωρίς σπόνσορες επικοινωνίας, χωρίς “εθελοντές”. Απέναντι στα ιδρύματα-ταγούς του νεοφιλελευθερισμού αποφάσισε να αντιπαρατάξει την αυτό-οργάνωση των εργαζομένων της ΒΙΟΜΕ. Απέναντι σε κάθε λογής Eldorado Gold (που είχε επιλεγεί ως “χρυσός χορηγός” από την οργανωτική επιτροπή του Athens Pride, για να αποσυρθεί μετά την κατακραυγή των ανθρώπων του κινήματος) αποφάσισε να αντιπαρατάξει τις αγωνίστριες και τους αγωνιστές του κινήματος S.O.S. Χαλκιδική. Επέλεξε να συμπαραταχθεί με αυτές και αυτούς που εδώ και χρόνια βλέπουν να καταστρέφεται η γη τους και το τίμημα για την αυτονόητη υπεράσπισή της είναι να σέρνονται οι ίδιοι/ες στα δικαστήρια. Απέναντι στις πολυεθνικές εταιρείες επέλεξε να αντιπαρατάξει τον κινηματικό κόσμο, τις πολιτικές οργανώσεις της αριστεράς, τις συλλογικότητες της αυτονομίας, τις αντιρατσιστικές κινήσεις. Στον “εθελοντισμό” αποφάσισε να αντιπαρατάξει τη συνδιαμόρφωση, τη λήψη αποφάσεων από κοινού, την ενωμένη δράση ως απάντηση στον σεξισμό, την ομοφοβία και την τρανσφοβία.
Στο RADical Pride δεν κατέβηκαν οι χιλιάδες κόσμου που συμμετέχουν συνήθως στην πορεία των Pride στη Θεσσαλονίκη τα τελευταία χρόνια. Αυτό που συνέβη όμως ήταν ότι συσπειρώθηκε ένα κομμάτι –κάποιες εκατοντάδες- κόσμου αποφασισμένου για την κρισιμότητα της επιλογής να στηριχθεί το εγχείρημα της αυτό-οργάνωσης. Στις εκδηλώσεις και στην πορεία συμμετείχαν όσες και όσοι πίστεψαν στο γεγονός ότι η δύναμη και ταυτόχρονα η ευθύνη για να διαχειριστούμε τα ζητήματα διοργάνωσης ενός Pride βρίσκεται σε εμάς και όχι σε κάποιους άλλους. Κι αυτό δεν το λες μικρό πράγμα.
Κι επειδή έχει τη σημασία του για τις/τους ιστορικούς του κινήματος στο μέλλον να θυμόμαστε αυτές και αυτούς που πήραν τη γενναία απόφαση να στηρίξουν οργανωμένα το πρώτο εγχείρημα αυτό-οργάνωσης, καλό είναι να αναφερθούν:
Pride Πάτρας, lgbtqi+ Pride Κρήτης, ομάδα Sylvia Rivera, Κιουρί@, Blender (Πάτρα), Σόδομα και Πόμολα (Αλεξανδρούπολη), Colour Youth (Αθήνα), ομάδα Πολυσυντροφικών, ομάδα Προσβασιμότητας, Room 39, Επιτροπή Ενάντια στην Εξόρυξη Χρυσού Θεσσαλονίκης, ΣΕ ΒΙΟΜΕ, Αντιρρησίες Συνείδησης, Αντιρατσιστική Πρωτοβουλία Θεσσαλονίκης, Κίνηση Απελάστε τον Ρατσισμό/ΔΕΑ, ΚΕΕΡΦΑ, Ξεκίνημα, νΚΑ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ, Δίκτυο για τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα.
Γιατί έχει σημασία να παρέμβει το RADical Pride στην πορεία Υπερηφάνειας του 6ου Thessaloniki Pride;
Η ανοιχτή συνέλευση του RADical Pride έχει καταφέρει μέχρι στιγμής -στα σχεδόν δυο χρόνια από τη δημιουργία της- να συγκαταλέγει στα μέλη της το πιο ελπιδοφόρο κι ενθουσιαστικό κομμάτι της πρωτοπορίας του λοατκια+ κινήματος της Θεσσαλονίκης. Συγκαταλέγει αυτές και αυτούς που διέβλεψαν αρκετά έγκαιρα ότι οι κλειστές οργανωτικές δομές του Thessaloniki Pride, η ιεραρχική λήψη αποφάσεων από λίγους που αποκλείουν τη συμμετοχή των πολλών, η κακή πρακτική του “εθελοντισμού”, οι χορηγίες, ο life-style δικαιωματισμός που δεν πατάει σε κανένα ταξικό κριτήριο και παραβλέπει καθετί άλλο μπροστά στην “λοατκια+ ταυτότητα” θα οδηγήσουν σταδιακά σε εκφυλισμό. Ήδη η συμμετοχή στο περσινό 5ο Thessaloniki Pride ήταν αρκετά μειωμένη σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Ο κόσμος δείχνει να έχει κουραστεί με την προβολή και διεκδίκηση αποκλειστικά λοατκια+ δικαιωμάτων χωρίς την παραμικρή σύνδεση με οτιδήποτε άλλο. Όσες και όσοι κάναμε την επιλογή να συμμετέχουμε στη συνέλευση του RADical Pride συμμετέχουμε την ίδια στιγμή στο ευρύτερο κίνημα της πόλης και επιδιώκουμε να κάνουμε αυτή τη γέφυρα που συνδέει τα επιμέρους κινήματα.
Την ίδια στιγμή, όμως, ξέρουμε ότι αν θέλουμε να έρθουμε σε επαφή και να συνομιλήσουμε με τον λοατκια+ κόσμο της πόλης, αν θέλουμε να γνωρίσουν το εγχείρημά μας, αν θέλουμε τέλος να πείσουμε για την ανάγκη να πάρουν οι ίδιες/οι τις τύχες στα χέρια τους, θα πρέπει να είμαστε εκεί όπου θα βρίσκεται αυτός ο κόσμος. Και αυτό το σημείο συνάντησης είναι η συγκέντρωση και πορεία του “θεσμικού” 6ο Thessaloniki Pride στις 17 Ιούνη.
Είναι τεράστιο το ιδεολογικό χάσμα που μας χωρίζει από την ηγετική ομάδα του “θεσμικού” Thessaloniki Pride. Θέλουμε να πιστεύουμε, ωστόσο, ότι είναι ελάχιστα όσα μας χωρίζουν από τον κόσμο που θα βρεθεί στο Λ. Πύργο στις 17 Ιούνη. Και αυτό γιατί είναι ένας κόσμος που δοκιμάζεται το ίδιο με εμάς από την οικονομική κρίση και την ανεργία, παρακολουθεί το δράμα των προσφύγων και νιώθει αλληλεγγύη με αυτούς, φρικιά μπροστά στην τρομακτική βία που εισπράττουν οι γυναίκες σε κάθε γωνιά του πλανήτη, δεν είναι –γι’ αυτόν τον κόσμο- αόρατοι/ες οι ανάπηρες/οι, νιώθει την ίδια ανησυχία για την αποκρουστική άνοδο της ακροδεξιάς. Με αυτόν τον κόσμο θέλουμε να συνομιλήσουμε και να του προτείνουμε το δικό μας εγχείρημα αυτό-οργάνωσης και συμμετοχικής δράσης.
Θα είμαστε λοιπόν και εμείς στην πορεία Υπερηφάνειας του 6ου Thessaloniki Pride με το μπλοκ και το πανό του RADical Pride, που ελπίζουμε να συγκεντρώσει όλο τον κινηματικό κόσμο της πόλης και ακόμα περισσότερους/ες.
Κάποιες φορές έχει σημασία να επιλέγεις τον δύσκολο δρόμο.
“Κι αυτό είναι που κάνει τη διαφορά”.
Κική Σταματόγιαννη
