Kηδεύεται το Σάββατο, ανήμερα 21ης Απριλίου, (η λειτουργία – εξόδιος ακολουθία  θα γίνει στις 12.30 μ.μ. στον Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής, Ακαδημίας 47) μια από τις σημαντικές φυσιογνωμίες του φοιτητικού αντιδικτατορικού κινήματος. Ο Κυριάκος Σταμέλος υπήρξε μεταξύ των άλλων, ένας από τους δύο εκπροσώπους των φοιτητών που διαπραγματεύθηκαν, ανεπιτυχώς, την έξοδο των φοιτητών από το Πολυτεχνείο, λίγο πριν εισβάλλουν τα τανκς την 17η Νοέμβρη του 1973. Στη παρακάτω συνέντευξη, την οποία  είχε παραχωρήσει στον Στέλιο Κούλογλου για την εκπομπή του «Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα», περιγράφει τις δραματικές εκείνες στιγμές.

Tο σύνδρομο Άσπεργκερ, είναι μια διαταραχή του φάσματος του αυτισμού, που χαρακτηρίζεται από σημαντικές δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση και στη λεκτική επικοινωνία, ενώ εκδηλώνεται ταυτόχρονα με περιορισμένες και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές και ενδιαφέροντα. Η διάγνωσή του είναι πολλές φορές δύσκολη, καθώς διαφέρει από άλλες διαταραχές του αυτισμού λόγω της σχετικής διατήρησης της γλωσσικής και γνωστικής ανάπτυξης του ατόμου. Όμως η διαταραχή του Άσπεργκερ κρύβει πίσω της μια βρώμικη ιστορία, η οποία μάλιστα έχει ναζιστικό υπόβαθρο.

Ήταν 4 Οκτωβρίου 1944 όταν οι καμπάνες χτύπησαν χαρμόσυνα και ο κόσμος βγήκε στους δρόμους της Πάτρας.

Πενήντα μία επιστολές που γράφτηκαν από τρεις Εβραίες μητέρες, οι οποίες αφηγούνται την καθημερινότητα στο γκέτο της Θεσσαλονίκης τον καιρό του ζόφου και των άγριων αντιεβραϊκών μέτρων, μακριά από τα παιδιά τους, που για να ξεφύγουν από το ναζιστικό μένος διέφυγαν στην Αθήνα. Αφήγηση μιας ζωής που μέρα με τη μέρα οδηγούσε όλο και πιο κοντά στον θάνατο… Πενήντα μία επιστολές που αναδεικνύουν τον αέναο ομφάλιο λώρο που συνδέει άρρηκτα μητέρα και παιδί ακόμα κι όταν η σκιά του πολέμου σκεπάζει τα πάντα και η «μπότα» του εχθρού ετοιμάζεται να συνθλίψει ό,τι δεν της είναι …αρεστό.

Ο Αυστριακός εικαστικός Έγκον Σίλε, υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους φιγούρας και πορτρέτων του 20ου αιώνα.

Σε ηλικία 15 ετών, ο πατέρας του πέθανε από σύφιλη και ανέλαβε την κηδεμονία του ο θείος της μητέρας του. Από τα παιδικά του χρόνια αναγνωρίστηκε το πάθος και η κλίση του στην τέχνη. Πριν την ηλικία των 20 και ενώ σπούδαζε στην Ακαδημία Τεχνών στη Βιέννη, στάλθηκε από τους καθηγητές του σε μια πιο παραδοσιακή σχολή. Εκεί σπούδασε ζωγραφική και σχέδιο αλλά τον ενοχλούσε η υπερβολική αυστηρότητα και οι συντηρητικοί κανόνες που ακολουθούνταν απαράκλητα.

Η εικαστική πρόταση του Σίλε είναι αξιοπρόσεκτη για την ένταση την οποία προβάλλει και για τις πολλές αυτοπροσωπογραφίες που παρήγαγε. Τα παραμορφωμένα κορμιά και οι χαρακτηριστικές του πινελιές σημάδεψαν τον καλλιτέχνη ως προπομπό του Εξπρεσιονισμού, παρότι το όνομα του συνδυάστηκε κυρίως με το κίνημα Αρ Νουβό.

Τελειώνοντας την Ακαδημία το 1909 και απελευθερωμένος από το συντηρητισμό της, ο Σίλε ξεκίνησε να εξερευνά όχι μόνο το ανθρώπινο σώμα αλλά και την ανθρώπινη σεξουαλικότητα. Τα έργα του θεωρήθηκαν ενοχλητικά. Μερικοί ακόμα και σήμερα θεωρούν τη δουλειά του αποτρόπαια, ερωτική, πορνογραφική, ενοχλητική, βασισμένη στο σεξ, το θάνατο και την εξερεύνηση.

 Επικεντρώνεται στο θέμα της ανθρώπινης μορφής και ιδιαίτερα στην προσωπική του ψυχολογική ενδοσκόπηση, αφού φιλοτεχνεί 40 αυτοπροσωπογραφίες (εικ.1).

 Ακόμα και σε μια επιφανειακή και συνοπτική θεώρηση, είναι προφανές ότι ο καλλιτέχνης δεν ενδιαφέρεται να πετύχει μια αληθοφανή εικόνα, αλλά θέλει να εκφραστεί μέσα από μια επική διάσταση, που τον κάνει να φαντάζει σαν ήρωας αρχαίας τραγωδίας ή, καλύτερα, σαν αντιήρωας, όπως αυτός θα επιθυμούσε.

Μετά από μια περιπετειώδη και «άσωτη» ζωή και αφού συλλαμβάνεται και φυλακίζεται επειδή η δουλειά του θεωρείται πορνογραφική, παντρεύεται την Έντιθ. Στο έργο «Ο Θάνατος και η Κόρη» (1915), το σχέδιο του Σίλε γίνεται τραχύ και δύσκαμπτο (εικ.2).

Τα χρώματα παίρνουν τόνους πιο ψυχρούς και μερικές φορές αλληλοσυγκρούονται σε αγχωτική ασυμφωνία. Παρόλο που στο έργο του πνευματικού του δασκάλου (Γκούσταβ Κλιμτ) διακρίνουμε μια ελπίδα ότι το κακό μπορεί να νικηθεί με τη δύναμη της αγάπης, στο Σίλε υπερισχύει η αδιαφορία και η πικρία. θα έλεγε κανείς ότι ο ζωγράφος απογοητευμένος από τα μηνύματα του πολέμου, είχε επίγνωση της σύντομης διάρκειας της καριέρας του και της ζωής του, αφού τελείωσε απροσδόκητα μόλις στα 28 του χρόνια εξαιτίας της επιδημίας της ισπανικής γρίπης, που τον εξόντωσε μαζί με τη γυναίκα του και το αγέννητο παιδί τους.

 Ο εναγκαλισμός του με την αγαπημένη του σύζυγο, στο έργο αυτό, προκαλεί ανησυχία και προετοιμάζει το θεατή για τον φοβερό επερχόμενο και αδιευκρίνιστο κίνδυνο. O ίδιος αποτελεί μια αποκρουστική προσωπογραφία του θανάτου, ενώ η σύντροφός του μοιάζει να αφήνεται στην αγκαλιά του αβοήθητη και εντελώς αποστεωμένη.

Στις 27 Οκτωβρίου του 1918 η Έντιθ Σίλε, ο τελευταίος έρωτας κι ο μοναδικός του γάμος, έφυγε από τη ζωή, σε κατάσταση προχωρημένης εγκυμοσύνης. Ένα θύμα μέσα στα εκατομμύρια της γρίπης που θέριζε σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ο Σίλε πήρε την ετοιμοθάνατη γυναίκα του στα χέρια, όλη τη νύχτα την κρατούσε αγκαλιά. Σε μια κίνηση απελπισίας, για να συλλάβει το εξασθενημένο πνεύμα της, τη ζωγράφισε έτσι, εγκαταλελειμμένη στο μαξιλάρι.

 Ύστερα, έβαλε ένα κομμάτι χαρτί κι ένα μολύβι στα χέρια της κι εκείνη, στην έσχατη έκλαμψη, έγραψε ένα τραγικό αλλά ιδιαίτερα ερωτικό γράμμα σε κείνον. Στις οκτώ το πρωί, η Έντιθ πέθανε. Ο Σίλε ήδη είχε κολλήσει τον ιό της γρίπης και του ήταν αδύνατο να σταθεί στα πόδια του. Τέσσερις μέρες αργότερα, ενώ η επικήδειος πομπή της Έντιθ περνούσε έξω από το παράθυρό του, ο Σίλε βρισκόταν στο δωμάτιο, αδύναμος και ετοιμοθάνατος. Πέθανε τη νύχτα της 31ης Οκτωβρίου προς 1η Νοεμβρίου, στη μία το πρωί. Τα τελευταία του λόγια ήταν «ο πόλεμος τελείωσε και πρέπει να φύγω».

Κείμενο: της Δρ Στέλλας Μουζακιώτου, Καθηγήτριας της Ιστορίας της Τέχνης, Επιμελήτριας Εκθέσεων, smouzaki@teiath.gr

Πηγή: ekfrasi.net

Thessaloniki Arts and Culture, http://www.thessalonikiartsandculture.gr/, μέσω:thessalonikiartsandculture.gr

Η Μαχάλια Τζάκσον (Mahalia Jackson, 26 Οκτωβρίου 1911 – 27 Ιανουαρίου 1972) ήταν Αμερικανίδα gospel τραγουδίστρια. Με την πανίσχυρη κοντράλτο φωνή της αναφερόταν ως «Η Βασίλισσα των Gospel»..

Έκανε τρεις γάμους, βραβεύτηκε με Πούλιτζερ, ταξίδεψε στη Σοβιετική Ένωση, κατηγορήθηκε ως φιλοκομμουνιστής, αλλά τάχθηκε υπέρ του πολέμου στο Βιετνάμ.

Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εργάστηκε ως πολεμικός ανταποκριτής. Έγραψε για τους φτωχούς εργάτες και τους μετανάστες. Αυτούς που πάλευαν να επιβιώσουν και να αποκτήσουν ένα κομμάτι γης για να ριζώσουν σε ένα τόπο και να επιβιώσουν. Ο συγγραφέας Τζον Στάινμπεκ είναι ένας από τους κορυφαίους πεζογράφους του 20ου αιώνα. Τα πιο γνωστά του έργα είναι: «Άνθρωποι και Ποντίκια», «Τα Σταφύλια της Οργής», «Ανατολικά της Εδέμ». Πέθανε στις 20 Δεκεμβρίου του 1968, σε ηλικία 66 ετών.

Η αμερικανίδα λογοτέχνιδα Ούρσουλα Λε Γκεν, η οποία θεωρείτο μια εκ των σημαντικότερων συγγραφέων έργων επιστημονικής φαντασίας στον κόσμο.

Πολυγραφότατη, η Λε Γκεν είχε δημοσιεύσει συλλογές διηγημάτων, ποίηση και παιδική λογοτεχνία, αλλά ήταν τα βιβλία επιστημονικής φαντασίας που έγραψε αυτά που την έκαναν διάσημη και πούλησαν εκατομμύρια αντίτυπα σε όλον τον κόσμο.