«Αλέξανδρος Παναγούλης – Πρόβες Θανάτου», τιτλοφορείται το βιβλίο του δημοσιογράφου-συγγραφέα Κώστα Μαρδά, που κυκλοφορεί σε επανέκδοση από τις εκδόσεις Νίκας και παρουσιάζεται την Τρίτη, 3 Μαΐου, στις 7 μ.μ, στο Πάρκο Ελευθερίας, στην αίθουσα Τέχνης του Δήμου Αθηναίων, δίπλα από τον μνημειακό χώρο του ΕΑΤ-ΕΣΑ (Ειδικό Ανακριτικό Τμήμα Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας).
Ύστερα από περίπου 80 χρόνια λήθης και σιωπής, οι αντάρτες του Βελουχιώτη αποκτούν ονοματεπώνυμο και φωνή, ενώ αναδύονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους που καθιστούν τον καθένα τους μοναδικό, καθώς στο βιβλίο του Διονύση Χαριτόπουλου παρουσιάζονται τα πορτρέτα δεκάδων ξεχασμένων μαχητών του ΕΛΑΣ.
Το νέο βιβλίο του Διονύση Χαριτόπουλου, Οι άτακτοι. Πρόσωπα και γεγονότα (εκδ. Τόπος), ίσως να μην είχε γραφτεί, αν δεν είχε προηγηθεί η ιστορική βιογραφία Άρης, ο αρχηγός των ατάκτων (α΄ έκδοση 1997) ή, μάλλον, αν δεν είχε προηγηθεί η πολύχρονη, συστηματική και συχνά επιτόπια έρευνα του συγγραφέα για τον Άρη Βελουχιώτη και την εποχή του. Δηλαδή, αν ο Διονύσης Χαριτόπουλος δεν είχε γνωρίσει και δεν είχε μιλήσει με εκατοντάδες ανθρώπους που είχαν γνωρίσει τον Άρη και τα παλικάρια του, διασταυρώνοντας προφορικές αφηγήσεις και γραπτές πηγές και περπατώντας στα μονοπάτια όπου κι εκείνοι είχαν περπατήσει. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται τα πορτρέτα δεκάδων ξεχασμένων μαχητών του ΕΛΑΣ, κάτι που δεν ισοδυναμεί μόνο με την απότιση φόρου τιμής αλλά συνεισφέρει στην ιστορική γνώση και στην πολιτική αποτίμηση της δράσης του Βελουχιώτη και άλλων συγχρόνων του.
Οι νεαροί άνδρες που αποφάσισαν να πολεμήσουν με τον Άρη δεν ήρθαν από το πουθενά, όπως διαπιστώνουμε. Ωστόσο, μετά το τέλος της ένοπλης δράσης τους, η επίσημη Ιστορία τούς έριξε στο «πουθενά» και το επίσημο κράτος φρόντισε να χαθούν τα ίχνη τους, συκοφαντώντας τους με απίθανα ψέματα αλλά και εξοντώνοντάς τους σωματικά και ηθικά. Ύστερα από περίπου 80 χρόνια λήθης και σιωπής, οι άνθρωποι αυτοί βγαίνουν από το «πουθενά», αποκτούν ονοματεπώνυμο και φωνή, ενώ αναδύονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προσωπικοτήτων τους, που καθιστούν τον καθένα τους μοναδικό.
Το βιβλίο είναι δομημένο σε πολυάριθμα ολιγοσέλιδα κεφάλαια, που επικεντρώνονται σε πρόσωπα και σημαντικά ιστορικά γεγονότα, τα οποία περιστρέφονται κυρίως γύρω από τον Άρη. Η αφήγηση δεν είναι αποστειρωμένη και ουδέτερη. Ο συγγραφέας παίρνει θέση, εκφράζει την άποψή του για συγκεκριμένα πρόσωπα και καταστάσεις, θέσεις που ενδεχομένως να μη βρουν σύμφωνους «όλους» τους αναγνώστες, όμως συμβάλλουν στην έρευνα και το διάλογο.
Ο βασικός πυρήνας του στρατού των «ατάκτων» δεν ήταν πολιτικά συνειδητοποιημένοι εργαζόμενοι της πόλης αλλά «οι πιο ζωηροί» του βουνού και του κάμπου, οι πιο «άτακτοι, απόκοτοι», όπως διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου. Παράλληλα με τη μεγάλη Ιστορία της Εθνικής Αντίστασης και της μεταπολεμικής τραγωδίας, ξετυλίγονται πάμπολλες μικρές ιστορίες και μαρτυρίες ανθρώπων, ιστορίες που δεν είναι απλώς το καρύκευμα, το αλατοπίπερο στη μεγάλη Ιστορία, αλλά την φωτίζουν και μας βοηθούν να την κατανοήσουμε.
Μια διαπίστωση που έμμεσα προκύπτει από την ανάγνωση αυτού του βιβλίου είναι ότι, ακόμα και όταν η κοινωνία δεν αλλάζει εκ βάθρων, ακόμα και αν οι αγώνες καταλήγουν στην ήττα, οι άνθρωποι αλλάζουν, χειραφετούνται, γίνονται κοινωνικά όντα. Αυτό φαίνεται να ισχύει ιδιαίτερα για τις γυναίκες που παρελαύνουν στις σελίδες των Ατάκτων και τις οποίες ο συγγραφέας σκιαγραφεί με τρυφερότητα και εκτίμηση.
Ακόμα και όταν η κοινωνία δεν αλλάζει εκ βάθρων, ακόμα και αν οι αγώνες καταλήγουν στην ήττα, οι άνθρωποι αλλάζουν, χειραφετούνται, γίνονται κοινωνικά όντα
Αν και η προσέγγιση του Χαριτόπουλου δεν είναι συναισθηματική αλλά ρεαλιστική, παρατηρούμε ότι το συναίσθημα έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην επαναστατική κληρονομιά που άφησε ο Άρης Βελουχιώτης. Οι χωρικοί που τον γνώρισαν ή τον άκουσαν να μιλά στην πλατεία του χωριού τους τον εμπιστεύονταν και τον λάτρευαν. Πολλοί είχαν τη φωτογραφία του στο εικονοστάσι του σπιτιού τους ακόμα και μετά τον τραγικό θάνατό του. Σύμφωνα με την οπτική του Δ. Χαριτόπουλου, η εμπιστοσύνη αυτή δεν οφείλεται στις εμπνευσμένες μαρξιστικές αναλύσεις του Άρη αλλά στο «πατριωτικό φιλότιμο» των αγροτών, το οποίο ο ίδιος κατάφερνε να αφυπνίζει. Οι περισσότεροι αντάρτες του Άρη ένιωθαν απόγονοι των αγωνιστών του 1821 ή ήθελαν να αποδειχτούν άξιοι συνεχιστές τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Βελουχιώτης δεν είχε μαρξιστική συγκρότηση ή ότι το «ταξικό» υποτασσόταν στο πατριωτικό. Όμως, εκείνη την εποχή, αν λάβουμε υπόψη τις θηριωδίες των Γερμανών (και των Ιταλών), το μίσος για τον κατακτητή ήταν κινητήρια δύναμη της στράτευσης των περισσότερων μαχητών του ΕΛΑΣ —τουλάχιστον αυτή είναι η θέση την οποία αναπτύσσει ο συγγραφέας.
Ο Άρης δεν ήταν το χαϊδεμένο παιδί του ΚΚΕ ούτε στην αρχή του αντάρτικου ούτε –πολύ περισσότερο– στο τραγικό τέλος του βίου του. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν κέρδισε την εκτίμηση κάποιων από την ηγεσία του κόμματος, όπως δεν έλειψαν και οι στενόμυαλοι που τον έβλεπαν με δυσπιστία έως καχυποψία και εχθρότητα. Εντούτοις, το βιβλίο αυτό δεν είναι ούτε μια αγιογραφία του Άρη ούτε ένας κατάλογος των λαθών της κομματικής ηγεσίας, όπως το περιβόητο «μυστικό πρωτόκολλο», λάθη τα οποία ο συγγραφέας δεν προσπερνά αλλά παραθέτει χωρίς αντι-ΚΚΕ εμπάθεια, με πικρία, χωρίς όμως να ξύνει με το μαχαίρι την πληγή.
Πηγή: https://prin.gr
Με υποδέχτηκε στην πόρτα η κ. Χριστίνα, 82 χρόνων, η χήρα του Σπύρου Μουστακλή, του στρατιωτικού που βασανίστηκε βάναυσα από την απριλιανή δικτατορία µετά το κίνηµα του ναυτικού (23 Μαΐου 1973) επειδή ακριβώς ήταν στρατιωτικός, «δικός τους» δηλαδή, και αντιφρονών. Περάσαµε σε ένα διαµέρισµα γεµάτο από κούτες και κουτιά. Αλλα γεµάτα µε χιλιάδες φωτογραφίες από όλες τις περιόδους της ζωής του και άλλα µε στρατιωτικά έγγραφα και πολύτιµο αρχειακό υλικό. Η γυναίκα αυτή δεν γνώρισε ποτέ τον πατέρα της, αφού εκτελέστηκε από αντάρτες στον Εµφύλιο. Στην πορεία βίωσε τη µισανθρωπία των χουντικών που βύθισαν τον σύζυγο και πατέρα της µοναχοκόρης τους στην ανηµπόρια και την αφασία. Σήµερα, 36 χρόνια µετά τον θάνατο του Σπύρου Μουστακλή (28 Απριλίου 1986), η Χριστίνα ∆ηµητρακάκη-Μουστακλή παραδίδει ένα βιβλίο-ντοκουµέντο, δίνοντας φωνή στον άνθρωπό της.
Συζήτηση με την κοινωνική ψυχολόγο Μαρία Φαφαλιού με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου της «Γυναίκες στη φυλακή – µαρτυρίες».
Ο Ρεζά Γκολαμί μιλά στην Ιωάννα Γιαννακοπούλου
Τα «μολυβένια χρόνια» της δεκαετίας του ’70 στην Ιταλία αναδύονται με ενάργεια μέσα από το βιβλίο της Marta Barone Βυθισμένη πολιτεία, ένα συναρπαστικό υβρίδιο μυθοπλασίας και (αυτο)βιογραφίας.
Πρωταγωνιστής, ο πατέρας της συγγραφέως, ενεργός στην Άκρα Αριστερά της εποχής, ο οποίος διώχθηκε και φυλακίστηκε. Συζητώντας με την Marta Barone με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου στα ελληνικά.
Το βιβλίο συνδυάζει πλήθος αρχειακών τεκμηρίων και προφορικών μαρτυριών.
Το Tvxs.gr δημοσιεύει αποσπάσματα από το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο της Ρόζας Βασιλάκη και του Γιώργου Σουβλή που κυκλοφόρησε από το ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ με τον τίτλο «Η Κανονικοποιήση του Ακροδεξιού Λόγου στην Ελλάδα – Φύλο, ΜΜΕ, Ένοπλες Δυνάμεις, Εκκλησία».
Δεν είναι «εκλήματα πάθους», αλλά γυναικοκτονίες, των οποίων η θλιβερή λίστα που έχουν σημειωθεί στη χώρα μας το 2021 διαρκώς αυξάνεται, αποκαλύπτοντας την ένταση του προβλήματος της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας. Ένα ζήτημα, το οποίο ωστόσο δεν είναι σημερινό και η ανάγκη για τη νομική τους αναγνώριση είναι πιο αναγκαία από ποτέ.
Από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια κυκλοφορεί το νέο βιβλίο από την Μαρία Φαφαλιού με τίτλο «Γυναίκες στη φυλακή».
