του Βασίλη Μορέλλα

μεταφραστή του βιβλίου από τα αγγλικά 

Το 1905. Η μήτρα της προλεταριακής επανάστασης και των Σοβιέτ. Αλλά κι η μήτρα του φασιστικού κινήματος, με τη μορφή των προφασιστικών παρακρατικών συμμοριών και των ρατσιστικών-εθνικιστικών πογκρόμ κατά εβραίων και κόκκινων «προδοτών». Μια συνταρακτική και αυθόρμητη επανάσταση που πυροδοτήθηκε από την ικανότητα των μαζών «όχι να σκοτώνουν, μα να πεθαίνουν». Χωρίς πρόγραμμα, με πολλές αυταπάτες. Χωρίς μαζικά επαναστατικά κόμματα –που η ίδια αυτή έφτιαξε είτε διόγκωσε, δίδαξε είτε διέσπασε. Που ξεκίνησε -όπως πάντα- από μια «εθνική κρίση», με την αντικαθεστωτική δυσφορία να διαπερνά κάθετα τα κοινωνικά στρώματα, ακόμα και τα ανώτερα. Που λύγισε κάτω από την λαϊκή απειρία και την άγρια καταστολή, με τις μάζες.

του Παναγιώτη Λίλλη

Από τη χρονιά που εκδόθηκε το βιβλίο του Κορδάτου «Η κοινωνική σημασία της επανάστασης του 1821» (1927) και έσπασε τη μονοκρατορία της εθνικής μυθολογίας, το 1821 συνδέθηκε με τον αντικατοχικό αγώνα του ΕΑΜ και στη συνέχεια με έναν αριστερό λαϊκισμό που πάντα είχε σαν κύριους εχθρούς τους ξένους, την εξάρτηση και τον ιμπεριαλισμό.

της Μαρίας Καβάλα (*)

Τον Φεβρουάριο του 2020 κυκλοφόρησε στα ελληνικά το «στρατοπεδικό χρονικό» του Μωσέ Αελιών Ωδίνες θανάτου. Οι Ωδίνες είχαν πρωτοεκδοθεί στα εβραϊκά το 1992 και αφορούσαν τα στρατόπεδα θανάτου αλλά όχι μόνο. Το βιβλίο μεταφράστηκε στα αγγλικά (2005) και στα λαντίνο (μετά το 2000) ενώ ήταν πολλαπλά αναμενόμενο στα ελληνικά. Η πρωτοβουλία της κ. Αλίκης Αρούχ, υπεύθυνης του Ιστορικού Αρχείου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, του επίκουρου καθηγητή της Έδρας Εβραϊκών Σπουδών του ΑΠΘ, Γιώργου Αντωνίου και η συνεργασία με τον Σπύρο Κακουριώτη (μετάφραση) και τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια έδωσαν ένα μεστό και πολύτιμο αποτέλεσμα.