Μεγάλη αναταραχή στη Γαλλία

Με τη φωτιά παίζει η κυβέρνηση του Εμανουέλ Μακρόν μετά την αντιδημοκρατική και αντικοινωνική απόφαση να κάνει χρήση του άρθρο 49.3 με στόχο να περάσει τις αλλαγές στο συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας χωρίς αυτές να τεθούν σε ψηφοφορία εντός Εθνοσυνέλευσης.

Καταστολή αλλά και νέες απεργίες

Χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν σε μια αυθόρμητη διαμαρτυρία στην Πλας ντε λα Κονκόρντ, στο κέντρο της γαλλικής πρωτεύουσας, ενώ τα συνδικάτα υποσχέθηκαν να εντείνουν τις απεργίες κινητοποιήσεις που έχουν ξεκινήσει από τον Ιανουάριο.

Οι Γάλλοι ήταν ανέκαθεν μια ευαίσθητη κοινωνία, αλλά αυτό που γίνεται στο Παρίσι δεν έχει προηγούμενο. Διότι ο Μακρόν αύξησε το όριο συνταξιοδότησης δίχως την έγκριση της Βουλής!pic.twitter.com/CLU4vjAanc

— entimos (@entimos3) March 17, 2023

Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων η αστυνομία εκτόξευσε δακρυγόνα και έκανε έκανε ρίψεις νερού σε μια προσπάθεια να διαλύσει το πλήθος ενώ οι διαδηλωτές πέταξαν πέτρες και έβαλαν φωτιές.

Σε πολλές άλλες γαλλικές πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Μασσαλίας, υπήρξαν επίσης αυθόρμητες διαμαρτυρίες κατά της απορρύθμισης του συνταξιοδοτικού.

Φωνάζοντας συνθήματα όπως «Μανού, Μανού, με το 49.3 ή όχι, τη μεταρρύθμισή σου δεν τη θέλουμε» ή «Η Εθνοσυνέλευση μπορεί να ψηφίσει, ο δρόμος θα την καταργήσει» (σ.σ. τη μεταρρύθμιση) οι διαδηλωτές ξεκίνησαν από την περιοχή όπου βρίσκεται το Πανεπιστήμιο της Σορβόνης.

Στην κινητοποίηση μετείχαν εκπρόσωποι πολλών νεολαιίστικων οργανώσεων. «Ο στόχος είναι να πάμε μέχρι την Εθνοσυνέλευση για να ακουστεί η φωνή των νέων», είπε η Ελεονόρ Σμιτ, η εκπρόσωπος του κινήματος. Για τον Ματίς Αβερσένκ, 23 ετών, μέλος της ακροαριστερής οργάνωσης NPA, «η κυβέρνηση προτίθεται να περάσει (τη μεταρρύθμιση) δια της βίας. Ό,τι και αν γίνει στο Κοινοβούλιο, ο δρόμος μπορεί να το ανατρέψει και θα το ανατρέψει»..

Σύμφωνα με το France Info, 217 άνθρωποι συνελήφθησαν στα επεισόδια που ξέσπασαν στο κέντρο της γαλλικής πρωτεύουσας.

Όταν ξέσπασαν τα επεισόδια, στην πλατεία Πλας ντε λα Κονκόρντ βρίσκονταν αρκετές χιλιάδες διαδηλωτών, κατά υπολογισμούς γαλλικών ΜΜΕ.

Ο επικεφαλής του συνδικάτου CGT, Philippe Martinez, είπε ότι η απόφαση της κυβέρνησης «δείχνει περιφρόνηση προς τον λαό». Τα γαλλικά συνδικάτα κάλεσαν σε άλλη μια μέρα απεργιών και δράσης, την Πέμπτη 23 Μαρτίου.

Νομοθετικό «πραξικόπημα»

Το απόγευμα της Πέμπτης, η κυβέρνηση αποφάσισε την τελευταία στιγμή να εφαρμόσει το νομοσχέδιο για το συνταξιοδοτικό, που προβλέπει την αύξηση του ορίου ηλικίας για τη συνταξιοδότηση από τα 62 στα 64 έτη, παρακάμπτοντας την κάτω Βουλή, καθώς δεν ήταν σαφές αν υπήρχε η απαραίτητη πλειοψηφία.

Υπάρχει άρθρο του γαλλικού Συντάγματος (το 49, § 3) που επιτρέπει να ακολουθηθεί αυτή η οδός. Όμως η μεταρρύθμιση μπορεί να ανατραπεί, σε περίπτωση ψήφου δυσπιστίας στην κυβέρνηση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και της πρωθυπουργού Ελιζαμπέτ Μπορν.

Τι είναι το άρθρο 49.3

Μετά τη συνταγματική μεταρρύθμιση του 2008, η χρήση της παραγράφου 3 του άρθρου 49 του Συντάγματος περιορίζεται σε ένα νομοσχέδιο ανά κοινοβουλευτική θητεία, με την εξαίρεση νομοσχεδίων για την οικονομία και τη χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης, για τα οποία η κυβέρνηση δεν έχει περιορισμούς. .

Οταν ο/η επικεφαλής της κυβέρνησης κινήσει τη διαδικασία, οι βουλευτές έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν πρόταση δυσπιστίας μέσα σε 24 ώρες. Εάν στηριχθεί από την πλειοψηφία των βουλευτών, ο νόμος απορρίπτεται και η κυβέρνηση καταρρέει.

Εάν δεν υποβληθεί πρόταση δυσπιστίας ή εάν αυτή δεν αποσπάσει την απόλυτη πλειοψηφία, ο νόμος υιοθετείται με την πρώτη ανάγνωση και συνεχίζει την πορεία του πίσω στη Γερουσία και μετά πάλι στη Βουλή για τη δεύτερη ανάγνωση, όπου πάλι η κυβέρνηση μπορεί να ενεργοποιήσει το άρθρο 49.3, εάν επιθυμεί.

Από το 1958, το άρθρο 49.3 έχει ενεργοποιηθεί 89 φορές (33 φορές από έναν δεξιό αρχηγό κυβέρνησης και 56 φορές από αριστερό). Το απόλυτο ρεκόρ πηγαίνει στον Μισέλ Ροκάρ (σοσιαλιστής πρωθυπουργός υπό τον Φρανσουά Μιτεράν), ο οποίος έκανε χρήση του άρθρου 28 φορές.  Αντίθετα, αρκετοί πρωθυπουργοί, με μεγάλη πλειοψηφία, δεν το χρησιμοποίησαν ποτέ. Η αντιπολίτευση απάντησε μόνο 47 φορές με πρόταση μομφής, αλλά καμία διαδικασία δεν οδήγησε ποτέ σε πτώση της κυβέρνησης.

Τα νούμερα για την πρόταση μομφής

Με βάση τις διατάξεις του άρθρου 49.3 του Συντάγματος τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν το δικαίωμα να καταθέσουν πρόταση μομφής εντός 24 ωρών κι εφόσον συγκεντρώσουν τις απαιτούμενες 289 ψήφους ο νόμος απορρίπτεται και η κυβέρνηση πέφτει.

Ήδη το κόμμα του Ζαν Λικ Μελανσόν και οι ακροδεξιού της Μαρίν Λεπέν έχουν ανακοινώσει ότι θα προχωρήσουν σε πρόταση μομφής. Το ίδιο αναμένεται να πράξει και η LIOT, μικρή κοινοβουλευτική ομάδα, που ζήτησε την απόσυρση της απόφασης και την παραίτηση της κυβέρνησης, ανακοινώνοντας ότι σε διαφορετική περίπτωση θα στηρίξει την πρόταση μομφής.

Το MoDem που αποτελεί κοινοβουλευτική ομάδα που στήριξε την προεδρική καμπάνια έχει ήδη εκφράσει σοβαρές ενστάσεις για την ενεργοποίηση του άρθρου 49.3 με τον Ερβάν Μπαλανάν να δηλώνει «ήταν ένα σοκ. Ήταν λάθος να ενεργοποιηθεί το συγκεκριμένο άρθρο» με άλλον βουλευτή να τονίζει ότι πρόκειται για παραδοχή αδυναμίας και να προειδοποιεί με πολιτική κρίση.

Οι Ρεπουμπλικανοί, δια στόματος του προέδρου, Ερίκ Κιοτί, δηλώνουν ότι δεν θα στηρίξουν την πρόταση μομφής (καταμετρώνται μόνο τα υπέρ και όχι τα κατά), όμως δεν είναι σίγουρο ότι δεν θα υπάρξουν διαρροές.

Ήδη ο Ορελιέν Πραντιέ δήλωσε ότι θα ψηφίσει υπέρ της πρότασης σχολιάζοντας «εάν η κυβέρνηση είχε ακούσει την κοινωνία δεν θα είχαμε φτάσει σε αυτό το σημείο».