Αδικαιολόγητη βιασύνη, προχειρότητα και σημαντικές ελλείψεις καταλογίζουν φορείς και αντιπολίτευση στον νέο Κώδικα Μετανάστευσης του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, που συζητείται σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής με τη διαδικασία του επείγοντος, ύστερα από εξαιρετικά περιορισμένη διαβούλευση μόλις μιας εβδομάδας.
Με δεδομένο ότι το νομοσχέδιο θα ισχύσει από τις αρχές του 2024, προκαλεί απορία η σπουδή του υπουργείου να φέρει προς ψήφιση έναν Κώδικα που δεν δίνει λύσεις στην τεράστια έλλειψη εργατικών χεριών σε πρωτογενή τομέα και τουρισμό φέτος το καλοκαίρι, και μάλιστα με διαβούλευση μόλις μιας εβδομάδας, παρ’ όλο που δεν ήταν έτοιμος.
Αυτό μαρτυρούν τουλάχιστον οι περισσότερες από 75 νομοτεχνικές βελτιώσεις της τελευταίας στιγμής, γραμματικού τύπου οι περισσότερες, όπως επισήμανε χτες ο υπουργός Νότης Μηταράκης στην επιτροπή της Βουλής, ενώ δέκα βελτιώσεις θα κατατεθούν σήμερα, καθώς βρίσκονταν στο στάδιο της συνεννόησης με τα συναρμόδια υπουργεία, ενδεικτικό κι αυτό της βιασύνης και της προχειρότητας του νομοθετήματος.
Εξαίρεση για την έναρξη ισχύος του Κώδικα αποτελεί το άρθρο 161, που θα τεθεί σε εφαρμογή αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, όπως ανακοίνωσε στην επιτροπή της Βουλής η υφυπουργός Μετανάστευσης Σοφία Βούλτεψη. Πρόκειται για το άρθρο που δίνει δικαίωμα δεκαετούς άδειας διαμονής σε πρώην ασυνόδευτους ανηλίκους που έχουν στο μεταξύ ενηλικιωθεί και σε μετανάστες και μετανάστριες δεύτερης γενιάς, με μόνη προϋπόθεση να έχουν ολοκληρώσει τρεις τάξεις της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης πριν κλείσουν τα 23 τους χρόνια.
Η τελική διάταξη, που στην αρχική της μορφή περιείχε επιπλέον κριτήρια τα οποία απέκλειαν μεγάλο αριθμό ενδιαφερομένων, χαιρετίστηκε ως θετική. Υλοποιεί άλλωστε παλαιότερη δέσμευση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με αφορμή την υπόθεση ασυνόδευτων ανηλίκων που κινδύνευαν με απέλαση, παρότι είχαν ενταχθεί άριστα στο σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον.
Θετικά μέτρα θεωρούνται επίσης η αύξηση διάρκειας της αρχικής άδειας διαμονής από δύο σε τρία έτη, η διευκόλυνση έκδοσης νέας άδειας διαμονής με αλλαγή του σκοπού διαμονής και η θεσμοθέτηση ενός ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος μετανάστευσης, με ψηφιοποίηση του υπάρχοντος αρχείου και με πρόβλεψη για βιομετρικά στοιχεία, μέσω του οποίου επιδιώκονται η μείωση των δικαιολογητικών και της γραφειοκρατίας και η αποφυγή της κατάχρησης του συστήματος.
Υποστελέχωση
Αλλά κι αυτά τα μέτρα μοιάζουν να βρίσκονται στον αέρα, καθώς είναι υποστελεχωμένες οι Διευθύνσεις Αλλοδαπών και Μετανάστευσης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, που εκδίδουν τις άδειες διαμονής, με μόνο 500 υπαλλήλους για 650.000 μετανάστες σε όλη τη χώρα, ενώ παρουσιάζουν τραγικές ελλείψεις υποδομών.
Προκαλεί απορία πώς θα λειτουργήσει το νέο πληροφοριακό σύστημα, αν ισχύουν όσα κατέθεσε στην επιτροπή της Βουλής η Ομοσπονδία Συλλόγων Εργαζομένων στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις: «Δεν έχουμε ίντερνετ στις υπηρεσίες πολλές φορές. Δεν μπορούμε να κατεβάσουμε ούτε μέιλ. Μιλάμε για την ψηφιακή εποχή τη στιγμή που δεν έχουμε τις απαραίτητες προϋποθέσεις. Σε πολλές υπηρεσίες μας […] δεν υπάρχουν σέρβερ και υπολογιστές που να μπορούν να διαβάσουν τα ψηφιακά δεδομένα που μας αποστέλλονται. Πολλές φορές το σύστημα κολλάει. Οι σέρβερ πέφτουν».
Ο Κώδικας κάνει την αμφιλεγόμενης αποτελεσματικότητας επιλογή να αντιμετωπίσει την τεράστια ζήτηση εργατικών χεριών μέσω μετακλητών εποχικών υπαλλήλων, με δυνατότητα νόμιμης εργασίας και παραμονής μόλις εννέα μήνες τον χρόνο για πέντε χρόνια, ενώ σε περίπτωση παραβίασης του εννιάμηνου, χάνεται για πάντα η δυνατότητα να εργαστούν στη χώρα μας.
Κι αυτό ενώ παραμένουν στα χαρτιά οι πολυδιαφημισμένες διμερείς συμφωνίες εποχικών εργατών με την Αίγυπτο, όπου παρουσιάζονται προβλήματα, και το Μπανγκλαντές, όπου δεν υπάρχει ελληνικό προξενείο για να εκδίδει βίζα και οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να ταξιδέψουν στην Ινδία. Αλλά και σε άλλες χώρες οι προξενικές αρχές είναι υποστελεχωμένες και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να καλύψουν περισσότερες από 15 αιτήσεις την ημέρα, αριθμός που δεν ικανοποιεί σε καμία περίπτωση τη ζήτηση.
Πολιτικές ένταξης
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση δεν παίρνει μέτρα διευκόλυνσης της εργασίας για τους μετανάστες που ζουν ήδη στη χώρα, νόμιμα ή παράτυπα, αλλά αντιθέτως δυσχεραίνει την παραμονή τους. Φορείς και αντιπολίτευση επισημαίνουν την πλήρη απουσία πολιτικών ένταξης από τον Κώδικα, με την αρμόδια υφυπουργό Σοφία Βούλτεψη να εξαγγέλλει τελικά χτες ότι θα ενσωματωθούν οι βασικές αρχές της Εθνικής Στρατηγικής για την Ενταξη που έχει ήδη παρουσιαστεί στη Βουλή, αν και αναγνώρισε ότι αποτελεί «θεωρητικό κείμενο πάνω στο οποίο χτίζεις τις ενταξιακές πολιτικές».
Τα βέλη της κριτικής συγκεντρώνουν επίσης ρυθμίσεις του Κώδικα στα εξής σημεία:
● Η άδεια διαμονής για εξαιρετικούς λόγους δίνεται ύστερα από επταετή διαμονή στη χώρα, ωστόσο ο Κώδικας δεν δίνει δυνατότητα ανανέωσης και επιπλέον αφαιρεί από την επταετία την περίοδο κατά την οποία εξεταζόταν το αίτημα ασύλου, και μάλιστα με αναδρομική ισχύ.
● Η άδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους βρίσκεται στη διακριτική ευχέρεια του υπουργού, ενώ δεν δίνεται η δυνατότητα στις δευτεροβάθμιες επιτροπές ασύλου να παραπέμπουν στις αρχές τους μετανάστες των οποίων το αίτημα απορρίπτεται αλλά θα μπορούσαν να κάνουν χρήση της άδειας για να παραμείνουν, καθώς δεν μπορούν να απελαθούν ή έχουν αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς με τη χώρα, έχουν λόγους υγείας, αποτελούν θύμα ενδοοικογενειακής βίας ή εμπορίας και εκμετάλλευσης.
● Δεν προβλέπεται δυνατότητα οικογενειακής επανένωσης στους δικαιούχους επικουρικής προστασίας.
● Δεν δίνεται η δυνατότητα προνοιακού επιδόματος του ΟΠΕΚΑ σε μετανάστες με αναπηρία που έχουν άδεια διαμονής, παρά μόνο άδεια διαμονής για ανθρωπιστικούς λόγους.
● Δεν δίνεται η δυνατότητα βραχείας άδειας διαμονής σε συγγενείς αγνοουμένων ή νεκρών που αναζητούν τους δικούς τους ή θέλουν να τους αποδώσουν τιμές, ούτε η δυνατότητα ειδικής άδειας εισόδου στη χώρα ατόμων που έχουν επαναπροωθηθεί παράνομα στην Τουρκία, ενώ ζούσαν αποδεδειγμένα στην Ελλάδα.
«Λίγες αλλαγές είναι σε θετική κατεύθυνση, αρκετές κινούνται σε αρνητική κατεύθυνση. Για να μιλάμε για νέο Κώδικα, θα έπρεπε να λύνει προβλήματα που χρονίζουν, κάτι που δεν συμβαίνει», σημείωσε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Γιώργος Ψυχογιός, δηλώνοντας πως, αν η αξιωματική αντιπολίτευση συμμετείχε στην ψηφοφορία, θα καταψήφιζε επί της αρχής.
«Η ένταξη θα κρίνει κατά πόσο έχουμε μεταναστευτική πολιτική. Από αυτή την άποψη, ο Κώδικας είναι ήδη προβληματικός, δεν στέκεται στο ύψος των περιστάσεων», σημείωσε ο Γιώργος Καμίνης από το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ., που δήλωσε ότι επιφυλάσσεται για τη στάση του κόμματος στην ψηφοφορία. Θα καταψηφίσουν επί της αρχής ΚΚΕ, ΜέΡΑ25 και Ελληνική Λύση.
Πηγή: efsyn.gr
