Η Νέλλυ Ζαχς (Nelly Sachs, 10 Δεκεμβρίου 1891, Βερολίνο – 12 Μαΐου 1970, Στοκχόλμη) ήταν Γερμανίδα ποίητρια και δραματουργός, η οποία μεταμορφώθηκε λόγω της Ναζιστικής εμπειρίας από ερασιτέχνης σε δριμεία εκπρόσωπο της δυστυχίας και του πόθου των Εβραίων συνανθρώπων της.
Γεννήθηκε στο Schöneberg, στο Βερολίνο, το 1891 και κατέφυγε το 1940 στη Σουηδία. Ήταν φίλη της Σέλμα Λάγκερλεφ. Όταν, μαζί με τον Σμούελ Γιόσεφ Άνιον, κέρδισε το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας του 1966, παρατήρησε πως ο Άνιον εκπροσωπούσε το Ισραήλ ενώ «Εγώ εκπροσωπώ την τραγωδία του Εβραϊκού λαού».
Μετά το θάνατό της το 1970 τάφηκε στο Norra Begravningsplatsen στη Στοκχόλμη. Μια αναμνηστική πλάκα μνημονεύει τον τόπο γέννησής της, στο Maaßenstraße 14, στο Schöneberg, όπου υπάρχει επίσης ένα Πάρκο, στη Dennewitzstraße, ονομασμένο προς τιμήν της.
Η Νέλλυ Ζαχς, εκφράζει τη »φυγή». Τη φυγή τη δική της από τον ναζισμό. Τη φυγή του λαού της ανά τους αιώνες. Τη φυγή κάθε καταδιωκόμενου από την πατρίδα του.
Τα γεγονότα της Λιβύης και των άλλων αραβικών χωρών με τους χιλιάδες πρόσφυγες. Οι φυγάδες, οικονομικοί, πολιτικοί, θρησκευτικοί. Οι εσωτερικοί μετανάστες ατομικοί και συλλογικοί. Εχουν αποτυπωθεί στην ποίησή της. Και οι στίχοι της »Αντί για πατρίδα-δέχομαι τις μεταμορφώσεις του κόσμου», αλλά και οι μεταμορφώσεις της πεταλούδας (»Πεταλούδα- όλων των όντων καληνύχτα») αποτυπώνουν ποιητικά όσο τίποτε άλλο τις προσωπικές τραγωδίες. Οσων υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν τον τόπο.
Στον »Αμέθυστο» , αποτυπώνεται με μοναδικό τρόπο η οριστική φυγή. Η απώλεια. Ενα ποίημα-πολύτιμος λίθος.
Σε τούτον τον Αμέθυστο
στιβάζονται της Νύχτας οι αιώνες
και μιά αρχέγονη διαύγεια φωτός
τη Θλίψη πυροδότησε
ακόμα υγρή
και έκλαψε
Ακόμη καταυγάζει ο Θάνατός σου
σκληρές Βιολέτες..
