Βαγγέλης Γεωργίου
Ο θάνατος της 29χρονης κοπέλας στην Αλεξανδρούπολη, μετά από άγριο ξυλοδαρμό από τον σύζυγό της, διευρύνει τη δραματική λίστα των γυναικοκτονιών στη χώρα μας, καθιστώντας το 2021 έτος ρεκόρ στην έμφυλη βία τα τελευταία χρόνια.
Σύμφωνα με τη φρέσκια 2η Ετήσια Έκθεση για τη Βία κατά των Γυναικών της Γεν. Γραμ. Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, είναι ραγδαία η αύξηση στους δείκτες της βίας κατά των γυναικών στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία. Από το 2012, τόσο ο αριθμός των γυναικών που κατήγγειλαν περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας στην αστυνομία όσο και οι γυναικοκτονίες σχεδόν τριπλασιάστηκαν.
Ο μόνος δείκτης που εμφανίζεται μειωμένος είναι ο ετήσιος αριθμός θυμάτων από βιασμό καθώς το 2012 ήταν 263 και το 2020 202. Σχεδόν όλοι οι υπόλοιποι δείκτες είναι αυξημένοι και ιδιαίτερα ανησυχητικοί.
Έτσι, το 2020, 4.264 γυναίκες στην Ελλάδα κατέφυγαν στην αστυνομία για να καταγγείλουν ενδοοικογενειακή βία, που συνιστά αύξηση 2,2% σε σχέση με το 2019, όπου ο αντίστοιχος αριθμός ανέρχονταν σε 4.171, αλλά συγκρίσει με τις 1.630 του 2012 πρόκειται, σχεδόν, για τριπλασιασμό. Σημειώνεται ότι από το 2020, η αστυνομία προχωρά στην καταγραφή του φύλου του θύματος και του δράστη, αλλά και της σχέσης θύματος δράστη. Έτσι, τα στοιχεία αυτά έχουν συμπεριληφθεί και στην παρούσα Έκθεση.
Όσον αφορά τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας που έχουν καταγγείλει περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας στην αστυνομία, ανά φύλο θύματος και ανά φύλο δράστη, παρατηρείται ότι στο σύνολο των 5.805 θυμάτων, το 73,5% (4.264) είναι γυναίκες και στο 93% αυτών των περιπτώσεων (3.963) οι δράστες είναι άνδρες. Συνολικά, άνδρες δράστες καταγγέλθηκαν από το 82% του συνόλου των θυμάτων.
Επομένως, τεκμηριώνεται ότι η πλειονότητα των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας είναι γυναίκες, ενώ οι δράστες ενδοοικογενειακής βίας με θύματα γυναίκες είναι σχεδόν στο σύνολό τους άνδρες.
Γυναικοκτονίες: από το κακό στο χειρότερο
Καθώς μέχρι σήμερα, κανένα κράτος μέλος της ΕΕ δεν έχει ενσωματώσει στη νομοθεσία του την έννοια της γυναικοκτονίας, το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων προσπαθεί να προσεγγίσει το φαινόμενο μέσα από την σχέση θύματος-δράστη. Μπορεί δηλαδή να υπάρχει μια ανθρωποκτονία με θύμα μια γυναίκα, αλλά δεν κατατάσσεται απαραίτητα στις γυναικτονίες.
Γυναικοκτονία λοιπόν είναι η «δολοφονία μιας γυναίκας από ερωτικό σύντροφο και ο θάνατος μιας γυναίκας ως αποτέλεσμα πρακτικής που είναι επιβλαβής στις γυναίκες. Ως ερωτικός σύντροφος νοείται πρώην ή νυν συζύγος ή συντρόφος, ανεξάρτητα από το αν ο/η δράστης/στρια έχει μοιραστεί ή μοιράζεται την ίδια κατοικία με το θύμα». Στην Ελλάδα η εκτίμηση των θυμάτων γυναικοκτονιών γίνεται μέσα από τη χρήση του άρθρου για την ανθρωποκτονία με πρόθεση (άρθ. 299 ΠΚ) σε συνδυασμό με τον νόμο για την ενδοοικογενειακή βία (Ν.3500/2006).
H 28χρονη στην Αλεξανδρούπολη, της οποίας τα τραύματα οι γιατροί δεν πίστεψαν ούτε στιγμή ότι ήταν από πέσιμο στη σκάλα, είναι το πιο πρόσφατο περιστατικό ανυπεράσπιστης γυναίκας που πεθαίνει μετά από έντονη βία από άνδρα. Έτσι μέσα στο 2021, οι γυναικοκτονίες στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον ορισμό που δίνει το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο και υιοθετεί η χώρα μας, έχουν διπλασιαστεί συγκριτικά με το 2020 καθώς ήδη είναι στις 16, ενώ συγκριτικά με το 2012 έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί που ήταν 6 το χαμηλότερο νούμερο της περιόδου 2010-2021! Να σημειωθεί ότι την πρώτη χρονιά καταγραφής, το 2010, είχαμε 11 γυναικοκτονίες στη χώρα. Συγκεκριμένα μέσα στο διάστημα 1/1/2021-9/12/2021 είχαμε:
1. 17/1/21: Δήμος Πλατανιά Χανιά, 54 χρονών (από σύντροφο)
2. 5/4/21: Μακρινίτσα Πηλίου, Κωνσταντίνα Τσάπα 28 χρονών (σύζυγος)
3. 1/5/21: Γλυκά Νερά, Καρολάιν Κράουτς 20 χρονών (σύζυγος)
4. 4/6/21: Αγία Βαρβάρα, 64 χρόνων (πρώην σύζυγος)
5. 16/7/21: Φολέγανδρος, Γαρυφαλλιά 26χρονών (σύντροφος)
6. 30/7/21: Δάφνη, Αννίσα 31 ετών (σύζυγος)
7. 4/8/21: Σωτηρίτσα Λάρισας, Μαρία (εν διαστάσει σύζυγος)
8. 8/8/21: Ρέθυμνο, 47χρονών (πρώην σύζυγος)
9. 23/8/21: Θεσσαλονίκη, 55 χρονών (γείτονας)
10. 1/9/2021: Κυπαρισσία, Μόνικα Γκιους, 42 χρονών (πρώην σύντροφος)
11. 22/9/21: Ρόδος, Ντόρα, 31 χρονών (πρώην σύντροφος)
12. 30/10/21: Αργολίδα, 75χρονη (σύντροφός)
13. 29/10/2021: Ιεράπετρα, Νεκταρία, 48 ετών (εν διαστάσει σύζυγος)
14. 28/11/2021: Θεσσαλονίκη, 48 χρονών (σύζυγος)
15. 5/12/2021: Βλαχιώτη Λακωνίας, Ελόνα 36 χρονών (σύζυγος)
16. 9/12/2021: Αλεξανδρούπολη, 29 χρονών (σύζυγος)
Από τα στοιχεία που παρατίθενται στον παρακάτω πίνακα φαίνεται ότι το 2020, όπως και το 2019, οκτώ γυναίκες δολοφονήθηκαν στην Ελλάδα από κάποιο μέλος της οικογένειάς τους, ενώ το 2018 οι δολοφονίες γυναικών από κάποιο μέλος της οικογένειάς τους είχαν ανέλθει σε 13. Από τα στοιχεία της αστυνομίας για το 2020 προκύπτει ότι από τις οκτώ γυναίκες θύματα γυναικοκτονίας, τρεις δολοφονήθηκαν από τον σύζυγό τους και μία από τον τέως σύζυγο.
Την τελευταία δεκαετία, οι γυναικοκτονίες ως ποσοστό των γυναικών θυμάτων ανθρωποκτονίας φαίνεται να κυμαίνονται από 30,4 – 50%. Συγκεκριμένα, για το 2020 το ποσοστό των γυναικοκτονιών από μέλος της οικογένειας του θύματος ήταν 44,4%, καθώς στο σύνολο των 18 ανθρωποκτονιών με θύματα γυναίκες, οι γυναικοκτονίες ανήλθαν σε 8.
4 στις 10 είναι σύζυγοι
Έτσι αν δούμε τη σχέση θύτη-θύματος για το 2020, παρατηρείται ότι στο σύνολο των 4.758 θυμάτων ανδρών δραστών βίας, το 64,1% των θυμάτων (3.046) ήταν γυναίκες που βρίσκονταν σε συντροφική σχέση με τους δράστες είτε κατά τη διάρκεια τέλεσης του αδικήματος είτε κατά το παρελθόν. Ειδικότερα, το 39,1% των θυμάτων ήταν γυναίκες σύζυγοι των δραστών, το 10% γυναίκες τέως σύζυγοι, το 9,7% γυναίκες μόνιμοι σύντροφοι, το 5% γυναίκες τέως σύντροφοι και το 0,2% γυναίκες που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης με τον δράστη.
Σε ποσοστό 8,2% ανέρχονται οι γυναίκες θύματα που είχαν συγγενική ή άλλη σχέση με τον δράστη, ενώ σε ποσοστό 5,8% ανέρχονται οι γυναίκες που έπεσαν θύματα ενδοοικογενειακής βίας από τον πατέρα τους και σε ποσοστό 5,2% οι γυναίκες που έπεσαν θύματα ενδοοικογενειακής βίας από τον γιό τους. Στο σύνολο των 1.047 θυμάτων γυναικών δραστών βίας, το 45,5% των θυμάτων (476) ήταν άνδρες που βρίσκονταν σε συντροφική σχέση με τις δράστριες είτε κατά τη διάρκεια τέλεσης του αδικήματος είτε κατά το παρελθόν.
Ενδοοικογενειακή βία: 1 στους 5 θύτες είναι γυναίκες
Έχει ενδιαφέρον ότι οι γυναίκες δράστριες ενδοοικογενειακής βίας παρουσιάζουν μεγαλύτερα ποσοστά άσκησης βίας προς τους γιούς τους (13,9%) και τις κόρες (10,1%) σε σχέση με τα αντίστοιχα των ανδρών (5,4% και 5,8% αντίστοιχα). Ωστόσο, ο αριθμός των γυναικών θυμάτων βίας από τον πατέρα τους είναι υπερδιπλάσιος από εκείνο των γυναικών θυμάτων βίας από την μητέρα τους (277 έναντι 140). Αντίστοιχα, ο αριθμός ανδρών θυμάτων βίας από τον πατέρα τους είναι υπερδιπλάσιος από εκείνο των ανδρών θυμάτων βίας από την μητέρα τους (259 έναντι 146).
Συγκρίνοντας τα ποσοστά ανδρών και γυναικών δραστών ενδοοικογενειακής βίας για το 2020, από το σύνολο των 5.425 δραστών για τους οποίους υπάρχει πληροφορία για το φύλο, το 81,8% είναι άνδρες και το 18,2% γυναίκες (989 γυναίκες δράστες εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας). Οι άνδρες δράστες ενδοοικογενειακής βίας άνω των 18 ετών με θύμα γυναίκα ανέρχονται το 2020 σε 3.645.
Πηγή: tvxs.gr
