Mε χρηματοδότηση από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ) μια πρωτότυπη έρευνα παρέχεται προς τους 18 δήμους οι οποίοι συγκροτούν το «Δίκτυο Πόλεων για την Ενταξη». Η έρευνα που υπογράφει ο γνωστός εργατολόγος Αποστόλης Καψάλης θέτει στο επίκεντρό της τις προκλήσεις που οι εργοδότες εντοπίζουν στην προσπάθειά τους να εντάξουν στο δυναμικό τους πρόσφυγες.
«Η έρευνα αφορά την πρόκληση της κινητικότητας των προσφυγικών πληθυσμών προς την ελληνική περιφέρεια με σκοπό την απασχόληση ως ένα αποτελεσματικό μέσο ένταξης και εστιάζει στη πλευρά των επιχειρήσεων και στον τρόπο που αυτές αντιλαμβάνονται τη δική τους εμπλοκή σε μια τέτοια διαδικασία», μας λέει ο Καψάλης. Ο έμπειρος ερευνητής εκτιμά ότι το φαινόμενο της μεγάλης έλλειψης εργατικών χεριών σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, ιδίως εκτός μεγάλων αστικών κέντρων, αναμένεται να ενταθεί το 2023.
Ο νομικός και ερευνητής των εργασιακών σχέσεων Αποστόλης Καψάλης
Οπως σημειώνεται, «η έρευνα καταδεικνύει τον ενθουσιασμό των εκπροσώπων επιχειρήσεων για συμμετοχή σε δράσεις προώθησης της κινητικότητας προσφύγων για απασχόληση», ενώ «οι εργοδότες δηλώνουν την ανησυχία τους λόγω της απουσίας συντονισμένων προσπαθειών για την εύρεση εργαζομένων από τις τάξεις των προσφύγων και την αργοπορία υλοποίησης πρωτοβουλιών ταχύρρυθμης κατάρτισης με στόχο την απασχόληση».
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στις Περιφέρειες Ηπείρου, Θεσσαλίας και Κρήτης σε 41 επιχειρήσεις που ασχολούνται με την αγροτική και ζωική παραγωγή και επεξεργασία, την εξόρυξη αδρανών υλικών, τις κατασκευές, τη βιομηχανία τροφίμων, το χονδρικό και λιανικό εμπόριο, τις υπηρεσίες παροχής καταλύματος και εστίασης, τη μεταποίηση και υπηρεσίες μεταφορών. Το εύρος του μεγέθους των επιχειρήσεων του δείγματος (μόνιμο/τακτικό προσωπικό) εκτείνεται από 1 έως και 780 εργαζόμενους. Εκτός από μια περίπτωση ομίλου επιχειρήσεων με 6.000 εργαζόμενους, οι υπόλοιπες 40 επιχειρήσεις απασχολούν κατά μέσον όρο 120 άτομα.
Ευρήματα
Αυτή τη στιγμή ένας πολύ μικρός αριθμός επιχειρήσεων απασχολεί –ή έχει απασχολήσει στο παρελθόν– πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο, ενώ συχνότερα απασχολούν μετανάστες –κυρίως από γειτονικές χώρες και δη από την Αλβανία– σε ποσοστά που σε ορισμένες περιπτώσεις αγγίζουν το 20% του συνολικού αριθμού των εργαζομένων μιας επιχείρησης. Οι εργοδότες που απασχολούν ήδη πρόσφυγες εκφράζονται συχνότερα με θετικό τρόπο, ενώ δεν διαπιστώνεται σαφής προτίμηση ημεδαπών έναντι προσφύγων ή μεταναστών.
Οι εργοδότες βρίσκουν εργαζόμενους από τον προσφυγικό πληθυσμό από τα προσωπικά τους δίκτυα, τη δραστηριοποίηση της κοινωνίας των πολιτών, των διεθνών οργανισμών και σπανιότερα πραγματοποιείται στο πλαίσιο ad hoc σχημάτων συνέργειας σε τοπικό επίπεδο. Οι εργοδότες εντοπίζουν μια σειρά από προβλήματα στην απασχόληση προσφύγων εστιάζοντας στην ανεπαρκή γνώση της ελληνικής γλώσσας (η οποία συχνά υπερβαίνεται εάν υπάρχει στοιχειώδης γνώση της αγγλικής), στην έλλειψη ειδίκευσης και κατάρτισης για ορισμένες θέσεις εργασίας, αλλά και στη γραφειοκρατία που περιβάλλει την απόκτηση εγγράφων εργασίας και ασφάλισης.
Στους παράγοντες που κάνουν δύσκολη για τους πρόσφυγες την απόφαση μόνιμης μετεγκατάστασης από το κέντρο προς την περιφέρεια συγκαταλέγονται η εποχικότητα και η προσωρινότητα των συχνά προσφερόμενων θέσεων εργασίας και η έλλειψη διαθέσιμων κατοικιών προς ενοικίαση και τα υψηλά ενοίκια. Επιπλέον, οι πρόσφυγες νιώθουν πιο ασφαλείς στα αστικά κέντρα, αφού εκεί λειτουργούν και παρεμβαίνουν συχνότερα φορείς της κοινωνίας των πολιτών και διεθνείς οργανισμοί, αλλά και εκεί βρίσκονται οι υπηρεσίες Ασύλου, στις οποίες συχνά πρέπει να μεταβαίνουν οι ίδιοι για την τακτοποίηση των υποθέσεών τους.
Οπως εξηγεί στην «Εφ.Συν.» ο κ. Καψάλης, η έρευνα φωτίζει τους παράγοντες που θα μπορούσαν να εγγυηθούν την προοπτική ασφαλούς μετεγκατάστασης προσφύγων προς την περιφέρεια. Κάτι τέτοιο, μας λέει, στηρίζεται σε τρεις άξονες: στη σταθερότητα στην απασχόληση, στην ασφαλή πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες (ιδίως στη στέγαση) και στην ενίσχυση των δεξιοτήτων και της χρήσης της ελληνικής γλώσσας.
Προς επίτευξη αυτού του στόχου, η έρευνα περιγράφει και εξετάζει τις δυνατότητες για να τεθεί σε λειτουργία ένας μόνιμος μηχανισμός προώθησης στην απασχόληση σε επιχειρήσεις της περιφέρεια της χώρας για τωρινές και μελλοντικές προσφυγικές ροές. «Ο μηχανισμός αυτός, εκτός από την απαραίτητη διασταύρωση προσφοράς και ζήτησης, δέον να συμπεριλάβει συμπράξεις σε τοπικό και εθνικό επίπεδο ανάμεσα σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (τοπική αυτοδιοίκηση/ Δίκτυο Πόλεων, κρατικούς φορείς, εργοδοτικές οργανώσεις και διεθνείς οργανισμούς) με σκοπό την ενίσχυση αυτής της κινητικότητας και τη σύναψη εργασιακών σχέσεων με αξιοπρεπείς όρους απασχόλησης», μας λέει ο κ. Καψάλης.
Οι εργοδότες προτείνουν ο μηχανισμός να δημιουργηθεί από το κράτος ώστε να διευκολύνει την πρόσβαση των προσφύγων στην απασχόληση και την ασφαλή μετεγκατάστασή τους στην περιφέρεια, ρυθμίζοντας γραφειοκρατικά προβλήματα και ζητήματά στέγασης, αλλά και προσφέροντάς τους εξειδικευμένη και ταχύρρυθμη επαγγελματική κατάρτιση, μαθήματα γλώσσας & επαγγελματικής ορολογίας. Επίσης, προτείνεται η ανάπτυξη και λειτουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας μέσα από την οποία και βάσει ποιοτικών κριτηρίων θα μπορεί να πραγματοποιείται απευθείας διασταύρωση (matching) της ζήτησης σε τοπικό/κλαδικό επίπεδο με την προσφορά εργασίας.
Πηγή: efsyn.gr
