του Δημήτρη Αγγελίδη
Τραγελαφικά φαινόμενα που υπονομεύουν την ακεραιότητα της διαδικασίας ασύλου και παραβιάζουν το ευρωπαϊκό και διεθνές πλαίσιο διεθνούς προστασίας φαίνεται ότι προκαλεί η διακοπή των υπηρεσιών διερμηνείας που παρείχε στην Υπηρεσία Ασύλου η οργάνωση ΜΕΤΑδραση, όπως καταγγέλλουν σε κοινή ανακοίνωσή τους ο Σύλλογος Υπαλλήλων Υπηρεσίας Ασύλου και Αρχής Προσφυγών και το Σωματείο Εργαζομένων Συμβασιούχων Υπηρεσίας Ασύλου. Από την πλευρά του, ο διοικητής της Υπηρεσίας Ασύλου Μάριος Καλέας επιβεβαιώνει εμμέσως πλην σαφώς τα προβλήματα που έχει δημιουργήσει η αναιτιολόγητη πολύμηνη καθυστέρηση χρηματοδότησης εκ μέρους του υπουργείου, σημειώνει όμως ότι σε μεγάλο βαθμό τα προβλήματα έχουν διευθετηθεί και ότι εντός του μήνα το υπουργείο θα καταβάλει περίπου το μισό ποσό από τα οφειλόμενα ποσά στη ΜΕΤΑδραση, ώστε να υπογραφεί η νέα σύμβαση και να ξαναρχίσει η παροχή διερμηνείας.
Ωστόσο, η εικόνα που αποτυπώνουν στην ανακοίνωσή τους τα σωματεία των εργαζομένων ακούγεται κάθε άλλο παρά ικανοποιητική. «Εργαζόμενοι της Υπηρεσίας Ασύλου […] προσπαθούν να συνεννοηθούν όπως όπως με τους αιτούντες άσυλο στα ελληνικά, τα αγγλικά, με διαδικτυακές εφαρμογές μετάφρασης, ακόμα και τη γλώσσα του σώματος!» σημειώνουν. Επισημαίνουν επίσης «απανωτούς επαναπρογραμματισμούς συνεντεύξεων και άλλων ενεργειών», «έλλειψη διερμηνείας στα περισσότερα γραφεία της Υπηρεσίας Ασύλου, καθώς όπου υπάρχουν διερμηνείς είναι ελάχιστοι για να καλύψουν τις ανάγκες και δεν καλύπτουν το σύνολο των απαιτούμενων γλωσσών» και «διαμοιρασμό της διερμηνείας από το ένα γραφείο στο άλλο, με αποτέλεσμα οι ελάχιστοι διερμηνείς να μην μπορούν να πάρουν ανάσα για να καλύψουν όσες ενέργειες προλάβουν».
Το πρόβλημα ξεκίνησε όταν από το τέλος Απριλίου η οργάνωση ανέστειλε, για πολλοστή φορά τα τελευταία χρόνια, την παροχή διερμηνείας στην Υπηρεσία Ασύλου, όπως την έχει αναστείλει και στην Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης στην οποία υπάγονται οι προσφυγικές δομές των νησιών και της ενδοχώρας. Η οργάνωση επικαλείται πολύμηνες καθυστερήσεις στην καταβολή της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης εκ μέρους του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, ενώ σχετικές ανακοινώσεις είχε βγάλει τους προηγούμενους μήνες, έχοντας μάλιστα μειώσει κατά 80% τις υπηρεσίες διερμηνείας στα τέλη Οκτωβρίου.
Η ανακοίνωση των σωματείων επιβεβαιώνει την ανησυχητική κατάσταση που είχαν αποτυπώσει σε κοινή ανακοίνωσή τους στις 29 Μαΐου έξι οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στο προσφυγικό (Mobile Info Team, Equal Legal Aid, Refugee Legal Support, I Have Rights, Advocats sans Frontieres, Legal Centre Lesvos).
Οπως υπογραμμίζουν τα σωματεία, «οι διαβεβαιώσεις του υπουργείου ότι η υπηρεσία της διερμηνείας παρέχεται κανονικά και απρόσκοπτα αφορούν στην πραγματικότητα μόνο ελάχιστους αριθμητικά διερμηνείς σε νησιά, στην Αττική και σε δομές που καλύπτουν πολύ μικρό μέρος των αναγκών του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, συνεπώς η εξαίρεση δεν μπορεί με τις ανωτέρω διαψεύσεις του υπουργείου […] να ανάγεται σε κανόνα».
Τονίζουν ότι «οι θέσεις που αναμενόταν να καλυφθούν από τον Ιούνιο με διερμηνείς της Υπηρεσίας Ασύλου της Ε.Ε. (ΥΑΕΕ) μέχρι αυτή τη στιγμή δεν καλύπτουν τον τεράστιο όγκο εκκρεμοτήτων που δημιουργεί η έλλειψη διερμηνείας και τις καθυστερήσεις στην εξέταση υποθέσεων ασύλου». Εκφράζουν τη βεβαιότητα πως, εν όψει μάλιστα της αυξημένης ροής προσφύγων το καλοκαίρι, «θα κληθούμε τελικά να βάλουμε για άλλη μια φορά πλάτη στη διεκπεραίωση και ταχύτερη εξέταση των αιτημάτων ασύλου χωρίς τα ελάχιστα απαραίτητα μέσα, επιδιδόμενοι για άλλη μία φορά στο αέναο και αυξανόμενο κυνήγι των ποσοτικών στόχων».
Καταλήγουν διαπιστώνοντας την ανάγκη «για μόνιμο προσωπικό στη διερμηνεία, με πλήρη εργασιακά δικαιώματα, χωρίς την παρέμβαση καμίας ΜΚΟ ή εταιρείας ως εργολάβο. Δεν αποδεχόμαστε τη λογική ότι οι κρατικές υπηρεσίες δεν χρειάζεται να προσλάβουν διερμηνείς, την ώρα που υπάρχει και θα εντείνεται η ανάγκη εξυπηρέτησης μεταναστών και προσφύγων στις υπηρεσίες μετανάστευσης και ασύλου και αλλού».
Η απάντηση του Μάριου Καλέα, διοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου
Η «Εφ.Συν.» επικοινώνησε με τον διοικητή της Υπηρεσίας Ασύλου, προκειμένου να πληροφορηθεί τη θέση του υπουργείου. Ο Μάριος Καλέας επισημαίνει ότι η κατάσταση «είναι τέτοια που απαιτεί άμεσα την εύρεση οριστικής λύσης, που δεν είναι άλλη από την υπογραφή νέας σύμβασης με την ανάδοχο». Με δεδομένο ότι η ΜΕΤΑδραση ζητά την καταβολή των οφειλόμενων ποσών, ύψους συνολικά 5 εκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να προχωρήσει σε νέα σύμβαση (η προηγούμενη έληξε στα τέλη Απριλίου), ο κ. Καλέας σημειώνει ότι εντός του Ιουνίου θα καταβληθεί μέρος των οφειλών, της τάξης των 2,5 εκατομμυρίων ευρώ.
Επισημαίνει ότι «ήταν αναμενόμενες οι αναταράξεις που θα επέρχονταν από τη διακοπή της σύμβασης […] αναταράξεις ανάλογες με αυτές του 2022 αλλά και του 2019», όταν είχε ξανασυμβεί αναστολή της παροχής διερμηνείας. Σημειώνει, όμως, ότι «ακόμα και όταν η ΜΕΤΑδραση είχε σύμβαση σε ισχύ κατά το παρελθόν, υπήρχαν διαστήματα που δεν ηδύνατο να μας εξασφαλίσει διερμηνεία σε σπάνιες γλώσσες, όπως συνέβη με τους υποσαχάριους διοικητικά κρατούμενους της Λέσβου το 2019-2020 (διάλεκτοι όπως Κρίο κτλ)» και παρατηρεί ότι «η παροχή διερμηνείας είναι μια απίστευτα πολύπλοκη διαδικασία συνεχώς εξελισσόμενη ανάλογα με την ανθρωπογεωγραφία των νέων αφίξεων και όποιος ισχυρίζεται ότι διαθέτει τη μαγική συνταγή επίλυσης το κάνει είτε από άγνοια είτε από σκοπιμότητα».
Αντιπαραθέτει τον «[καλοπροαίρετο ισχυρισμό] περί πρόσληψης μόνιμων δημοσίων υπαλλήλων με την ειδικότητα του διερμηνέα» με «τις εκατοντάδες των ομιλούμενων γλωσσών και τον αντίστοιχο αριθμό σπάνιων διαλέκτων (μόνο το Νταρφούρ στο Σουδάν υπολογίζεται ότι είναι τόπος ομιλίας περισσότερων των 850 τοπικών διαλέκτων)». «Σε μία τέτοια δυνητική περίπτωση, ο αριθμός των διερμηνέων έπρεπε να υπερβαίνει τον αριθμό των διοικητικών υπαλλήλων της Υπηρεσίας Ασύλου. Εξάλλου σε κανένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. δεν υπάρχει αυτό το μοντέλο», σημειώνει.
Σύμφωνα με τον κ. Καλέα, σε συνεννόηση με το υπουργείο η ΥΑΕΕ, που είχε αρχικά διαθέσει 35 διερμηνείς, διέθεσε άλλους περίπου 200 από τις 3 Ιουνίου, με αποτέλεσμα να βρίσκονται σήμερα στο πεδίο 239 διερμηνείς, 78 στα γραφεία Ασύλου και 161 στις υπηρεσίες Υποδοχής και Ταυτοποίησης. Προβλέπονται επίσης 870 ώρες εξ αποστάσεως τηλεδιερμηνείας για συγκεκριμένες διαλέκτους ή γλώσσες μέσω χρησιμοποίησης διερμηνέων της ΥΑΕΕ που βρίσκονται σε άλλα κράτη-μέλη.
Σημειώνει ότι ο αριθμός αυτός βοηθά να καλυφθεί μεγάλο μέρος των προγραμματισμένων ενεργειών και ιδιαίτερα της καταγραφής των νεοεισερχόμενων ώστε να πάρουν τις υλικές συνθήκες υποδοχής που δικαιούνται, ενώ πλέον δύναται να υποβληθούν εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών οι προσφυγές σε β’ βαθμό και η παράδοση των αδειών διαμονής και των ταξιδιωτικών εγγράφων. Τονίζει ότι στα νησιά και στη Βόρεια Ελλάδα γίνονται κανονικά στο σύνολό τους οι συνεντεύξεις ασύλου, ενώ στο Λεκανοπέδιο Αττικής προχωρούν οι περισσότερες συνεντεύξεις, χωρίς να αποφεύγονται κάποιοι επαναπρογραμματισμοί.
Ως προς τους διαμοιρασμούς διερμηνέων λέει ότι είναι πάγια τακτική της υπηρεσίας από την αρχή της λειτουργίας της.
«Αναφορικά με το ότι οι διαθέσιμοι διερμηνείς “δεν μπορούν να πάρουν ανάσα”, οι διερμηνείς έχουν υπογράψει σύμβαση με την εταιρεία τους 8ωρης απασχόλησης και με αμοιβή που υπερβαίνει την αμοιβή ενός γενικού διευθυντού του Δημοσίου με 25 χρόνια απασχόληση […]. Εάν οι συνάδελφοι εννοούν ότι προσωπικά έχω δώσει οδηγία στους προϊσταμένους να αξιοποιούν έναν διερμηνέα με τέτοιο τρόπο ώστε συνεχώς να είναι απασχολημένος, ναι, αυτό ισχύει. Εικόνες διερμηνέων που μερικώς απασχολούνται και αμείβονται για πλήρη εργασία θεωρώ ότι συμφωνούμε ότι πρέπει να είναι αποφευκτές για το κοινό περί δικαίου αίσθημα».
Καταλήγει ότι δεν έχει δοθεί καμία οδηγία για χρήση γλώσσας νοηματικής και διαδικτυακών εφαρμογών, κάτι που αντίκειται στη νομοθεσία, «εξ ου και τα έγγραφα που λαμβάνουν οι ωφελούμενοι είναι σε μεγάλο βαθμό “πολυγλωσσικά” προς αποφυγή τέτοιων αλχημειών».
Πηγή: efsyn.gr
