Αφιέρωμα: Αντιναζιστικός κινηματογράφος

Αφιέρωμα: Αντιναζιστικός κινηματογράφος

ROMPER STOMPER – 1992 του Τζέφρι Ράιτ

Mία από τις πρώτες πρωταγωνιστικές εμφανίσεις του Ράσελ Κρόου και ουσιαστικά αυτή που του εξασφάλισε το εισιτήριο για το Χόλιγουντ, στο ρόλο του μέλους μιας εκτός ελέχγου νεοναζιστικής ομάδας της Μελβούρνης σε μια άγρια ταινία που ξεσήκωσε πλήθος συζητήσεων στην εποχή της και χάρισε στον πρωταγωνιστή της το βραβείο ερμηνείας του Αυστραλιανού ινστιτούτου κινηματογράφου.

http://youtu.be/Qaw976fjcZg?t=9m8s

O ΠΙΣΤΟΣ / THE BELIEVER – 2001 του Χένρι Μπιν

Άλλος ένας σημερινός χολιγουντιανός σούπερ σταρ, ο Ράιαν Γκόσλινγκ έκανε εντύπωση στα πρώτα βήματα της καριέρας του στο ρόλο ενος εβραίου που μετατρέπεται σε βίαιο αντισημίτη νεοναζί σε μια ταινία που κέρδισε το Μέγα Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής στο φεστιβάλ του Sundance.

http://youtu.be/U4NdBOcHoA0?t=1m51s

ΤΟ ΚΥΜΑ /  DIE WELLE – 2008 του Ντένις Κάνσελ

Το «Κύμα» διαδραματίζεται σε ένα σύγχρονο γερμανικό λύκειο και είναι σαν ένα πείραμα που μοιάζει με ανατομία του ναζισμού. Το πείραμα αυτό γίνεται στο πλαίσιο μιας εκπαιδευτικής εβδομάδας, στη διάρκεια της οποίας μια σχολική τάξη μετατρέπεται σε εκκολαπτήριο νεοναζί. Ενας αντικομφορμιστής καθηγητής, πρώην ακτιβιστής, αναλαμβάνει απρόθυμα να οργανώσει στην τάξη του ένα εργαστήριο πολιτικής επιστήμης και να διερευνήσει την έννοια της αυτοκράτειας (η απόλυτη εξουσία, η πλήρης ελευθερία, η αυτοκυριαρχία), η οποία αποτελεί, κατά τεκμήριο, θεμέλιο της δικτατορίας. Οι μαθητές, που συμμετέχουν εθελοντικά στο «πείραμα», τον εκλέγουν αρχηγό της τάξης και αρχίζουν σταδιακά να απεμπολούν την ατομικότητά τους στο όνομα του ομαδικού πνεύματος. Ο καταλύτης γι’ αυτή τη μετάλλαξη της συμπεριφοράς τους είναι η αυστηρή πειθαρχία. Στα μέσα της εβδομάδας ντύνονται ομοιόμορφα, θέτουν τα όριά τους με τον υπόλοιπο κόσμο και αναζητούν ένα σύμβολο ως κώδικα επικοινωνίας, αλλά και σημάδι ισχύος της ομάδας τους. Προς τα τέλη της εβδομάδας, χαιρετούν στρατιωτικά και επιδίδονται σε βιαιότητες. Η σχέση δασκάλου – μαθητή έγινε σχέση λοχία -στρατιώτη και το δημοκρατικό σχολείο μετατράπηκε αίφνης σε κέντρο νεοσυλλέκτων!
Στο «Κύμα», που έχει καταιγιστικό ρυθμό, το σχολείο μοιάζει με γκρίζα ζώνη. Η αλληλεγγύη, η συλλογικότητα και τα ιδανικά που λείπουν από το κοινωνικό περιβάλλον των παιδιών είναι τα στοιχεία που δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για πάσης φύσεως δικτατορίες. Μια κυτταρική ανάλυση του ναζισμού που θυμίζει το σινεμά του Μίκαελ Χάνεκε. Κόλουμπαϊν α λα γερμανικά.


ΡΩΜΗ ΑΝΟΧΥΡΩΤΗ ΠΟΛΗ /  ROMA CITTA APERTA – του Ρομπέρτο Ροσελίνι – 1945

Η ταινία είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα του ιταλικού νεορεαλισμού. Κάτι που σημαίνει άρνηση χρησιμοποίησης επαγγελματιών ηθοποιών  άρνηση του ντεκόρ και των στούντιο, άρνηση των αφηγηματικών συμβάσεων, αποδοχή ενός ρεαλισμού χωρίς όρια, όπου τα δραματουργικά «είδη» δεν είναι ποτέ σαφώς χωρισμένα και όπου αυτό που προέχει δεν είναι οι χαρακτήρες αλλά οι καταστάσεις.

Ως αισθητικό ανθρωπιστικό και πολιτικό ρεύμα, άσκησε μεγάλη επίδραση στον ευρωπαϊκό κινηματογράφο και χάρισε στην Ιταλία μια από τις πιο θαυμάσιε περιόδους κινηματογραφικής δημιουργίας.

Στην  ταινία  παρακολουθούμε τις περιπέτειες μιας ομάδας αντιστασιακών εναντίον των ναζιστών στη Ρώμη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Πρόκειται για μια ταινία-σταθμό στην ιστορία του κινηματογράφου, γυρισμένη αμέσως μετά το τέλος του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Φιλμ μανιφέστο  με εκπληκτικές ερμηνείες.

http://youtu.be/hKVdrHSSEAs?t=3m24s

Η ΠΤΩΣΗ / DER UNTERGANG – 2004 του Όλιβερ Χιρσμπίγκελ

Με τις τελευταίες αγωνιώδεις ημέρες του μεγαλύτερου εγκληματία όλων των εποχών Χίτλερ, που κατέληξαν στην αυτοκτονία του τον Απρίλιο του 1945 ασχολείται η ταινία «Η Πτώση» (Der Untergang)   του γερμανού σκηνοθέτη Ολιβερ Χίρσμπιγκελ.

«Η Πτώση» δεν χάνει την ουσία ούτε για μια στιγμή, δεν συγκαλύπτει, δεν αποσιωπά, δεν ξεχνάει την πραγματική φύση του καθεστώτος: στις εισηγήσεις για εκκένωση του Βερολίνου για να σωθεί ο άμαχος πληθυσμός ο Χίτλερ απαντά «Αν ο πόλεμος χαθεί, δεν με αφορά αν χαθούν μαζί του και ανθρώπινες ζωές… Δεν θα έχυνα στάλα δάκρυ γι’ αυτούς, γιατί θα πάθουν ό,τι τους αξίζει». Κάποια άλλη στιγμή ο Γκέμπελς θα συμπληρώσει ότι δεν νοιώθει κανέναν οίκτο για το γερμανικό λαό αφού ανέδειξε τους Εθνικοσοσιαλιστές στην εξουσία και θά’ πρεπε να  γνωρίζει τι θα επακολουθήσει… Μια κτηνωδία που υπογραμμίζεται όχι μόνο από τις εντολές του Χίτλερ για εκτέλεση στενών συνεργατών του- λίγες μέρες πριν ο ίδιος αυτοκτονήσει- αλλά και από τις εκτελέσεις απλών πολιτών που αρνούνται πια να πολεμήσουν, από ναζί αξιωματικούς που αμέσως μετά υψώνουν λευκή σημαία και παραδίδονται… Το Βερολίνο έχει πια μεταβληθεί σε ερείπια, ολόκληρος ο πληθυσμός έχει αφεθεί στην τύχη του χωρίς τρόφιμα, συγκοινωνίες ή περίθαλψη των τραυματιών, η κατάληψη της πόλης είναι ζήτημα ωρών. Ο Χίτλερ και η Εύα Μπράουν αυτοκτονούν, ακολουθεί ο Γκέμπελς και η γυναίκα του που πρώτα θα δηλητηριάσει τα ίδια της τα παιδιά αφού «δεν αξίζει να ζήσουν σε ένα μέλλον χωρίς εθνικοσοσιαλισμό».

Το καλογραμμένο και ιστορικά ακριβές σενάριο της ταινίας βασίστηκε σε δύο βιβλία: το «Στο Μπούνκερ του Χίτλερ» του Γιοκίμ Φεστ αλλά και στο βιβλίο που γράφτηκε από την πραγματική γραμματέα του Χίτλερ, Τράουντλ Γιούνγκε «Bis zur letzten Stunde».

Αξίζει να γίνει ειδική αναφορά στην συγκλονιστική ερμηνεία του Μπρούνο Γκάντς («Τα φτερά του έρωτα»), που για τις ανάγκες του ρόλου μελέτησε οποιοδήποτε κινηματογραφικό ντοκουμέντο του Χίτλερ υπάρχει μεταφέροντας στην οθόνη κάθε μικρή χειρονομία ή ανεπαίσθητη σύσπαση του προσώπου του. Στην ερμηνεία του, απέδωσε έναν Χίτλερ κουρασμένο, νευρικό, με τρεμάμενο χέρι στα όρια της Πάρκινσον, εν τέλει έναν νέο Νοσφεράτου με έντονους μαύρους κύκλους στα μάτια που μέχρι την αυτοκτονία του συμπαρέσυρε στο θάνατο όσους περισσότερους ανθρώπους μπορούσε.

http://youtu.be/XKwJjrYklgc?t=2h22m14s

111

ΚΑΝΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ

Γράψτε μια απάντηση