«Θα έρθει καιρός που θα ‘μαστε άνθρωποι ξανά και όχι μόνο Εβραίοι»…
Δύο βιβλία σημάδεψαν την αρχή και το τέλος του Ολοκαυτώματος. Το πρώτο είναι «Ο αγών μου» του Αδόλφου Χίτλερ, το οποίο εκφράζει τις πεποιθήσεις του γερμανού δικτάτορα και το σκοτεινό υπόβαθρο της σκέψης του, που σήμανε την αρχή ενός τερατώδους πολέμου. Μπορούμε να πούμε ότι το δεύτερο είναι το ημερολόγιο της Αννας Φρανκ, το ερασιτεχνικό σύγγραμμα της χαρισματικής εβραιοπούλας, το οποίο διηγείται με στωικότητα και απρόσμενη ωριμότητα την καθημερινότητα οκτώ εβραίων μέσα στο καταφύγιό τους, από τον Ιούνιο του 1942 ως τον Αύγουστο του 1944.

Η Αννα Φρανκ γεννήθηκε στις 12 Ιουνίου του 1929 στη Φραγκφούρτη της Γερμανίας. Γόνος εύπορης οικογενείας ο πατέρας της, Οτο Φρανκ, υπηρέτησε με ευλάβεια τη χώρα του στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ενώ μερικά χρόνια αργότερα έχασε την περιουσία του μαζί με εκατοντάδες άλλους Γερμανούς στην οικονομική ύφεση του 1920. Τον Ιανουάριο του 1933 οι ναζιστές ανήλθαν στην εξουσία. Ο διορατικός Οτο μετέφερε την τετραμελή του οικογένεια (τη γυναίκα του και τις δύο κόρες του, Αννα και Μάργκο) στο Αμστερνταμ της Ολλανδίας, όπου ανέλαβε τη θέση του διευθυντή σε μια εταιρεία τροφίμων στην περιοχή του Πρίσενγκρατς. Η ναζιστική Γερμανία όμως δεν άργησε να κατακτήσει την Ολλανδία. Από τον Μάιο του 1940 το σύμπαν των εβραίων άλλαξε.

216 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το θάνατο του πρωτεργάτη του οράματος των Ενωμένων Βαλκανίων, ενός οράματος που ακόμη παραμένει ανεκπλήρωτο, ενός οράματος που, σήμερα ειδικά, όντας τόσο επίκαιρο όσο ποτέ, ζητά απάντηση. Ακριβώς αυτό το όραμα του Ρήγα, που αντανακλάται στα έργα και στη δράση του, στάθηκαν η αιτία να δεχτεί η προσωπικότητά του ποικίλες ερμηνείες, επαίνους αλλά και κατηγορίες. Πολλοί ήταν εκείνοι που χρησιμοποίησαν τόσο το όνομά του, όσο και το έργο του προκειμένου να ικανοποιηθούν διαφορετικές κάθε φορά σκοπιμότητες, όπως ο μεγαλοϊδεατισμός που ταλάνισε τόσο την Ελλάδα, όσο και τον ευρύτερο χώρο των Βαλκανίων ή της Ανατολικής Μεσογείου για ένα μεγάλο διάστημα που κράτησε από τα τέλη του 19ου αιώνα ως τη μικρασιατική καταστροφή. Η ουσία ωστόσο δεν μπορεί παρά να μείνει αναλλοίωτη και ν΄ αναδεικνύεται μέσα από το έργο που ο ίδιος ο Ρήγας άφησε πίσω του. Δεν υπήρξε ουτοπιστής, ούτε ονειροπόλος, υπήρξε όμως ένας συνειδητοποιημένος επαναστάτης, ένας διεθνιστής που έθεσε πριν απ΄ όλους τα θεμέλια της συνεργασίας των λαών της Βαλκανικής.