του Γιώργου Τσιάκαλου
«Φιλοξενία» είναι μια από τις ιερότερες λέξεις και αναφέρεται σε έναν από τους πιο σημαντικούς θεσμούς που ανέδειξε ο ανθρώπινος πολιτισμός. H βεβήλωση αυτής της λέξης με τη χρήση της για αλλότριες καταστάσεις αποτελεί ιεροσυλία και υπονομεύει τον πολιτισμό μας. Γι’ αυτό είμαι υποχρεωμένος να ακριβολογώ:
Κέντρα Φιλοξενίας Προσφύγων δεν συνάντησα πουθενά. Ούτε στη SOFTEX, ούτε στη FRANKAPORT, ούτε στη SINATEX, ούτε στην ΕΞΕΛΚΑ, ούτε στην ΑΛΕΞΥΛ. Αποθήκες βρήκα, με αναρτημένες όλες τις γνωστές πινακίδες -οδηγούς συμπεριφοράς- σε τέτοιες εγκαταστάσεις: «Απαγορεύεται η είσοδος στους μη έχοντες εργασία», «Παρακαλούνται οι οδηγοί όπως παραμένουν στα οχήματά τους», «Παρακαλούνται οι συναλλασσόμενοι όπως φροντίζουν για την παραλαβή των δελτίων αποστολής».
«Οργανωμένες δομές» τις ονομάζει η Πολιτεία, κι έχει δίκιο ως προς το εξής: σε όλα υπάρχει η απαραίτητη αστυνόμευση ώστε οι παραπάνω κανόνες να επιβάλλονται και να τηρούνται.
Όμως, αν τώρα -που οι πρόσφυγες στοιβάζονται κυριολεκτικά σε αποθήκες- επιμελώς ξεχάστηκε ο αποτρόπαιος όρος «αποθήκες ψυχών» (που, δήθεν, δεν θα δημιουργούνταν ποτέ στη χώρα μας!), οι διοικήσεις και τα στρατιωτικά αυτοκίνητα στις αυλές παραπέμπουν αβίαστα στο μοναδικό όνομα που ταιριάζει σε τέτοιες «οργανωμένες δομές»: Στρατόπεδα. Αμείλικτα είναι τα λεξικά: «Στρατόπεδο: τόπος ελεγχόμενης προσωρινής διαμονής ειδικών ομάδων ατόμων» και ως παράδειγμα «στρατόπεδο πολιτικών προσφύγων στο Λαύριο».
«Αποθήκες ανθρώπων που λειτουργούν ως στρατόπεδα» επιθεώρησε, λοιπόν, χθες ο αρμόδιος υπουργός. Στη SINATEX παραλίγο να συναντηθούμε. Δεν ξέρω τι θα συνέβαινε αν συναντιόμασταν, εκείνος μέσα στην οργανωμένη δομή, υπερήφανος για το έργο του, να ζητά συγνώμη μόνον από τους δημάρχους για την επιβάρυνση των περιοχών τους από την παρουσία προσφύγων, κι εγώ έξω –«ως μη έχων εργασία»- εθελουσίως να απολογούμαι στους/στις πρόσφυγες για την αδυναμία μας να προσφέρουμε κάτι παραπάνω από βρεφικό γάλα, πάνες, μωρομάντηλα, και είδη υγιεινής.
Ναι, να απολογούμαι στο όνομα όλων μας, καθώς από την πρώτη μέρα που ήρθαν οι πρόσφυγες στη SINATEX η σίτισή τους είναι εντελώς προβλέψιμη: για πρωινό και βραδινό ένα κρουασάν σοκολάτα, για μεσημερινό ένα σάντουιτς. Για τα μωρά: τίποτε. Αποδεχόμενος ότι υπάρχουν ελλείψεις ο υπουργός εξέφρασε την άποψη ότι με το χρόνο η κατάσταση θα βελτιωθεί («θα μετακινηθούν σε μόνιμες πλέον εγκαταστάσεις φιλοξενίας, που θα είναι αξιοπρεπείς»), ο έστι μεθερμηνευόμενον «μη γκρινιάζετε για τα νηστικά μωρά – πανδαμάτωρ ο χρόνος και για την πείνα».
Ευτυχώς, διαφορετικά σκέφτονται σ’ αυτή τη χώρα άλλοι/ες και διαφορετική η πράξη τους. Σ’ αυτά που είχαμε ψωνίσει οι ίδιοι/ες προστέθηκαν όσα υπήρχαν για τέτοιες στιγμές στο «Σχολείο της Φύσης». Έτσι, η χώρα μας για άλλη μια φορά με μορφή Ιανού στη SINATEX: μέσα η επίσημη με φοβίες, παχιά λόγια, αδειανά χέρια και χωρίς αίσθηση ντροπής, κι έξω η ανεπίσημη αλλά πλειοψηφική, οργισμένη για την ολιγωρία και την αδιαφορία αλλά χωρίς διάθεση καθολικής υποτίμησης και περιφρόνησης της προσωπικότητας των υπαιτίων, πρόθυμη ν’ αναλαμβάνει το μερίδιο της ντροπής και των ισχυρών που δεν την αισθάνονται.
Αυτή είναι η σημερινή Ελλάδα: Όταν απουσιάζει η αίσθηση της ντροπής στους ισχυρούς, υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που αυθόρμητα αναλαμβάνουν τη ντροπή ολόκληρης της κοινωνίας.
Είναι η στιγμή που γεννιέται η αλληλεγγύη, και από εκεί και πέρα είναι αδιάκοπα παρούσα στην κοινωνία. Αυτό εννοεί ο στίχος «μην καρτεράτε να λυγίσουμε ούτε για μια στιγμή». Για την υπεράσπιση της αξιοπρέπειας και της ανθρωπιάς μιλάει.
