«Το 2016 έκανα την πρώτη αίτηση για άσυλο. Το 2017 πήρα την πρώτη απόρριψη. Το 2018, το 2019 και το 2020 μού έδωσαν ξανά απορριπτική απάντηση. Μίλησα μαζί τους πολύ ειλικρινά όσον αφορά το θέμα του φύλου μου, δυστυχώς συνέχεια με απέρριπταν. Δεν ξέρω ποιο είναι το πρόβλημα»
«Κινδυνεύει με απέλαση Μαροκινή τρανς γυναίκα». Με αυτές τις έξι λέξεις μάθαμε για πρώτη φορά, από το Κέντρο «Διοτίμα» για την υπόθεση της Λ.Ε.Φ., όπως μας τη σύστησαν με τα αρχικά της. Η διεμφυλική γυναίκα είδε το αίτημά της για άσυλο να απορρίπτεται για δεύτερη φορά, μολονότι βρίσκεται σε διαδικασία φυλομετάβασης.
Οπως τονίζει η οργάνωση για τα γυναικεία δικαιώματα, που λειτουργεί με την υποστήριξη της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα στο Μαρόκο διώκονται με φυλάκιση ώς και τρία χρόνια, ενώ αντιμετωπίζουν συστημικές διακρίσεις, κακοποίηση, σωματική βία ώς και τον κίνδυνο της θανάτωσης με λιντσάρισμα.
Η ιστορία της Λ.Ε.Φ. δεν είναι μεμονωμένη περίπτωση, αλλά αγγίζει τον πυρήνα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αφού αφορά τη διεθνή προστασία ατόμων που διώκονται λόγω ταυτότητας φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού.
Πίσω από τις ανακοινώσεις και τα δημοσιεύματα, πίσω από τις αιτήσεις στην Υπηρεσία Ασύλου και τα νομικά διαβήματα, βρίσκεται μια ανθρώπινη ύπαρξη που επιθυμεί όσο τίποτα άλλο να την αφήσουν να ζήσει ελεύθερη, στον τόπο που επέλεξε για δεύτερη πατρίδα της.
Η Λίζα, όπως μας συστήθηκε όταν πέρασε την πόρτα της «Εφ.Συν.», συνοδευόμενη από τη δικηγόρο του Κέντρου «Διοτίμα» Αρτεμις Τσιάκκα, και τη Ράνια, διερμηνέα από τα αραβικά, είναι μια ψηλή περιποιημένη γυναίκα, αλλά και ένας εύθραυστος άνθρωπος, που βρίσκεται σε μια εμφανώς πολύ δύσκολη κατάσταση. Επιφυλακτική, παρά τις συνεχείς διαβεβαιώσεις μας ότι βρίσκεται σε ασφαλές περιβάλλον, χρειάστηκε αρκετές φορές να διακόψουμε τη συνέντευξη, αφού τα μάτια της βούρκωναν και η φωνή της ράγιζε.
Μόνο αφού η συνέντευξη τελείωσε, το κασετοφωνάκι έσβησε και ετοιμαστήκαμε να αποχαιρετηθούμε, τότε χαλάρωσε, χαμογέλασε, είδαμε μια γυναίκα που θέλει ξανά να ονειρευτεί, να χαρεί, να αφήσει πίσω της τραυματικές εμπειρίες.
«Aν και δεν έχω γνώση γραφής και ανάγνωσης, έχω τελειώσει μόνο το Δημοτικό, θέλω να ευχαριστήσω που μιλάω σε μια εφημερίδα». Αυτή ήταν η πρώτη της φράση όταν ξεκινήσαμε τη συνέντευξη. Η ιστορία της απλή, αλλά σπαρακτική.
«Ηρθα στην Ελλάδα το 2016. Η διαφορά ανάμεσα στο Μαρόκο και στην Ελλάδα είναι ότι εδώ μπορώ να ντυθώ άνετα και εκεί όχι. Η Ελλάδα είναι ωραία ως χώρα και ως ιστορία. Μου αρέσει να περπατάω στο κέντρο, στο Μοναστηράκι, θέλω να επισκεφθώ τα αρχαία. Ομως αντιμετώπισα άλλες δυσκολίες. Ενα πρόβλημα είναι η αντιμετώπιση που είχα από άλλους μετανάστες, Ιρακινούς, Αφγανούς, Πακιστανούς. Μου συμπεριφέρονταν άσχημα, με έβριζαν. Και όσον αφορά τα χαρτιά, είναι κάτι που με έχει καταπιέσει πάρα πολύ».
Η Λίζα αδυνατεί να καταλάβει γιατί η Υπηρεσία Ασύλου απέρριψε, δύο φορές μάλιστα, το αίτημά της. Νιώθει αδικημένη. «Δεν έχουν νοιαστεί. Το 2016 έκανα την πρώτη αίτηση για άσυλο. Το 2017 πήρα την πρώτη απόρριψη. Το 2018, το 2019 και το 2020 μου έδωσαν ξανά απορριπτική απάντηση. Μίλησα μαζί τους πολύ ειλικρινά όσον αφορά το θέμα του φύλου μου, δυστυχώς συνέχεια με απέρριπταν. Δεν ξέρω ποιο είναι το πρόβλημα».
Τι φοβάται περισσότερο αν γυρίσει πίσω; «Ο ποινικός κώδικας του Μαρόκου προβλέπει ποινή φυλάκισης από 6 μήνες ώς 3 χρόνια γι’ αυτούς που θέλουν να αλλάξουν το φύλο τους, είτε άντρες είτε γυναίκες. Οσον αφορά τον κόσμο υπάρχουν περιοχές που είναι πάρα πολύ ρατσιστές, μπορεί να σου κάνουν πολύ κακό: να σου ξυρίσουν το κεφάλι, να σου σημαδέψουν το πρόσωπο με πυρωμένο μαχαίρι. Υπάρχουν ακόμα και πιο φανατισμένοι που μπορεί να σε σκοτώσουν, να σε λιντσάρουν».
Η παιδική της ηλικία ήταν δύσκολη, γεννήθηκε στην πόλη Ναντόρ, στο Βόρειο Μαρόκο, και ανήκει στη φυλή των Βερβέρων, «την πιο δύσκολη φυλή από όλες», όπως μας είπε. Ενας περήφανος γηγενής λαός της Βόρειας Αφρικής, που είναι διασκορπισμένοι σε διαφορετικές χώρες, μιλάνε τη δική τους γλώσσα και αντιμετωπίζουν συχνά διακρίσεις.
«Γεννήθηκα ανάμεσα σε 6 κορίτσια. Αλλά δεν νομίζω ότι αυτός είναι ο λόγος που είχα μια θηλυκή προσέγγιση σε όλα. Απλά νιώθω καλά ψυχολογικά φορώντας γυναικεία ρούχα και ζώντας σαν γυναίκα».
Τι ονειρεύεται για το μέλλον; «Δεν έχω σκεφτεί καθόλου το μέλλον λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζω. Αυτό που σκέφτομαι συνέχεια είναι πώς θα λύσω το πρόβλημα που έχω τώρα. Οταν μιλάω γι’ αυτό πιέζομαι πολύ. Φοβάμαι να μιλήσω για το μέλλον μου. Γι’ αυτό μπορεί να μιλήσει μία που έχει καταφέρει κάποια πράγματα. Εγώ δεν έχω καταφέρει. Είμαι μεγάλη σε ηλικία και όλα πάνε πιο πίσω. Εχω ψυχολογικά προβλήματα, παίρνω ορμόνες και ψυχιατρική αγωγή. Οι ορμόνες με επιβαρύνουν. Με επιβαρύνει πάρα πολύ όταν δεν πάνε καλά τα πράγματα. Ολες οι φίλες μου έχουν χαρτιά, εγώ που είμαι μεγαλύτερη δεν έχω».
Κι όμως δείχνει νέα, τη διαβεβαιώνουμε. «Είπες ότι με θεωρείς μικρή. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Θα σου πω ένα απόφθεγμα: “Το μυστικό της ευτυχίας είναι στη θηλυκότητά μου, στην κομψότητά μου και στη συμπεριφορά μου. Αυτό είναι το σλόγκαν των διεμφυλικών. Ολοι μου λένε ότι δεν φαίνεται η ηλικία μου. Γιατί προσέχω τον εαυτό μου. Ο,τι είναι εις βάρος μου δεν το κάνω. Τρέφομαι υγιεινά, μου αρέσει η γυμναστική».
Τι αγαπάει περισσότερο από όλα; «Τη μουσική, τα τραγούδια. Τα τραγούδια της πατρίδας μου, αλλά και τα ελληνικά. Τέσσερα χρόνια στην Ελλάδα ακούω ελληνική μουσική, αυτά τα τραγούδια μαθαίνω τώρα».
Η Λίζα δεν θέλει τίποτα άλλο, παρά να την αφήσουν να προχωρήσει τη ζωή της, χωρίς τον κίνδυνο να γυρίσει πίσω, σε μια χώρα που την έδιωξε, σε μια χώρα που μπορεί να τη σκοτώσει.
Η νομική σημασία της υπόθεσης της Λίζας
Η δικηγόρος του Κέντρου Γυναικείων Μελετών και Ερευνών «Διοτίμα», Αρτεμις Τσιάκκα, εξηγεί στην «Εφ.Συν» γιατί η υπόθεση της Λίζας έχει βαρύνουσα σημασία, γενικότερα για θέματα διεθνούς προστασίας λόγω φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού, αλλά και για την ίδια τη διαδικασία των αιτημάτων διεθνούς προστασίας.
«H Λίζα έκανε το πρώτο αίτημα ασύλου το 2016 πριν ξεκινήσει τη φυλομετάβαση. Ανέφερε ως φόβο δίωξης την ομοφυλοφιλία και ότι πάντα της άρεσε να ντύνεται γυναικεία, αλλά έπρεπε να το κάνει κρυφά. Είπαν ότι δεν ήταν αναλυτική, δεν έδωσε λεπτομέρειες, οπότε η πρώτη απόφαση ήταν απορριπτική. Η δεύτερη απορριπτική απόφαση εκδόθηκε από τον φάκελο, καθώς δεν προβλέπει ο νόμος διά ζώσης συνέντευξη. Ομως δεν ήταν ομόφωνη. Από την τριμελή επιτροπή το ένα μέλος διαφώνησε. Στο σκεπτικό της το μειοψηφούν μέλος εξηγούσε ότι η Λίζα ήταν επαρκώς αναλυτική και ανέφερε πώς πρέπει να εξετάζονται τα ζητήματα ταυτότητας φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού, με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ»
Η Λίζα κατέθεσε μεταγενέστερο αίτημα το 2018, όταν πλέον είχε ξεκινήσει τη διαδικασία φυλομετάβασης.
«Σύμφωνα με τον νόμο, όταν καταθέτεις μεταγενέστερο αίτημα, πρέπει να προσκομίσεις νέα στοιχεία. Η Λίζα κατέθεσε νέα στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία παρακολουθείται από το Κέντρο Ημέρας “Βαβέλ”, από το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, με ψυχιατρική διάγνωση ότι έχει δυσφορία φύλου, και αναγνωρίζει τον εαυτό της ως τρανς γυναίκα και την παρέπεμψαν στο Νοσοκομείο “Ελενα Βενιζέλου”, όπου ξεκίνησε τις ορμονοθεραπείες. Ο νόμος είναι ξεκάθαρος ότι πρέπει να εξετάζονται οι αιτήσεις σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης. Αν τα στοιχεία που προσκομίζονται δείχνουν ότι μπορείς να αναγνωριστείς ως πρόσφυγας, θα πρέπει το αίτημα να γίνεται τυπικά δεκτό και να εξετάζεται στην ουσία του. Να προγραμματιστεί δηλαδή νέα συνέντευξη. Ωστόσο έκριναν ότι αυτά δεν είναι νέα στοιχεία. Αυτό είναι παράλογο. Δεν θεώρησαν τη φυλομετάβαση νέο γεγονός, ενώ είναι. Και σε κάθε περίπτωση, ακόμα και αν κάποιος θεωρεί ότι δεν είναι νέο γεγονός, όταν προσκομίζονται στοιχεία που επηρεάζουν την κρίση επί του αιτήματος ασύλου πρέπει να γίνεται τυπικά δεκτή και να εξετάζεται και ως προς την ουσία της. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντική η απόφαση. Είναι πολύ σημαντικό να γίνουν αντιληπτές οι έννοιες: τι είναι σεξουαλικός προσανατολισμός, τι είναι ταυτότητα φύλου, τι είναι δυσφορία φύλου και τι φυλομετάβαση. Αλλά και το πώς ερμηνεύεται ο όρος “νέα στοιχεία”»
Η νομική υπηρεσία του Κέντρου «Διοτίμα» έχει καταθέσει αίτηση ακύρωσης και αναστολής στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών, και περιμένει με αγωνία μια απόφαση πολύ σημαντική, όχι μόνο για τη Λίζα, αλλά γενικότερα για τα άτομα που βρίσκονται σε φυλομετάβαση και αιτούνται διεθνούς προστασίας.
Πηγη:efsyn.gr
