Εκρηκτική νύχτα για το Καζακστάν με νεκρούς και τραυματίες, καθώς οι οργισμένες διαμαρτυρίες για την τιμή των καυσίμων εξελίσσονται σε γενικευμένη λαϊκή εξέγερση, με το αίτημα για πολιτική αλλαγή στη χώρα να δυναμώνει.
Η κυβέρνηση κήρυξε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και αφού ο πρόεδρος Τοκάγιεφ ζήτησε συνδρομή η υπό τη Ρωσία συμμαχία επεμβαίνει στην κρίση με αποστολή «ειρηνευτικών δυνάμεων».
Ο Αρμένιος πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν, έκανε γνωστό μέσω Facebook, είπε ότι «ειρηνευτικές δυνάμεις» από τη συμμαχία «Οργανισμός της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας» θα σταλούν στο Καζακστάν για να βοηθήσουν στη σταθεροποίηση της χώρας, σχολιάζοντας ότι η απόφαση ελήφθη ως απάντηση στην έκκληση του Τοκάγιεφ και «εν όψει της απειλής για την εθνική ασφάλεια και κυριαρχία της Δημοκρατίας του Καζακστάν που προκαλείται, μεταξύ άλλων, από εξωτερική παρέμβαση».
Ο Πασινιάν δεν είπε πόσοι ειρηνευτές θα σταλούν ούτε πότε θα φτάσουν.
Το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Interfax επικαλούμενο τον Λεονίντ Καλάσνικοφ, επικεφαλής μιας ρωσικής κοινοβουλευτικής επιτροπής που ασχολείται με τις σχέσεις με την Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών, είπε ότι οι ειρηνευτικές δυνάμεις θα παραμείνουν «μέχρι να σταθεροποιηθεί η κατάσταση».
Νωρίτερα ο Τοκάγιεφ είχε ζητήσει νωρίτερα βοήθεια από τον Οργανισμό Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας, μια στρατιωτική συμμαχία υπό τη Ρωσία, στην οποία μετέχουν η Αρμενία, το Καζακστάν, το Κιργιζιστάν, το Τατζικιστάν και η Λευκορωσία.
Ο Τοκάγιεφ έκανε λόγο για τρομοκρατική απειλή εντός της χώρας, υποσχόμενος τη «μέγιστη σκληρότητα» απέναντι στις εκρηκτικές διαδηλώσεις που συνταράσσουν πολλές περιοχές.
Λίγη ώρα μετά το τελευταίο διάγγελμα άρχισαν να κυκλοφορούν βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που καταγράφουν δυνάμεις ασφαλείας να έχουν ανοίξει πυρ στο Αλμάτι κατά των διαδηλωτών, ενώ η κατάσταση κλιμακώνεται. Ήδη υπάρχουν αναφορές για οκτώ νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες, παρά τις διεθνείς εκκλήσεις για να επικρατήσει ψυχραιμία.
Security forces have entered the Kazakh city hoarded together, as eyewitnesses and social media video show ‘LIVE’ gun fire and fighting pic.twitter.com/m6M3zJuiD7
— RT (@RT_com) January 5, 2022
Αφορμή για το ξέσπασμα οργής ήταν η αύξηση των τιμών στα καύσιμα, όμως σύντομα οι διαμαρτυρίες πήραν γενικευμένη αντικυβερνητική τροπή.
Η κρατική τηλεόραση Khabar 24 μετέδωσε ότι στο πλαίσιο των έκτακτων μέτρων «θα περιοριστεί η ελευθερία της μετακίνησης, συμπεριλαμβανομένων και των μεταφορών» και θα απαγορευτούν «οι συλλογικές εκδηλώσεις και οι οικογενειακές συγκεντρώσεις» για γάμους, κηδείες και γεννήσεις. Οι περιορισμοί «επιβάλλονται λόγω της επιδείνωσης της κατάστασης, για να διασφαλιστεί η δημόσια ασφάλεια, να αποκατασταθούν ο νόμος και η τάξη και να προστατευτούν τα δικαιώματα και οι ελευθερίες των πολιτών», πρόσθεσε. Στο πλαίσιο αυτό θα απαγορευτεί η κυκλοφορία από τις 23.00 μέχρι τις 7.00.
Νωρίτερα, οι διαδηλωτές εισέβαλαν και πυρπόλησαν αρκετά δημόσια κτίρια, ενώ έχουν καταλάβει και το αεροδρόμιο της μεγαλύτερης πόλης Αλμάτι.Τόσο το προεδρικό παλάτι όσο και η κατοικία του δημάρχου τυλίχτηκαν στις φλόγες.
NOW – Situation in #Almaty, Kazakhstan’s largest metropolis, spirals out of control. The president imposes a curfew and deploys the military to quell the anti-government protests. pic.twitter.com/AZIsZlhEYd
— Disclose.tv (@disclosetv) January 4, 2022
Το Ίντερνετ και τα κινητά τηλέφωνα δε λειτουργούν στη χώρα, ενώ, το απόγευμα, στην κεντρική πλατεία του Αλμάτι κάποιοι μοίραζαν βότκα και συζητούσαν αν θα πρέπει να κατευθυνθούν προς την αγορά ή προς τα εύπορα προάστια για να λεηλατήσουν την περιοχή. «Επικρατεί αναρχία στον δρόμο. Η αστυνομία δεν φαίνεται πουθενά», είπε ο κάτοικος.
Βίντεο που αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο δείχνουν διαδηλωτές να φωνάζουν συνθήματα κάτω από ένα γιγαντιαίο άγαλμα του πρώην προέδρου Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ, το οποίο έχουν δέσει με σχοινιά, προσπαθώντας να το κατεδαφίσουν. Η γυναίκα που ανάρτησε το βίντεο στο Twitter ανέφερε ότι το τράβηξε στην πόλη Ταλντικόργκαν, στο ανατολικό Καζακστάν.
Σε μια προσπάθεια να ηρεμήσουν τα πνεύματα η κυβέρνηση υπέβαλε την παραίτησή της, ενώ έχει υποσχεθεί να επαναφέρει το πλαφόν στην τιμή του υγραερίου, όμως οι κινητοποιήσεις και τα επεισόδια συνεχίζονται, καθώς η κοινωνία βρίσκεται σε συνθήκες εξέγερσης.
Όλες οι πτήσεις από και προς την πρωτεύουσα έχουν ακυρωθεί σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, το οποίο επισημαίνει ότι οι δυνάμεις καταστολής έκαναν χρήση δακρυγόνων και χειροβομβίδων κρότου-λάμψης, όμως στη συνέχεια φαίνεται να εγκατέλειψαν τις μάχες στους δρόμους.
Ο πρώην και ο νυν πρόεδρος
Οι διαδηλωτές στρέφουν την οργή τους προς τον 81 ετών Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ, ο οποίος παρά το γεγονός ότι έχει αποχωρήσει από την προεδρία το 2019 θεωρείται ως εκείνος που ελέγχει απόλυτα τις τύχες της χώρας εδώ και τρεις δεκαετίες. Η οικογένειά του, άλλωστε, εκτιμάται ότι ελέγχει το μεγαλύτερο κομμάτι της γεμάτης σε ορυκτό πλούτο χώρας.
Από την πλευρά του ο νυν πρόεδρος Κασίμ Τοκάγιεφ, τον οποίο διάλεξε ο ίδιος ο Ναζαρμπάγεφ, σε μήνυμά προς τους πολίτες ανακοίνωσε ότι έχει αναλάβει επικεφαλής και του συμβουλίου ασφαλείας της χώρας, ενώ εκδίωξε τον ανιψιό του Ναζαρμπάγεφ από τη θέση του ως νούμερο δύο του Συμβουλίου Ασφαλείας, της υπηρεσίας, δηλαδή που διαδέχτηκε την σοβιετική KGB.