Ζωή Ναούμ
Κυριακή 16/1/2022
Ήταν Κυριακή 12 Δεκεμβρίου, δυο μέρες μετά την Παγκόσμια Ημέρα Ανθρώπινων Δικαιωμάτων. Καλή αφορμή για συζήτηση με τους μαθητές μου, σκέφτηκα κι «έκλεψα» μια ιδέα από το πρωινό μου σχολείο που θεώρησα ότι μπορεί να εφαρμοστεί και στο Κυριακάτικο.
Να φτιάξουμε «Το αλφαβητάρι των δικαιωμάτων». Να βρούμε μια λέξη από καθένα απ’ τα 24 γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου που να σχετίζεται με το θέμα μας. Να ανταλλάξουμε ιδέες, να εμπλουτίσουμε το λεξιλόγιό μας, να μάθουμε ορθογραφία, να καλλιεργήσουμε τον προφορικό και τον γραπτό λόγο μας…
Και το κάναμε. Και συμμετείχαν όλοι τους με μεγάλη προθυμία, και ο Ali, και η Fatiha, και ο Jawed, και ο Usman…. όλοι είχαν κάτι να πουν, μια δική τους σκέψη να προσθέσουν στον πίνακά μας που γέμιζε με λέξεις.
Κατέληξα με δύο αλφαβητάρια, τόσο διαφορετικά μεταξύ τους, που το αποτέλεσμα σε συγκλόνιζε. Το ένα φτιαγμένο από 12χρονους μαθητές και μαθήτριες ενός δημοτικού σχολείου και το άλλο από ενήλικους μετανάστες και μετανάστριες. Στο Α τα παιδιά σκέφτηκαν «Αγάπη». Οι μεγάλοι «Αδικία». Στο Κ έβλεπες από τη μία πλευρά «Καλοσύνη» και από την άλλη «Κακοποίηση». Στο Ν «Νερό» και «Νεκροί». Στο Ξ «Ξεκούραση» και «Ξένος/Ξύλο».
Ειδικά αυτό το τελευταίο… Το «Ξένος/Ξύλο»… Κάθε φορά που το κοιτάζω, ανεβαίνει ο ίδιος κόμπος στον λαιμό μου. Αυτή η σύνδεση στο μυαλό τους… Και οι αντιθέσεις! Τόσο έντονες αντιθέσεις, σαν τα δύο αλφαβητάρια να προέρχονται από διαφορετικούς κόσμους (σαν; Τι το ήθελα το «σαν»…). Εκεί που τα παιδιά βλέπουν «Π = Παιχνίδι» και οι μεγάλοι «Π = Πόλεμος», τι έχει πάει τόσο στραβά..; Πώς καταφέραμε να χάσουμε ένα τόσο μεγάλο στοίχημα, πώς καταφέραμε να αντιστρέψουμε καθετί όμορφο και αθώο και να το κάνουμε επώδυνο και τρομακτικό;
Δεν ξέρω από πού να το πιάσεις. Δεν ξέρω πού βρίσκεται η άκρη του νήματος, δεν ξέρω καν αν υπάρχει νήμα που μπορεί να ξεμπλεχτεί, για να βρει κάποιος την άκρη του. Χρέος μας, λέω, να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για τις ιδέες μας, για τα «πιστεύω» μας, για το όραμα ενός καλύτερου κόσμου, ενός κόσμου ίσων ευκαιριών για όλους.
Ένα όπλο είναι η παιδεία. Δεν μπορούν να μας το πάρουν αυτό. Είμαστε εδώ και είμαστε ενωμένοι και θα διδάξουμε σε όσο περισσότερους μπορούμε, όσο περισσότερα μπορούμε. Χωρίς καμία διάκριση. Στον δικό μας κόσμο, όποιος θέλει να μάθει δικαιούται την πρόσβαση στη μάθηση…(Κατά έναν παράξενο και μαγικό τρόπο, τα δύο αλφαβητάρια ταυτίστηκαν σε αυτό το γράμμα. Στο Μ. Τόσο τα παιδιά, όσο και οι ενήλικες μίλησαν για το δικαίωμα στη Μάθηση/Μόρφωση. Τυχαίο; ).
Σε όσους πιστεύουν ότι ο αγώνας μας είναι μια σταγόνα στον ωκεανό, έχουμε νέα: εμείς είμαστε ο ωκεανός. Εμείς είμαστε τα μέρη που συνθέτουν το όλον, εμείς είμαστε οι μονάδες που ενώνονται και γίνονται πλήθος, εμείς είμαστε οι ψίθυροι που ενώνονται και γίνονται κραυγή.
Τέτοια ώρα θα ήμουν στο Κυριακάτικο Σχολείο Μεταναστών. Θα ετοιμαζόμουν να βγω διάλειμμα με τους μαθητές μου και να πούμε τα νέα μας. Για λόγους προστασίας της υγείας όλων μας, θα αργήσουμε λίγο να ανταμώσουμε. Αλλά θα ξαναβρεθούμε. Και θα ξαναπιάσουμε το αλφαβητάρι από την αρχή:
« Αγάπη – Αγώνας – Άνθρωπος»
