«Rent Strike»: Σύνθημα στους δρόμους του Σιάτλ- AP PHOTO/TED S. WARREN
Συραγώ Λιάτσικου
Με το ξέσπασμα της πανδημίας, εκατοντάδες άνθρωποι στη Νέα Υόρκη βρέθηκαν ανήμποροι να πληρώσουν το ενοίκιο του σπιτιού τους, δημιουργώντας το κίνημα «rent strike». Μπορεί η απεργία στην πληρωμή ενοικίων να κερδίσει τη μάχη ενάντια στις εξώσεις;
Το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού δημιούργησε ένα ντόμινο θεμελιακών αλλαγών στις ζωές των ανθρώπων παγκοσμίως, με αποτέλεσμα τίποτα να μην είναι πια αυτονόητο ή όπως το ξέραμε.
Το μέγεθος της κρίσης που είναι ακόμα σε πλήρη εξέλιξη και συνοδεύεται με ένα παγκόσμιο κύμα ακρίβειας, έχει οδηγήσει στην ανεργία και την οικονομική κατάρρευση εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο.
Με τα «μέτρα προστασίας» από τις συνέπειες του κορονοϊού να είναι στις περισσότερες των περιπτώσεων «φτωχά», ολοένα και περισσότερες είναι οι ιστορίες ανθρώπων που θα ακούσει ή θα συναντήσει κανείς που αδυνατούν να φροντίσουν για τα βασικά: Το φως, το νερό, τη θέρμανση, το φαγητό και το ενοίκιο. Στην περίπτωση του τελευταίου, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ιστορίες ανθρώπων που ζουν στη Νέα Υόρκη και ήδη από το 2020 δημιούργησαν ένα κίνημα άρνησης πληρωμής των ενοικίων τους, το #CancelRent, γιατί πολύ απλά, δεν έχουν τη δυνατότητα να το πληρώσουν.
Εκτόξευση των ενοικίων στη Νέα Υόρκη
Σύμφωνα με τη δημοφιλή πλατφόρμα ενοικίασης zumper, το μέσο ενοίκιο για ένα διαμέρισμα με 1 υπνοδωμάτιο σήμερα στη Νέα Υόρκη, κοστίζει 3.050 δολάρια. Πρόκειται για αύξηση 26% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, που σημαίνει 630 δολάρια.
Πάνω από τα 2/3 των διαμερισμάτων που κατοικούνται αυτή τη στιγμή στη Νέα Υόρκη ενοικιάζονται, σε ποσοστό 68%, ενώ ιδιόκτητα είναι το 32%. Σύμφωνα με την πλατφόρμα, αυτή τη στιγμή υπάρχουν διαθέσιμα 3.656 διαμερίσματα.
Άνθρωποι που είδαν τις τιμές των ενοικίων τους να εκτοξεύονται και τις δουλειές του να χάνονται μαζί με άλλους που στάθηκαν αλληλέγγυοι στην κίνησή τους αυτή, αποφάσισαν να μην πληρώσουν το ενοίκιο τους.
Από τον Μάρτιο του 2020 και μετά, ένας εντυπωσιακά μεγάλος αριθμός ενοικιαστών σταμάτησε να πληρώνει, με το κίνημα αυτό να εκκινεί από την αδυναμία πληρωμής των ενοικίων και να εξελίσσεται ακόμη και στη διεκδίκηση για επισκευές και καλύτερες συνθήκες στα κτίρια όπου διαμένουν. Πολλοί από αυτούς είχαν κάνει αίτηση για στεγαστική βοήθεια κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά η βοήθεια δεν ήρθε ποτέ.
Το κίνημα για την «ακύρωση των ενοικίων» έφερε στο προσκήνιο την ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης, κι έτσι τέθηκε σε ισχύ ένα «μορατόριουμ έξωσης» το οποίο είναι πλέον σε ισχύ εδώ και περίπου δύο χρόνια, με σκοπό να προστατεύσει τους Νεοϋορκέζους από το να χάσουν τα σπίτια τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Είναι ικανή όμως μια προσωρινή νομοθετική ρύθμιση να προστατεύσει τους ένοικους της Νέας Υόρκης που κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους;
Ιστορίες ανθρώπων από το κίνημα του «rent-strike»
Άνθρωποι που παλεύουν να κρατήσουν μια στέγη πάνω από το κεφάλι τους, αφηγούνται στον Guardian τις ιστορίες τους και περιγράφουν το πόσο σημαντική είναι η συλλογική δράση, καθώς γνωρίζουν ότι η μάχη αυτή δεν έχει ακόμα τελειώσει.
Η Rose Helesca, 42 ετών από το Μπρούκλιν βρέθηκε σε οριακή κατάσταση με το ξέσπασμα της πανδημίας. Εργαζόμενη ως νοσοκόμα με τρία παιδιά σε ένα διαμέρισμα με την οροφή να καταρρέει, τους τοίχους γεμάτους μούχλα, τη ζέστη να λειτουργεί με δυσκολία και για παρέα αρουραίους και κατσαρίδες. Δεν ήξερε με ποιον ήταν πιο θυμωμένη: τον ιδιοκτήτη της, που τους αγνοεί συστηματικά ή το τμήμα στέγασης της Νέας Υόρκης (HPD), το οποίο φαίνεται ανίκανο να της δώσει απαντήσεις. Έτσι, μαζί με τους γείτονές της αποφάσισαν να ξεκινήσουν μια απεργία ενοικίων για να απαιτήσουν αλλαγές. Ήταν η πρώτη οργανωμένη απεργία ενοικίων της πόλης, με τους ενοικιαστές να απαιτούν από τον ιδιοκτήτη επισκευές και τον ίδιο να απαντά ανάβοντας τη ζέστη το… καλοκαίρι. Το κτίριο πωλήθηκε, αλλά οι ενοικιαστές πιστεύουν ότι ακόμα κρύβεται από πίσω ο παλιός τους ιδιοκτήτης. «Όπως λέει η μαμά μου, δεν υπάρχει τίποτα που να φοβάσαι αν ξέρεις ότι δεν έχεις άδικο» λέει η Helesca και συνεχίζει να αγωνίζεται.
Η ιστορία της Caitlin Baucom, 37 ετών είναι η εξής: Έλαβε σημείωμα έξωσης όταν είχε μείνει πίσω στο ενοίκιο το 2019 και άρχισε να ψάχνει τους νόμους περί στέγασης. Συνειδητοποίησε ότι το σημείωμα του ιδιοκτήτη τους ήταν πιθανό να ήταν παράνομο – μαζί με πολλές άλλες πτυχές της διαχείρισης του κτιρίου. Έτσι, όταν η πανδημία χτύπησε το επόμενο έτος, ένιωσαν ότι έχουν το δικαίωμα να σταματήσουν να πληρώνουν ενοίκιο οριστικά. Εκείνο το καλοκαίρι, αφού ένα γυμναστήριο άδειασε κάτω από το διαμέρισμά τους, η Baucom και άλλοι εθελοντές μπήκαν στον χώρο και τον μετέτρεψαν σε κέντρο αλληλοβοήθειας ενάντια στις επιθυμίες του ιδιοκτήτη τους. Στον χώρο μοίραζαν υλικά υποστήριξης στους διαδηλωτές του Black Lives Matter, καθώς και γεύματα και προμήθειες σε κατοίκους της γειτονιάς και σε αδέσποτα – έως ότου ο ιδιοκτήτης τους έφερε την αστυνομία. Από τότε, οι εθελοντές συνέχισαν να βοηθούν τους γείτονές τους από το πεζοδρόμιο. «Πρέπει όλοι οι ενοικιαστές να απεργήσουν ή να αρνηθούν να πληρώσουν πάνω από ένα συγκεκριμένο ποσό ενοικίου, έτσι ώστε και οι γείτονές τους να έχουν σπίτια» λέει η Baucom.
Στην περίπτωση της 48χρονης Shy Morris, επίσης από το Μπρούκλιν, ότι χρήματα έπαιρνε από τις επιταγές αναπηρίας της, την κοινωνική ασφάλιση και τη δουλειά πηγαίνει στο διαμέρισμά της, δεν περίσσευε τίποτα ούτε για φαγητό. Όταν ήρθε η πανδημία και έχασε τη δουλειά της ως οικιακή βοηθός, σταμάτησε να πληρώνει τις υποχρεώσεις της και απειλήθηκε με έξωση. Πλέον στηρίζεται σε μια ομάδα αλληλοβοήθειας της γειτονιάς για να αγοράσει τρόφιμα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης και για να ανταποδώσει, προσφέρει εθελοντικά τον ελεύθερο χρόνο της για να βοηθήσει στη διανομή φαγητού.
Για τη Ramona Ferreyra η απόφαση να σταματήσει να πληρώνει ενοίκιο στη γειτονιά της, στο Μπρονξ, είχε να κάνει με τη διάσωση της δημόσιας κατοικίας. Έτσι, μαζί με άλλους ενοίκους, κατέθεσαν ομαδική αγωγή κατά της αρχής στέγασης της πόλης της Νέας Υόρκης (NYCHA), η οποία κατέχει και συντηρεί τα υποβαθμισμένα δημόσια κτίρια κατοικιών της πόλης. Ισχυρίζεται ότι ο πρόεδρος της αρχής στέγασης, Γκρεγκ Ρας, επέτρεψε επίτηδες να υποβαθμιστούν τα διαμερίσματα ως μέρος ενός σχεδίου ιδιωτικοποίησής τους. Σύμφωνα με το σχέδιο του, η NYCHA θα μεταφέρει έως και 110.000 διαμερίσματα της NYCHA από το τμήμα 9 – ομοσπονδιακή δημόσια στέγαση – στο τμήμα 8, ένα ομοσπονδιακό πρόγραμμα κουπονιών. Για να πληροί τις προϋποθέσεις για τα κουπόνια, η NYCHA θα πρέπει να κηρύξει αυτές τις μονάδες «απαρχαιωμένες». Στη συνέχεια, θα μπορούσε να συγκεντρώσει χρήματα για επισκευές εκδίδοντας ομόλογα σε ιδιώτες επενδυτές έναντι αυτών των κουπονιών, χρησιμοποιώντας τα ακίνητα ως εγγύηση.
Η Marina Quiróz, 62 ετών ζει στο Μπρονξ σε ένα βρώμικο κτίριο, με διαρροές και διαρκή προβλήματα. Τον παγωμένο χειμώνα, η ζέστη ανάβει μία ή δύο φορές την ημέρα για 15 λεπτά και το ασανσέρ δε λειτουργεί τουλάχιστον τρεις ημέρες την εβδομάδα. Τίποτα όμως δεν την έχει επηρεάσει τόσο πολύ όσο η στάση του ιδιοκτήτη και τον επιστάτη της αφού έχασε τη δουλειά της στην καθαριότητα ξενοδοχείου τον Μάρτιο του 2020 και δεν μπορούσε πλέον να πληρώσει ενοίκιο. «Τηλεφώνησαν και ήρθαν να μου χτυπήσουν την πόρτα όλη μέρα και νύχτα, μερικές φορές στις 9 το βράδυ», είπε. «Το άγχος με σκότωνε γιατί δεν ήξερα τι να κάνω». Αρρώστησε από το άγχος, εμφανίζοντας υπέρταση, αίσθημα παλμών, ζάλη και πόνο στον ώμο της. Σύντομα, άρχισαν να προστίθενται και οι ιατρικοί λογαριασμοί. Τελικά ένιωσε ανακούφιση αφού συνάντησε μέλη της Community Action for Safe Apartments (Casa), μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης στο Μπρονξ. «Άρχισα να επισκέπτομαι το γραφείο και ένιωσα ότι υπήρχε ανθρώπινη ζεστασιά», είπε. «Άρχισα να γνωρίζω τα δικαιώματά μου ως ενοικιαστής. Σκέφτηκα ότι αν κάτι ήταν χαλασμένο και ο ιδιοκτήτης και ο σούπερ δεν το διόρθωναν, τότε δεν μπορούσα να κάνω τίποτα. Ανακάλυψα ότι μπορώ να διεκδικήσω τα δικαιώματά μου, να τα απαιτήσω».
Θα υπάρξει νόμος που θα προστατεύει τους ενοικιαστές από τα λόμπι των ιδιοκτητών;
Καθώς το μορατόριουμ για την απαγόρευση εξώσεων φτάνει προς το τέλος του και δεν υπάρχει ακόμα εικόνα αν πρόκειται να δοθεί άλλη παράταση, σε πολιτικό επίπεδο διεξάγεται άλλη μια μάχη.
Η αριστερή πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος και σοσιαλδημοκράτες στο νομοθετικό σώμα της Πολιτείας της Νέας Υόρκης, σύμφωνα με το Jacobin, προετοιμάζονται για μια μεγάλη μάχη με τη βιομηχανία ακινήτων και το λόμπι των ιδιοκτητών για την προστασία των εξώσεων «καλού σκοπού», έναν μακροχρόνιο αίτημα του κινήματος για τη στέγαση.
Αν κάτι τέτοιο νομοθετηθεί, τότε θα δίνει στους ενοικιαστές σε όλη τη Νέα Υόρκη το δικαίωμα ανανέωσης της μίσθωσης στις περισσότερες περιπτώσεις, θα προβλέπει αυξήσεις για ανώτατο όριο ενοικίου και θα σταματά τους ιδιοκτήτες από το να απομακρύνουν έναν ενοικιαστή χωρίς εντολή δικαστή. Οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να αποδείξουν -αν έχουν – έναν σοβαρό λόγο για να κάνουν έξωση στους ενοικιαστές.
Όποια και να είναι η εξέλιξη στο πεδίο αυτό, οι ενοικιαστές που αντιστέκονται στις παράλογες αυξήσεις των ενοικίων και στην υποβάθμιση των ζωών τους και αναπτύσσουν τις δικές τους δομές αλληλεγγύης εδώ και καιρό, έχουν ήδη δείξει το δρόμο.
Πηγή: news247.gr
