ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ

-Τι θα μπορούσε να μας πει μια προβλήτα λιμανιού και ένας παλιός αλευρόμυλος;
Αν περιπλανηθούμε κάποια στιγμή στο λιμάνι της Καλαμάτας, ίσως μπορέσουμε να νιώσουμε τους πόθους, τα όνειρα και τον μόχθο των ανθρώπων που έζησαν σ’ αυτό το μέρος. Το ίδιο μπορεί να συμβεί αν οδηγήσουμε τα βήματά μας και στο κουφάρι των παλιών αλευρόμυλων, που δεσπόζει δίπλα στην προβλήτα του λιμανιού. Το κτήριο παραμένει παρέα με πολλά μηχανήματα, διοικητικά χαρτιά και σακιά με την επωνυμία των αλευρόμυλων. Ακόμα και τα αποκόμματα από εφημερίδες και περιοδικά της εποχής που βρίσκονται κολλημένα στις ντουλάπες των εργατών μαρτυρούν με τον τρόπο τους κάποια ιδιαίτερα μυστικά των τελευταίων ανθρώπων που δούλευαν εκεί λίγο πριν κλείσουν οι μύλοι. Το λιμάνι και οι αλευρόμυλοι έχουν πολλές ιστορίες να μας διηγηθούν. Ιστορίες για ανθρώπους που ήρθαν από μακριά και για άλλους που ήταν γεννημένοι σ’ αυτό τον τόπο και συνυπήρχαν στο λιμάνι δουλεύοντας για κάποιο αφεντικό πλουτίζοντάς το ενώ οι ίδιοι έμεναν σε προσφυγικά παραπήγματα στην παραλία και σε διάφορες λαϊκές γειτονιές της Καλαμάτας. Η ιστορία όμως που έμελλε να σημαδέψει αυτό το μέρος δεν είναι χαρούμενη αλλά βαμμένη με το αίμα δεκάδων απεργών και αλληλέγγυων. Η αιματοβαμμένη εξέγερση των λιμενεργατών και των μυλεργατών τον Μάη του 1934 ενάντια στα αφεντικά και το κράτος άφησε πίσω της οχτώ νεκρούς, δεκάδες τραυματίες και πολλές υλικές καταστροφές σε διάφορα κτήρια εκ των οποίων αυτό της τράπεζας Αθηνών, το σπίτι ενός εκ των ιδιοκτητών των μύλων ‘’Ευγγελίστρια’’ Πάστρα καθώς και το τραμ της πόλης. Η εξέγερση της Καλαμάτας στης 9 Μαΐου του 1934 δεν είχε ‘’μέντορες’’ και ‘’επαναστατικές κομματικές φυσιογνωμίες’’ αφού οι εργάτες είχαν αποκηρύξει τέτοιου είδους αποστήματα μέρες πριν το αιματοκύλισμα. Γι’ αυτό το λόγο τα γεγονότα της Καλαμάτας παρά την δραματική εξέλιξη που πήραν και τον θόρυβο που προκάλεσαν σε όλο τον ελλαδικό χώρο δεν έγιναν ποτέ σήμα κατατεθέν ως »μοντέλο αγώνα» για την καθεστωτική αριστερά. Μάλιστα προς αποφυγή οποιοδήποτε πολιτικού προσεταιρισμού από το κώμα του λαού καθώς και για τωρινά συμπεράσματα σε πρακτικές του κώματος σχετικά με τον χαρακτήρα που θα πρέπει να έχει μια εξέγερση είναι καλό να αναφερθεί ότι στην 2 ολομέλειά του ΚΚΕ τον Νοέμβριο του 1934 ανακοινώνει ότι »η κομματική οργάνωση Πελοποννήσου βρέθηκε έξω από τα γεγονότα της Καλαμάτας όσο και από την τελευταία εξέγερση των σταφιδοπαραγωγών».

Mετά τη σφαγή λίγα λουλούδια

Το βράδυ της 9ης Μάη του 1936 ο πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς έδωσε διαταγή ένα σύνταγμα στρατού από τη Λάρισα να μεταφερθεί στη Θεσσαλονίκη και μοίρα του στόλου να καταπλεύσει στο λιμάνι της πόλης προς αντιμετώπιση των εργατών που βρίσκονταν σε απεργία. Ταυτόχρονα, προέβη σε δηλώσεις με τις οποίες δεν άφηνε κανένα περιθώριο παρερμηνειών αναφορικά με τις προθέσεις του¹: «Κατέστη φανερόν – τόνισε – ότι οι σκοποί οι επιδιωκόμενοι από τους διευθύνοντας την απεργιακήν κίνησιν είναι πολιτικοί, ανατρεπτικοί. Αν ήσαν οικονομικοί θα εδέχοντο οι ιθύνοντες τας δύο εργατικάς ομοσπονδίας την λύσιν, την οποίαν η κυβέρνησις επέβαλε εις τους καπνεμπόρους, και η οποία όχι μόνον καθορίζει κατώτατον ημερομίσθιον 90 δραχμών, αλλά προβλέπει και περί μέσου ημερομισθίου 100 περίπου δραχμών… Η κυβέρνησις δε θα εμποδίση βεβαίως το δικαίωμα της απεργίας από εκείνους οι οποίοι το έχουν, αλλά δε θα επιτρέψη διατάρραξιν της τάξεως. Οσοι το επιχειρήσουν, θα συναντήσουν το κράτος του νόμου».Το πόσο σεβόταν το δικαίωμα της απεργίας ο Μεταξάς αλλά και τι εσήμαινε το κράτος του νόμου, οι εργάτες της Θεσσαλονίκης το ένιωσαν στο πετσί τους εκείνες τις μέρες. Το διαπίστωσε επίσης ολόκληρος ο ελληνικός λαός λίγους μήνες αργότερα, όταν επιβλήθηκε το δικτατορικό καθεστώς της 4ης Αυγούστου με ηγέτη του τον Ιωάννη Μεταξά. Αν αξίζει όμως μια παρατήρηση για την προαναφερόμενη δήλωση του, τότε οφείλουμε να σημειώσουμε πως αυτή η δήλωση είναι μια δήλωση καρμπόν που εκφέρεται, πανομοιότυπα, πάντοτε από τα χείλη του εκάστοτε πρωθυπουργού ή υπουργού, στο πλαίσιο του αστικού καθεστώτος – με δικτατορική ή κοινοβουλευτική μορφή διακυβέρνησης – όταν αυτό το καθεστώς βρίσκεται αντιμέτωπο με εργατικές – λαϊκές κινητοποιήσεις, ιδιαίτερα μάλιστα όταν αυτές είναι πετυχημένες. Ας εξετάσουμε όμως αναλυτικότερα το θέμα μας κι ας δούμε πώς φτάσαμε στην απεργία των εργατών στη Θεσσαλονίκη το Μάη του ’36, αλλά και στις απειλές, λόγω και έργω, του επίδοξου δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά.

Μετά την επιτυχημένη εισβολή των συμμάχων στη δυτική Γαλλία, η Γερμανία μάζεψε τις εναπομείνασες δυνάμεις και αντεπετέθη μαζικά στις Αρδέννες που είχαν καταρρεύσει από τον Γενάρη. Την ίδια στιγμή, οι Σοβιετικοί έφταναν πολύ κοντά από τα ανατολικά εισβάλλοντας στην Πολωνία και την ανατολική Πρωσία. Τον Μάρτιο οι δυτικοί σύμμαχοι περνούσαν τον ποταμό Ρήνο, αιχμαλωτίζοντας εκατοντάδες χιλιάδες στρατιωτών από το Β’ σώμα στρατού της Γερμανίας και ο κόκκινος στρατός έμπαινε στην Αυστρία, αμφότερα τα μέτωπα ταχύτατα οδηγούσαν προς το Βερολίνο.

Στρατηγικές εκστρατείες βομβαρδισμών από συμμαχικά αεροσκάφη που σφυροκοπούσαν τα Γερμανικά εδάφη, μερικές φορές κατέστρεφαν ολόκληρες πόλεις σε μια νύχτα. Τους πρώτους μήνες του 1945 η Γερμανία υπεραμύνθηκε σθεναρά αλλά έχανε έδαφος ραγδαία αφού είχε ξεμείνει από εφόδια και επιλογές. Τον Απρίλιο, οι συμμαχικές δυνάμεις νικούσαν τη Γερμανική ζώνη άμυνας στην Ιταλία, και η Ανατολή συνάντησε τη Δύση στον ποταμό Έλβα την 25η Απριλίου του 1945, όταν Σοβιετικά και Αμερικανικά στρατεύματα συναντήθηκαν κοντά στο Τοργκάου της Γερμανίας. Τότε ήρθε το τέλος του 3ου Ράιχ, όταν οι Σοβιετικοί μπήκαν στο Βερολίνο, ο Αδόλφος Χίτλερ αυτοκτόνησε την 30η Απριλίου και η Γερμανία παραδόθηκε άνευ όρων σε όλα τα μέτωπα στις 8 Μαίου. Το πλάνο του Χίτλερ για το «Ράιχ των χιλίων ετών» τελικώς κράτησε μόνο δώδεκα.

Όπως και άλλοι μετανάστες από μεσογειακές χώρες, οι Έλληνες βίωσαν έντονες διακρίσεις στις ΗΠΑ στις αρχές κυρίως του 20ου αιώνα. Οι μισθοί τους ήταν χαμηλότεροι από των Αμερικανών, αναλάμβαναν πολύ συχνά τις πιο επικίνδυνες εργασίες και τους απαγορευόταν να κατοικούν και αγοράζουν ακίνητα σε συγκεκριμένες περιοχές. Μάλιστα η Κού Κλουξ Κλαν προέβη σε επιθέσεις εναντίον τους. Της Κατρίν Αλαμάνου

Όχι Έλληνες με Αμερικανίδες- Δύο περιπτώσεις επιθέσεων

Ο Andrew Dallas (Αντρέας Δάλλιος) με την Αμερικανίδα σύζυγό του Nell Maddy βρήκαν καιόμενους σταυρούς της Κου Κλουξ Κλαν στο εστιατόριό τους και στην αυλή των γονιών της N. Maddy. Ο λόγος ήταν ότι προχώρησαν σε μεικτό γάμο. Ο Αντρέας Δάλλιος γεννήθηκε το 1896 στον Πύργο και πέθανε το 1991 στις ΗΠΑ, στο Salt Lake City της Γιούτα, όπως ανέφερε στο tvxs.gr, o ανηψιός του, Κώστας Γεωργόπουλος.