Βαπτιστής ιερέας και ιδρυτής του Νότιου Συνεδρίου Χριστιανικής Ηγεσίας, ο Κινγκ οδηγούσε το κίνημα πολιτικών δικαιωμάτων από τα μέσα του 1950, χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό ισχυρών λέξεων και μη-βίαιων τακτικών όπως καθιστικές διαμαρτυρίες, μποϊκοτάζ και πορείες διαμαρτυρίας (όπως η γιγαντιαία πορεία στην Ουάσιγκτον το 1963) με στόχο να καταπολεμήσει τον διαχωρισμό και να επιτευχθεί σημαντική πρόοδος στα πολιτικά δικαιώματα και τα δικαιώματα ψήφου των Αφροαμερικανών. Η δολοφονία του έγινε αφορμή για ένα ξέσπασμα οργής της Αφροαμερικάνικης κοινότητας καθώς και για μια μεγάλη περίοδο εθνικού πένθους, η οποία βοήθησε ωστόσο στο να ανοίξει ο δρόμος και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για ένα ίσο νομοσχέδιο στέγασης που θα ήταν και το τελευταίο σημαντικό νομοθετικό έργο της εποχής των πολιτικών δικαιωμάτων.

Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ κείτεται νεκρός μέσα στο φέρετρό του, ενώ φίλοι και συνεργάτες του υποβάλουν τα σέβη τους στον μεγάλο ηγέτη των πολιτικών δικαιωμάτων (Απρίλιος 1968)

Τα γεγονότα που οδήγησαν στη δολοφονία

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ αντιμετώπιζε ολοένα και αυξανόμενες επικρίσεις από νεαρούς Αφροαμερικανούς ακτιβιστές που προτιμούσαν μεθόδους σύγκρουσης και αντιπαράθεσης για την επίτευξη της αλλαγής, σε αντίθεση με τους ειρηνικούς τρόπους του Κινγκ. Ως αποτέλεσμα αυτής της αντιπολίτευσης, ο Κινγκ προσπάθησε να διευρύνει την απήχησή του πέρα από τον δικό του αγώνα, μιλώντας δημοσίως κατά του πολέμου του Βιετνάμ και προσπαθώντας να δημιουργήσει μια συμμαχία μεταξύ των φτωχών Αμερικανών, μαύρων και λευκών, ώστε να αντιμετωπίσει τα θέματα της φτώχειας και της ανεργίας.

Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο Μέμφις τον Απρίλιο του 1968, όπου μιλώντας μπροστά σε περισσότερους από 2.000 απεργούς, δήλωσε πως αυτή, τώρα, είναι εποχή που θα προτιμούσε να ζει παρά σε οποιαδήποτε άλλη στην ιστορία.

Την άνοιξη του 1968 και ενώ προετοιμαζόταν για μια προγραμματισμένη πορεία στην Ουάσιγκτον με σκοπό να πιέσει το Κογκρέσο για λογαριασμό των φτωχών, ο Κινκγ και άλλα μέλη του Νότιου Συνεδρίου Χριστιανικής Ηγεσίας κλήθηκαν στο Μέμφις του Τενεσί για να υποστηρίξουν μια απεργία των εργαζομένων στον τομέα της υγιεινής. Την νύχτα της 3ης Απριλίου 1968, ο Κινγκ έδωσε μια ομιλία στο Mason Temple Church του Μέμφις, στην οποία φαινόταν κατά κάποιο τρόπο σαν να προανήγγειλε το τέλος του: «Έχω δει την γη της επαγγελίας. Ίσως να μην φτάσω εκεί μαζί σας. Αλλά θέλω να ξέρετε απόψε πως εμείς, ως άνθρωποι, θα φτάσουμε στην γη της επαγγελίας. Και είμαι ευτυχισμένος απόψε. Δεν ανησυχώ για τίποτα. Δεν φοβάμαι κανέναν άνθρωπο. Τα μάτια μου έχουν δει τη δόξα του ερχομού του Κυρίου».

Η δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ

Λίγο μετά τις 6 το απόγευμα της επόμενης μέρας (4 Απριλίου 1968), ο Κινγκ βρισκόταν στο μπαλκόνι του δεύτερου ορόφου του Lorraine Motel, στο οποίο έμενε με τους συνεργάτες του, όταν η σφαίρα από το όπλο ενός ελεύθερου σκοπευτή τον βρήκε στον λαιμό. Μπήκε εσπευσμένα στο νοσοκομείο όπου και ανακοινώθηκε ο θάνατός του περίπου μία ώρα αργότερα. Ήταν 39 ετών.

Οι γονείς και η χήρα του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, κατά τη διάρκεια της κηδείας του στην Ατλάντα της Τζόρτζια (9 Απριλίου 1968)

Θέα της περιφοράς του φερέτρου και της νεκρώσιμης ακολουθίας του Κινγκ στους δρόμους της πατρίδας του, την Ατλάντα της Τζόρτζια (9 Απριλίου 1968)

Θέα της περιφοράς του φερέτρου και της νεκρώσιμης ακολουθίας του Κινγκ στους δρόμους της πατρίδας του, την Ατλάντα της Τζόρτζια (9 Απριλίου 1968)

Η Πρώτη Κυρία της Αμερικής, Ζακλίν Κένεντι, συνοδεία του Αμερικανού ακτιβιστή πολιτικών δικαιωμάτων Μπέρναρντ Λι, στην νεκρώσιμη ακολουθία του δολοφονημένου Μάρτιν Λούθερ Κινγκ (Τζόρτζια, Ατλάντα, 9 Απριλίου 1968)

Χιλιάδες κόσμου βγήαν στους δρόμους της Ατλάντα για την κηδεία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ (9 Απριλίου 1968)

Το σοκ, η θλίψη και η οργή που προκάλεσαν τα νέα της δολοφονίας του, πυροδότησαν ταραχές με πυρκαγιές και λεηλασίες, μεταξύ άλλων, σε περισσότερες από 100 πολιτείες σε ολόκληρη τη χώρα. Μέσα σε ένα κύμα εθνικού πένθους, ο πρόεδρος Λίντον Μπ. Τζόνσον απεύθυνε κάλεσμα στους Αμερικανούς να «απορρίψουν την τυφλή βία» που είχε οδηγήσει στη δολοφονία του Κινγκ, τον οποίο και αποκάλεσε «απόστολο της μη-βίας». Κάλεσε επίσης το Κογκρέσο σε έκτακτο συμβούλιο ώστε να περάσει άμεσα η νομοθεσία των πολιτικών δικαιωμάτων και έπειτα εισήλθε στη Βουλή των Αντιπροσώπων για συζήτηση του θέματος, αποκαλώντας το νομοσχέδιο «μια ταιριαστή κληρονομιά» για τον Κινγκ και το έργο ζωής του. Στις 11 Απριλίου, ο Τζόνσον υπέγραψε την Πράξη Πολιτικών Δικαιωμάτων του 1968.

Ένα δείγμα των καταστροφών στην Ουάσιγκτον, μετά τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Μόνο στην Ουάσιγκτον 12 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και περισσότεροι από 1.100 τραυματίστηκαν. (1968)

Ένα δείγμα των καταστροφών στην Ουάσιγκτον, μετά τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Μόνο στην Ουάσιγκτον 12 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και περισσότεροι από 1.100 τραυματίστηκαν. (1968)

Ένα δείγμα των καταστροφών στην Ουάσιγκτον, μετά τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Μόνο στην Ουάσιγκτον 12 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και περισσότεροι από 1.100 τραυματίστηκαν. (1968)

Διαδηλωτές φορούν πινακίδες που αναγράφουν «Τιμήστε τον Κινγκ: Δώστε τέλος στον ρατσισμό!» ενώ συμμετέχουν στην πορεία των εργαζομένων στον τομέα της υγιεινής, αμέσως μετά τη δολοφονία του Κινγκ (Απρίλιος 1968)

Στις 8 Ιουνίου οι αρχές συνέλαβαν τον ύποπτο για τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, έναν μικρό-εγκληματία με το όνομα Τζέιμς Ερλ Ρέι, στο Αεροδρόμιο Χίθροου του Λονδίνου. Αυτόπτες μάρτυρες τον είδαν να τρέχει από ένα οικοτροφείο δίπλα στο μοτέλ που δολοφονήθηκε ο Κινγκ, κουβαλώντας ένα πακέτο -αργότερα οι εισαγγελείς είπαν πως εξαπέλυσε τη μοιραία σφαίρα από το μπάνιο του οικοτροφείου. Οι αρχές βρήκαν τα δακτυλικά αποτυπώματα του Ρέι στο τουφέκι που χρησιμοποίησε για να σκοτώσει τον Κινγκ, μαζί με ένα στόχαστρο όπλου και ένα ζευγάρι κιάλια.

Ο σερίφης Ουίλιαμ Μόρρις, συνοδεύει τον Τζέιμς Ερλ Ρέι στη φυλακή του Μέμφις (1968)

Ένας βοηθός αξιωματικού ελέγχει το παντελόνι του Ρέι κατά την τυπική διαδικασία πριν ο Ρέι μπει στην φυλακή του Σέλμπι στο Μέμφις το Τενεσί (1968)

Στις 10 Μαρτίου 1969, ο Ρέι ομολόγησε την ενοχή του για τη δολοφονία του Κινγκ και καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 99 ετών. Δεν ακούστηκε καμία μαρτυρία κατά τη διάρκεια της δίκης του. Λίγο αργότερα, ωστόσο, ο Ρέι ανακάλεσε την ομολογία του, ισχυριζόμενος πως ήταν θύμα μιας μεγάλης συνωμοσίας. Στην πορεία ο Τζέιμς Ερλ Ρέι βρήκε υποστήριξη από την ίδια την οικογένεια του Κινγκ, συμπεριλαμβανομένου του γιου του Ντέξτερ, ο οποίος συναντήθηκε δημοσίως με τον Ρέι το 1977 και ζήτησε να επανεξετασθεί η υπόθεσή του. Αν και η κυβέρνηση των ΗΠΑ διεξήγαγε πολλές έρευνες σχετικά με το θέμα, κάθε φορά η ενοχή του Ρέι ως ο μοναδικός δολοφόνος του Κινγκ επιβεβαιωνόταν. Μέχρι και σήμερα όμως, η δολοφονία εξακολουθεί να περιβάλλεται από αρκετά αναπάντητα ερωτήματα και αμφιβολίες.

Ο Τζέιμς Ερλ Ρέι στην ορκωμοσία του ενωπίον της επιτροπής στην Ουάσιγκτον, όπου αρνήθηκε πως δολοφόνησε τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Αργότερα καταδικάστηκε στο Μέμφις σε ποινή 99 ετών φυλάκισης.

Όταν ο Ρέι πέθανε το 1998 , η χήρα του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, Κορέτα Σκοτ Κινγκ – η οποία συνέχισε τον αγώνα του συζύγου της για κοινωνική αλλαγή μετά τον θάνατό του- είπε δημοσίως: «Η Αμερική δεν θα έχει ποτέ το πλεονέκτημα της δίκης του κ.Ρέι, η οποία θα είχε δημιουργήσει νέες αποκαλύψεις σχετικά με τη δολοφονία (…) και θα είχε επίσης παρέχει αποδείξεις των πραγματικών περιστατικών σχετικά με την αθωότητα του κ.Ρέι».

Η χήρα του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, Κορέτα Σκοτ Κινγκ, και ο ηγέτης πολιτικών δικαιωμάτων, αιδεσιμότατος Ραλφ Αμπερνάθυ, οδηγούν μια τεράστια πορεία διαμαρτυρίας στο Μέμφις του Τενεσί, μετά την δολοφονία του Κινγκ (8 Απριλίου 1968). Στην πορεία συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, η κόρη του Κινγκ, Γιολάντα, οι γιοι του, Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ο Τρίτος και Ντέξτερ Σκοτ Κινγκ, και ο τραγουδιστής Χάρι Μπελαφόντε.