Η Κατοχή, είναι μια φάση της ελληνικής ιστορίας που γέννησε μεταξύ άλλων και πολλά «άνθη του κακού». Εννοούμε τις φιλογερμανικές οργανώσεις που ξεφύτρωσαν στη χώρα και υπήρξαν ελεεινό στίγμα, όταν η πλειοψηφία του λαού πολέμησε το φασισμό και το ναζισμό με απαράμιλλο ηρωισμό και ανέπτυξε από το 1941 έως το 1944 μια αντίσταση, η οποία προκάλεσε το θαυμασμό όλης της οικουμένης.
Μπορεί οι οργανώσεις που προσανατολίστηκαν προς τις δυνάμεις του Άξονα να μη κατόρθωσαν να επηρεάσουν τις εξελίξεις κατά την Κατοχή και οι κατακτητές που κατείχαν την Ελλάδα υπέστησαν κατά διαστήματα τεράστιες απώλειες. Ταυτίστηκαν όμως αυτές οι οργανώσεις με τους κατακτητές και ορισμένα μέλη τους, ακολούθησαν τους Ναζί, όταν ηττημένοι εγκατέλειψαν την Ελλάδα. Οι φιλογερμανικές οργανώσεις, υπήρξαν μια μελανή σελίδα στην ιστορία της Κατοχής.
Είναι προφανές ότι ο κατάλογος αυτών των οργανώσεων δεν είναι πλήρης. Ωστόσο οι οργανώσεις που ακολουθούν είναι οι κυριότερες γνωστές και η ανάμνηση που άφησαν στον ελληνικό λαό, είναι μαύρη. Οι οργανώσεις αυτές πλην ελαχίστων δεν ανέπτυξαν ένοπλη δράση, αλλά κυρίως ιδεολογική, αλλά ταυτόχρονα και προδοτική.
Ας δούμε τις οργανώσεις αυτές βάσει των στοιχείων που έχουν διασωθεί:
*Ε.Σ.Π.Ο. (Εθνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωσις)
Ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 1941 με ιθύνοντα νου το γιατρό Γεώργιο Βλαβιανό. Στη συνέχεια ανέλαβε την αρχηγία ο γιατρός Στεροδήμος μετά τον θάνατον του οποίου ανέλαβε διευθύνουσα επιτροπή. Τα μέλη της έφτασαν τα 2.500. Η ΕΣΠΟ ήταν η μαζικότερη ελληνική ναζιστική οργάνωση που έδρασε στα χρόνια της κατοχής. Η οργάνωση αυτή ασχολήθηκε με την παρακολούθηση πατριωτών τους οποίους κατέδιδε στη Γκεστάπο. Είχε θέσει ως πρωτεύοντα στόχο, τη δημιουργία ταγμάτων τα οποία να εκπαιδευτούν και να πολεμήσουν στο πλευρό των Ναζί.
Στις 26 Σεπτεμβρίου 1942 ανατινάχθηκαν με δυναμίτιδα τα γραφεία της στην οδό οδού Πατησίων. Έχασαν τη ζωή τους αρκετοί και τραυματίσθηκαν 40, μεταξύ των οποίων και ο τότε αρχηγός Στεροδήμος ο οποίος πέθανε μετά από λίγες μέρες συνεπεία των τραυμάτων του. Τα γραφεία της μεταφέρθηκαν μετά την ανατίναξη στην γωνία των οδών Αχαρνών και Σουρμελή. Ένα από τα στελέχη της ήταν και ο Γεώργιος Μερκούρης.
Εντυπωσιακή παραφωνία, ήταν η αποκήρυξη του σαμποτάζ από το ΕΑΜ, που το χαρακτήρισε ως «προβοκάτσια της Γκεστάπο», ενώ αποκάλεσε την ΠΕΑΝ «αντεθνική οργάνωση». Είναι προφανές ότι το ΕΑΜ ενοχλήθηκε από την πιθανή εμφάνιση μιας άλλης αντιστασιακής οργάνωσης, που δεν θα την ήλεγχε αυτό. Εξ άλλου, σύμφωνα με το ΚΚΕ, στην ΕΣΠΟ είχαν συμμετάσχει μέλη του, που είχαν στελεχώσει το πλαστό ΚΚΕ του Μανιαδάκη, (τη λεγόμενη «Προσωρινή Διοίκηση του ΚΚΕ), η οποία εξέδιδε ως γνωστόν και δεύτερο, παραπλανητικό «Ριζοσπάστη». Οι συγκεκριμένες αναφορές του ΚΚΕ δεν αποδείχθηκαν ιστορικά.
(Για την ανατίναξη της ΕΣΠΟ βλέπε στο http://sitalkisking.blogspot.gr/2010/09/blog-post_26.html )
*Εθνικόν Αντικομμουνιστικόν Μέτωπον Ελλάδος
(τέως Ο.Π.Ν.Ε. Οργάνωσις Πρωτοπόρων Νέας Ευρώπης)
Ιδρύθηκε με εντολή της Γερμανικής προπαγάνδας τους πρώτους μήνες του 1943. Στην ίδρυσή της πρωτοστάτησαν οι αδελφοί Κύρου, Κριμπάς (υπουργός της 4ης Αυγούστου), Κονδάκης αντισυνταγματάρχης Ιππικού, Γιάνναρος και ο Γ. Ριζόπουλος. Την καθοδηγούσε, την ενίσχυε και την χρηματοδοτούσε η Γκεστάπο και ο υπουργός της φιλογερμανικής κυβέρνησης Ταβουλάρης. Συνεργάζονταν με την Ε.Σ.Π.Ο.
Με την οργάνωση αυτή συνεργάζονταν μεταξύ άλλων οι Γ. Μερκούρης (φιλοναζιστής από το 1934), ο αντισυνταγματάρχης Οικονομάκος, ο αστυνομικός Πολυχρονόπουλος κ.ά. στη διοίκησή της μετείχε και ο Νικόλαος Ματούσης, στέλεχος και της «Ρουμανικής Λεγεώνας» του λεγόμενου Πριγκιπάτου της Πίνδου.
Εξέδιδε τις εφημερίδες “Ελληνική Φωνή” και “Προμαχών”.
Ανέπτυξε δράση εναντίον του ΕΑΜ. Τα μέλη της ήταν 100 περίπου.
*Ένωσις Φίλων Χίτλερ
Ήταν οργάνωση στην οποία προΐστατο ο τέως καθηγητής της σχολής αεροπορίας Καλαντζής.
Μέσα στην οργάνωση αυτή, λειτουργούσε κατασκοπευτικό δίκτυο σε συνεννόηση με το Γερμανό Φρούραρχο Φρίτσε. Εξέδιδε την “Ελληνική Ηχώ”.
Στεγάζονταν στην οδόν Παπαρρηγοπούλου 9 στην Αθήνα. Είχε παράρτημα και στη Θεσσαλονίκη.
*Πατριωτική Αντικομμουνιστική Ταξιαρχία
Έδρασε κυρίως στην Αθήνα και κυρίως στις συνοικίας Κολωνού και Σκουζέ. Ιδρυτής ήταν ο Παναγόπουλος όργανο των γερμανών. Η δύναμη της έφτανε περί τους 50 άνδρες, οι οποίοι οπλοφορούσαν με άδεια των ελληνικών και γερμανικών αρχών.
*Εθνικά Αντικομμουνιστικά Σώματα Αγροτικών Δυνάμεων (ΕΑΣΑΔ)
Η οργάνωση με τα αρχικά ΕΑΣΑΔ εμφανίσθηκε το Μάρτιο ή Απρίλιο του 1944 αρχικά στο Βόλο, με αρχηγό τον Τάκη Μακεδόνα πρώην υπαξιωματικό της Χωροφυλακής. Σκοπός της ήταν η καταπολέμηση του κομμουνισμού. Συνεργάσθηκε όμως με τους Γερμανούς από τους οποίους ενισχύθηκε και εξοπλίσθηκε.
Είχε 150 ένοπλα μέλη στην Καρδίτσα, περίπου 100 στο Βόλο. Στη Λάρισα είχε σχεδόν 250 οργανωμένα άτομα υπό ιερέα! Ασκούσε τρομοκρατία και διέπραξε φόνους. Ειδικότερα εκτέλεσε στη Λάρισα 14 άτομα σε αντίποινα για το φόνο ενός Έλληνα αξιωματικού από το ΕΑΜ. Στον Αμπελώνα (Καζακλάρ) εκτέλεσε 12 άτομα γιατί ο ΕΛΑΣ έκοψε τα χέρια ενός αντιφρονούντος αξιωματικού. Στο Βόλο απαγχόνισε 11 και εκτέλεσε 36 άτομα. Ο Τάκης Μακεδών, εκτελέσθηκε από άνδρες του ΕΛΑΣ το 1944.
*Εθνική Ένωσις Ελλάς
Με πολιτικό αρχηγό το δικηγόρο Κ. Γούλα ανέπτυξε δράση κατά του ΕΑΜ και του κομμουνισμού, έχοντας την υποστήριξη των Γερμανών . Οι ιθύνοντες της οργάνωσης υπόσχονταν στους Γερμανούς γενική επιστράτευση της Ελλάδος και διέδιδαν ότι θα καταλάβουν την εξουσία. Είχαν καταρτίσει και ένοπλες ομάδες. Γραφεία της λειτουργούσαν στην οδό Ζαλοκώστα αλλά και στην οδό Σίνα. Παραρτήματα της οργάνωσης υπήρχαν στο Τρίκαλα και στα Ιωάννινα.
*Εθνική Ένωσις Ελλάδος- Εθνικοσοσιαλιστικόν Κόμμα
Αυτή ήταν η οργάνωση του αντισυνταγματάρχη Πούλου. Ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη με εντολή των Γερμανών, οι οποίοι την ενίσχυαν και την χρηματοδοτούσαν. Έθεσε ως σκοπό την πάταξη της μαύρης αγοράς, αλλά και τη δίωξη και διάλυση των εθνικών ανταρτικών ομάδων και τη δίωξη του κομμουνισμού .
Επικεφαλής της οργάνωσης ήταν ο Πούλος, με υπαρχηγό τον επισμηναγό Εμμανουήλ Γαρουφαλή. Στην οργάνωση αυτή συμμετείχαν πολλοί Βούλγαροι και ελάχιστοι Αρμένιοι. Τα δε μέλη της κατά κανόνα ήταν κατωτάτης υποστάθμης.
Στη Θεσσαλονίκη, σχηματίσθηκαν δύο λόχοι που εφοδιάσθηκαν με οπλισμό και ιματισμό από τους Γερμανούς Ο Πούλος είχε προσωπική φρουρά από άνδρες των λόχων αυτών, οι οποίοι σκότωσαν ένα χωροφύλακα και τραυμάτισαν ένα πολίτη στις 15 Ιουνίου 1943 κοντά στο σπίτι του Πούλου.
Ο Πούλος φιλοδοξούσε να καταλάβει τη θέση του Διευθυντή της Αστυνομίας Θεσσαλονίκης. Οι άνδρες των λόχων του φορούσαν Γερμανικές στολές με ελληνικά διακριτικά! Αρχικά νεοκατατασσόμενοι έπαιρναν εφ’ άπαξ 1.500.000 δρχ. μισθό 600.000 δρχ. μηνιαίως οι οπλίτες και τρόφιμα για τις οικογένειές τους και είχαν και άλλα τα πλεονεκτήματα από τους Γερμανούς.
Η ένοπλη δύναμη του Πούλου, γνωστή και ως «PoulosVerband» συνέπραξε με τους Γερμανούς στον αγώνα κατά των ανταρτών από τις αρχές Ιουλίου 1943. Μετέσχε στις επιχειρήσεις κατά της Σιάτιστας και της Σαμαρίνας ενισχύοντας τους επιτιθέμενους Γερμανούς. Κατέστρεψε επίσης το χωριό Λέχοβο.
Οι άνδρες του Πούλου διέπραξαν ωμότητες, εκβιασμούς και βιασμούς. Η διαγωγή τους στην ύπαιθρο υπήρξε επαίσχυντη. Όταν η Γερμανία ηττήθηκε και οι Ναζί αποχώρησαν από την Ελλάδα, ο Πούλος ακολούθησε τους Γερμανούς και συνέχισε να πολεμάει μαζί τους στη Σλοβενία και την Αυστρία.
Ο ίδιος αποτέλεσε μέλος του «Ελληνικού Εθνικού Συμβουλίου» δηλαδή της «εξόριστης» κυβέρνησης ανδρεικέλων υπό τον Έκτορα Τσιρονίκο, που οι ναζί είχαν εγκαταστήσει στη Βιέννη. Συνελήφθη από τον αμερικανικό στρατό στο Κίτσμπιχελ στις 19 Μαΐου 1945 και εκδόθηκε στην Ελλάδα μαζί με 200 μέλη του τάγματός του στις 20 Μαρτίου 1947.
Στις 2 Δεκεμβρίου 1947 άρχισε η δίκη του στο Ειδικό Δικαστήριο Δοσιλόγων της Θεσσαλονίκης. Ο Πούλος μαζί με άλλους 20 καταδικάστηκε σε θάνατο και δις σε ισόβια. Στη συνέχεια ο συνεργάτης των ναζί μεταφέρθηκε στις φυλακές Επταπυργίου και κατόπιν στις αντίστοιχες της Καλλιθέας στην Αθήνα, από όπου τα ξημερώματα της 11 Ιουνίου 1949 οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα στο Γουδί.
*ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ Ε.Κ.Ε- ΕΘΝΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΝ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΟΣ
Οργάνωση της Θεσσαλονίκης .Αρχηγός της ήταν ο δικολάβος Σερρών Γεώργιος Σπυρίδης, πράκτορας των Γερμανών. Είχε στήσει κύκλωμα, κυρίως δικηγόρων, μέσω του οποίου απομυζούσαν χρήματα από συγγενείς φυλακισμένων πατριωτών, υποσχόμενοι την απελευθέρωσή τους. Τα γραφεία του κόμματος βρίσκονταν στο ξενοδοχείο «Άτλας». Τα δρώντα μέλη ήταν περίπου 15.
* Ε.Ε.Ε. ΕΘΝΙΚΗ ΕΝΩΣΙΣ ΕΛΛΑΣ
Πρόκειται για οργάνωση η οποία αναδιοργανώθηκε από τον συνταγματάρχη Μηχανικού Γρηγοράκη τον αντισυνταγματάρχη Μηχανικού Πούλο και το δικηγόρου Γούλα. Η δράση της σταμάτησε γιατί ενόχλησε ακόμα και την κυβέρνηση Τσολάκογλου. Τα μέλη της οργάνωσης αυτής εργάσθηκαν αφανώς ως πράκτορες των Γερμανών.
Ο Πούλος μάλιστα είχε αναλάβει την παρακολούθηση αξιωματικών και Δημοσίων υπαλλήλων. Όταν κηρύχθηκε ο πόλεμος του Γ’ Ράιχ κατά της Σοβιετικής Ένωσης μέλη της οργάνωσης κατέδωσαν 300 κομμουνιστές.
Το Μακεδονικό Γραφείο του Κ.Κ.Ε. αντιδρώντας δολοφόνησε ένα μέλος της φιλογερμανικής οργάνωσης και ανατίναξε της το σπίτι του Πούλου.
*ΕΘΝΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟΝ ΚΟΜΜΑ ΚΟΤΖΑΜΑΝΗ
Ο Σωτήριος Κοτζαμάνης, γιατρός της Θεσσαλονίκης είχε κηρυχθεί ανοιχτά υπέρ της συνεργασίας με τους κατακτητές και ανέλαβε υπουργός στην κυβέρνηση Τσολάκογλου. Μέσω του γαμπρού του Γαρύφαλου κατοίκου Θεσσαλονίκης αποπειράθηκε να ιδρύσει Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα.
Για να προσελκύσει οπαδούς έκανε αθρόους διορισμούς περίπου 1000 υπαλλήλων από τη Θεσσαλονίκη κυρίως, ως εφοριακών και αργόμισθων τους κατόπιν προσπάθησε να οργανώσει σε κόμμα. Σε συγκέντρωση μάλιστα στα γραφεία του κόμματος (Τσιμισκή 1) ο Γαρυφάλλου τους τόνισε ότι θα είναι τα στελέχη ενός νέου εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος. Οι υπάλληλοι έδειξαν απροθυμία και κάποιοι σαμποτάρισαν αυτήν τη σκοτεινή προσπάθεια.
Έτσι ναυάγησε παρά τις προσπάθειες, η ιδέα του Κοτζαμάνη για εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα. Ο Κοτζαμάνης που γλίτωσε μετά την αμνηστία που δόθηκε έφτασε και να πολιτεύεται στη Θεσσαλονίκη. Το 1954 ήταν υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης.
Πέθανε στην Αθήνα στις 28 Νοεμβρίου 1958.
*Ρ.Ε.Ο.
Αυτή η οργάνωση, ιδρύθηκε στα Μαζέικα (Κάτω Κλειτορία) της Αχαΐας. Η κεντρική επιτροπή της οργανώσεως διώχθηκε από την ελληνική αστυνομία γιατί προπαγάνδιζε υπέρ του άξονα. Η δίωξη έγινε αυτοπροσώπως από τον ανώτατο διοικητή Χωροφυλακής Δυτικής Ελλάδος Γρηγόριο Δημουλά. Πρόλαβε όμως να καταστρέψει τα αρχεία της στα Μαζέικα και να μεταφερθεί στην Αθήνα.
Στην πρωτεύουσα κάτω από την προστασία των γερμανοϊταλικών στρατευμάτων κατοχής άρχισε να συνεργάζεται με την ΕΣΠΟ και την ΟΕΔΕ. Επικεφαλής της το 1943 ήταν ο Σοφοκλής Κοντός και νομικός σύμβουλος ο Ευγενόπουλος.
Το έργο της ΡΕΟ προ της καταλήψεως της Ελλάδος ήταν η προπαγάνδα υπέρ του Άξονα, η διάδοση των ειδήσεων του φασιστικού ραδιοφωνικού σταθμού του Μπάρι και του ναζιστικού ραδιοσταθμού του Βερολίνου κατά την διάρκεια του πολέμου, η δημιουργία κλίματος ηττοπάθειας στους νέους επιστράτους κ.λπ.
Γενικά η ΡΕΟ ενεργούσε στο εσωτερικό μέτωπο της Ελλάδος ως τμήμα της 5ης φάλαγγας. Μετά την είσοδο των Γερμανών πρόδωσε στα στρατεύματα κατοχής, αγγλόφιλους, σαμποτέρ, και πράκτορες των ελληνικών μυστικών πατριωτικών οργανώσεων προκαλώντας τη σύλληψη 380 ατόμων.
Επίσης, υπέδειξαν τις αποθήκες όπου υπήρχαν εμπορεύματα, δέματα, ελαστικά αυτοκινήτων, πετρέλαια, βενζίνες, σιδερικά κ.λπ. Με το… αζημίωτο. Η οργάνωση πάντα έπαιρνε ποσοστά από τα κατασχεθέντα είδη!!!