Η 26χρονη Βρετανίδα εικαστικός με καταγωγή από τη Νιγηρία, μιλά στη Vogue Greece για την πρώτη της ατομική έκθεση στην Αθήνα στην γκαλερί Breeder και εξηγεί πώς το #BlackLivesMatter, o πολιτικός λόγος, η φυλή, η κοινότητα και η οικογένεια καθορίζουν το έργο της.
Η 26χρονη Joy Labinjo ξεκίνησε το νέο σώμα της δουλειάς της για τη Breeder Gallery στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ήταν η στιγμή που οι μαζικές διαμαρτυρίες του Black Lives Matter με αφορμή τη δολοφονία του George Floyd αναζωπυρώνονταν ανά τον κόσμο. Το παγκόσμιο κύμα οργής ενάντια στο ρατσισμό, δεν την άφησε ανεπηρέαστη, καθώς απηχεί τις πολλαπλές ταυτότητες που κατέχει: μεγαλώνοντας ως Μαύρη, Βρετανή – Νιγηριανή τη δεκαετία του ‘90 και τις αρχές του ‘00 στο Λονδίνο.
Η νέα της έκθεση αποτελείται από καινούριους πίνακες και έργα σε χαρτί, τα οποία δημιούργησε στην Αθήνα στο πλαίσιο του The Breeder Οpen Studio, για το οποίο δημιούργησε ένα στούντιο μέσα στη γκαλερί που ήταν ανοιχτό κατόπιν ραντεβού, έτσι ώστε οι επισκέπτες να μπορούν να τη συναντήσουν από κοντά, να συζητήσουν μαζί της την πρακτική της και να παρακολουθήσουν ζωντανά τη διαδικασία παραγωγής των έργων της. Τα νέα έργα εξερευνούν περαιτέρω θεματικές του έργου της που αφορούν το διάλογο και την αφήγηση γύρω από το Blackness, τον πολιτικό λόγο, τη φυλή, την κοινότητα και την οικογένεια.
Στην καρδιά της πρακτικής της βρίσκεται ένα έντονο ενδιαφέρον για την αφήγηση και εν’ τέλει τη ζωή των ανθρώπων. Πηγή της έμπνευσής της είναι οικίες σκηνές, πραγματικές και φανταστικές, οικιακές και καθημερινές, όλες βασισμένες σε φιγούρες που εμφανίζονται σε προσωπικές εικόνες από την καθημερινότητά της και τους ανθρώπους γύρω της: οικογενειακές φωτογραφίες, τυχαία αποκόμματα και αρχειακό υλικό.
Ζει και εργάζεται στο Λονδίνο και είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Newcastle. Το 2017 της απονεμήθηκε το Βραβείο Τέχνης Woon Art Price και αυτόν τον Οκτώβριο θα ξεκινήσει τις μεταπτυχιακές σπουδές της στη Σχολή Τέχνης Ruskin στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Έχει εκθέσει ατομικά στο Βaltic Center of Contemporary Art στο Gateshead και στο Tiwani Contemporary του Λονδίνο. Το έργο της συμπεριλαμβάνεται στην επερχόμενη έκθεση 2020 Summer Exhibition στη Βασιλική Ακαδημία του Λονδίνου και βρίσκεται στη συλλογή του μουσείου Musée d’Art Contemporain Africain Al Maaden, (Μαρακές, Μαρόκο), του Ινστιτούτου Τέχνης της Μινεάπολης και του Government Art Collection, (Ηνωμένο Βασίλειο).
Πώς ήταν η εμπειρία του The Breeder Open Studio;
Ήταν υπέροχη εμπειρία. Μου άρεσε πολύ που είχα έναν χώρο να δουλέψω. Ήταν τεράστια η διαφορά και με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι αν θέλω να κάνω καλύτερα τη δουλειά μου, χρειάζομαι πραγματικά ένα μεγαλύτερο στούντιο. Είναι πραγματική πολυτέλεια κάποιος άλλος να φροντίζει για σένα τα πάντα και εσύ το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να επικεντρωθείς στο έργο σου. Στη διάρκεια του Open Studio, γνώρισα ενδιαφέροντες ανθρώπους και απήλαυσα την ευκαιρία που μου είχε δοθεί να χτίσω γερές επαγγελματικές συνδέσεις.
Με τι τρόπο η διαμονή σας στην Αθήνα επηρέασε τα νέα σας έργα;
Τα έργα που δημιούργησα στην Αθήνα ήταν πιο ήπια από το σύνολο των έργων που επεξεργάστηκα στο Λονδίνο πριν έρθω στην Ελλάδα. Ωστόσο, γενικά μιλώντας, δεν ήταν κάτι «έξω» από μένα, από παρόμοια έργα που έχω φτιάξει στο παρελθόν. Η εναλλαγή που προέκυψε, οφείλεται περισσότερο στο γεγονός ότι ένιωσα πιο χαλαρή στην Αθήνα και απομακρύνθηκα από την πολιτική κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τράβηξα πολλές φωτογραφίες κτιρίων της πόλης με γκράφιτι, γιατί μου άρεσαν πολύ τα χρώματα. Πιθανότατα θα τα εισαγάγω στα νέα μου έργα όταν επιστρέψω στο Λονδίνο.
Γιατί δώσατε τον τίτλο “The Elephant in the Room” στη νέα σας έκθεση και τι ακριβώς θα δούμε;
Κατέληξα σ’ αυτόν τον τίτλο σκεπτόμενη μια φράση που θα μπορούσε να χωρά μέσα της όλα τα «πράγματα που δεν θέλουμε να συζητήσουμε». Αμέσως ήρθε στο μυαλό μου η φράση «ο ελέφαντας στο δωμάτιο». Δεν ήθελα να κουνήσω το δάχτυλο στους θεατές και να τους καθοδηγήσω σ’ έναν συγκεκριμένο τρόπο σκέψης, οπότε αποφάσισα ότι ένας τέτοιος τίτλος ήταν αρκετά ανοιχτός. Εναπόκειται στον θεατή να αποφασίσει τι είναι ο ελέφαντας. Τα έργα που παρουσιάζω είναι όλα αλληγορικά. Απεικονίζουν φιγούρες σε μονόχρωμα φόντο. Θα έλεγα ότι οι μορφές στους πίνακες χρησιμοποιούνται ως χαρακτήρες για να πουν μια ιστορία, να στείλουν ένα μήνυμα. Σε ορισμένους είναι αρκετά προφανές λόγω της χρήσης κειμένου στους πίνακες. Άλλοι είναι λιγότερο προφανείς, ωστόσο νομίζω ότι υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να μπορέσει κανείς να τους καταλάβει.
Από που πηγάζει το ενδιαφέρον σας να απεικονίσετε οικείες σκηνές ιστορικής και σύγχρονης ζωής, εικόνες από την καθημερινότητά σας και τους ανθρώπους γύρω σας;
Δεν θα έλεγα ότι ενδιαφέρομαι βαθιά για τους οικιακούς χώρους. Ενδιαφέρομαι περισσότερο για τη φιγούρα, ωστόσο όταν λέω μια ιστορία ένα υπόβαθρο βοηθάει. Μέχρι τώρα οι φιγούρες μου έχουν τοποθετηθεί σε οικιακές σκηνές, γιατί εξαρχής το σπίτι ήταν ο χώρος μέσα στον οποίο υπήρχαν. Ήθελα να ομαλοποιήσω στα μάτια του κόσμου την εικόνα ενός μαύρου στην καθημερινή ζωή, γι’ αυτό και χρησιμοποιούσα σαν πηγή έμπνευσης οικογενειακές φωτογραφίες από γενέθλια, γάμους και συγκεντρώσεις. Σ΄ ένα τέτοιο πλαίσιο, οι μαύρες φιγούρες φαίνονταν πιο φυσικές. Πάντως, στο σώμα εργασίας που θα δείτε στη Breeder, δεν έχω χρησιμοποιήσει οικογενειακές φωτογραφίες.
Το κίνημα του Black Lives Matter σε τι βαθμό επηρέασε την καλλιτεχνική σας ματιά;
Δεν ήταν τόσο απλό για μένα. Την περίοδο που έφτιαχνα τη νέα μου δουλειά, δολοφονήθηκε ο George Floyd και το κίνημα του Black Lives Matter εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο με περισσότερη δύναμη από ποτέ. Το κίνημα ιδρύθηκε το 2013, οπότε δεν είναι κάτι καινούργιο. Ωστόσο, επειδή η δολοφονία συνέβη την περίοδο της καραντίνας και του εγκλεισμού, σε μια φάση δηλαδή που οι άνθρωποι ανά τον πλανήτη είχαν επιβραδύνει τους ρυθμούς της ζωής τους, μπόρεσαν να στρέψουν την προσοχή τους σ’ αυτό το θέμα και να δουν τι πραγματικά συμβαίνει. Θα έλεγα ότι τα νέα μου έργα βγήκαν μέσα από την απογοήτευση που ένιωσα, όταν συνειδητοποίησα ότι υπάρχουν εκεί έξω πολλοί άνθρωποι που μέχρι τη δολοφονία του Floyd πίστευαν ότι ο ρατσισμός απέναντι στους μαύρους είναι ένα φαινόμενο που ανήκει στο παρελθόν, ενώ για εμάς μια καθημερινότητα. Άρχισα να διαβάζω για την αποικιακή ιστορία των Βρετανών και προσπάθησα να καταλάβω πώς βρισκόμαστε στην κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα. Το σώμα των νέων μου έργων είναι ο τρόπος που δούλεψα μέσα από αυτά τα συναισθήματα.
Έχετε κάνει πολλά και ξεχωριστά βήματα στην καριέρα σας, παρά το νεαρό της ηλικίας σας. Τι θα λέγατε σε ένα νέο παιδί που θέλει σήμερα να ανοίξει τα φτερά του σ’ αυτόν τον χώρο;
Θα έλεγα να συνεχίσει. Καμία καριέρα, καμία έκθεση δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς σκληρή δουλειά και αν δεν ακούς το ένστικτό σου. Προσωπικά, δεν μπορούσα να φανταστώ κανένα από τα πράγματα που έχουν συμβεί μέχρι στιγμής στην καριέρα μου, αλλά πάντα εμπιστευόμουν το ένστικτό μου και συνέχιζα να πειραματίζομαι. Αρνούμαι να επαναπαυτώ στις δάφνες μου. Είναι, ακόμα, σημαντικό να κάνετε ό, τι μπορείτε με αυτό που έχετε. Εάν δεν μπορείτε να αντέξετε οικονομικά έναν καμβά ξεκινήστε να πειραματίζεστε με το χαρτί. Μην περιμένετε έως ότου μπορείτε να αντέξετε οικονομικά τον καμβά. Οι κατάλληλοι άνθρωποι μπορούν να κοιτάξουν πέρα από τέτοια πράγματα και ίσως ο καμβάς δεν είναι τόσο απαραίτητος όσο φαντάζεστε.
Info: Joy Labinjo, The Elephant in the Room, έως 31/10 στην The Breeder Gallery (Ιάσονος 45, Μεταξουργείο), Τρίτη – Παρασκευή 12 – 8μμ, Σάββατο 12 – 6μμ, Είσοδος ελεύθερη.
– ΒΛΑΣΗΣ ΚΩΣΤΟΥΡΟΣ
Πηγή:kathimerini.gr
