Αλιεύει η Ιλεάνα Σακκά- Γράφει η Χριστίνα Πάντζου
Η υπόθεση βιασμού της 33χρονης Νατάλια είναι η πρώτη που διερευνάται επίσημα, αλλά οι ουκρανικές αρχές έχουν επανειλημμένα αναφερθεί σε σεξουαλικές επιθέσεις κατά γυναικών από τότε που ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στη χώρα Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, με αφορμή ανάλογες δηλώσεις και τις καταγγελίες της 33χρονης Νατάλια, απέρριψε αυτούς τους ισχυρισμούς. Στην άλλη πλευρά, στην Ρωσία, και πάλι οι γυναίκες που αντιστέκονται είναι αυτές που γνωρίζουν απειλές, επιθέσεις και βία. Το γυναικείο κίνημα και η οργανωμένη αντίσταση κατά του πολέμου σήμερα στη χώρα αρθρώνεται ιδίως γύρω από την ομάδα Φεμινιστική Αντίσταση στον Πόλεμο που μέσα σε έναν μήνα έχει αποκτήσει σχεδόν 50 πυρήνες σε ολόκληρη τη χώρα.
Ουκρανία: Γυναίκες ως λάφυρα πολέμου
Η Νατάλια μίλησε για πρώτη φορά ανοιχτά για τον βιασμό της σε δυτικό μέσο, τους Times του Λονδίνου, τη Δευτέρα. Λίγες ημέρες πριν η γενική εισαγγελέας της Ουκρανίας, Ιρίνα Βενεντίκτοβα, ανακοίνωσε πως ξεκίνησε η πρώτη επίσημη έρευνα για βιασμούς στην εμπόλεμη χώρα, έπειτα από καταγγελία μιας γυναίκας (της Νατάλια, που τότε δεν κατονόμασε) ότι βιάσθηκε από Ρώσους στρατιώτες αφού σκότωσαν τον σύζυγό της.
Η 33χρονη Νατάλια με τον 35χρονο σύζυγό της και τον 4χρονο γιο τους ζούσαν στο Σεβτσένκοβε, έξω από το Κίεβο, και όπως είπε η γυναίκα στους Times, στις 9 Μαρτίου βγήκαν από το σπίτι τους και πλησίασαν μια ομάδα Ρώσων στρατιωτών που είχαν σκοτώσει τον σκύλο τους. Η ομάδα έφυγε προς το δάσος, αλλά μόλις έπεσε το σκοτάδι άκουσαν πάλι περίεργους θορύβους.
«Ο άντρας μου βγήκε να δει τι συνέβαινε. Ακουσα μόνο έναν πυροβολισμό, την πόρτα να ανοίγει και βήματα μέσα στο σπίτι». Ενας από τους στρατιωτικούς της πρωινής ομάδας, ο διοικητής τους, είχε επιστρέψει μαζί με έναν νεότερο στρατιώτη. «Τους φώναξα “πού είναι ο άντρας μου;” Και έπειτα κοίταξα έξω και τον είδα να κείται στην πύλη. “Σκότωσα τον άντρα σου γιατί είναι ναζί”, μου είπε ο πιο νέος». Κι έπειτα άρχισαν να τη βιάζουν καθένας με τη σειρά του πολλές φορές, καθώς το παιδί της έκλαιγε στο διπλανό δωμάτιο. «Με σημάδευαν με ένα όπλο στο κεφάλι. Μου είπαν, “βούλωσέ το ή θα φέρουμε το παιδί σου να δει πώς σκορπάνε τα μυαλά της μάνας του στο δωμάτιο”».
Η υπόθεση της Νατάλια είναι η πρώτη που διερευνάται επίσημα, αλλά οι ουκρανικές αρχές έχουν επανειλημμένα αναφερθεί σε σεξουαλικές επιθέσεις κατά γυναικών από τότε που ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στη χώρα, με τον Ουκρανό ΥΠΕΞ Ντμίτρο Κουλέβα να δηλώνει πως θα ζητήσει αυτά τα εγκλήματα να διερευνηθούν από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.
Πριν από λίγες ημέρες δε, η Λέσια Βασιλένκο, βουλευτής του αντιπολιτευτικού κόμματος Holos, μιλώντας σε Βρετανούς αξιωματούχους, σύμφωνα με την Guardian, βεβαίωνε πως «έχουμε αναφορές για γυναίκες που βιάζονται ομαδικά. Είναι γυναίκες που δεν μπορούν να φύγουν. Μιλάμε για ηλικιωμένες. Οι περισσότερες από αυτές είτε εκτελέστηκαν μετά τον βιασμό τους είτε αυτοκτόνησαν».
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, με αφορμή ανάλογες δηλώσεις και τις καταγγελίες της 33χρονης Νατάλια, απέρριψε αυτούς τους ισχυρισμούς δηλώνοντας: «Δεν τα πιστεύουμε όλα αυτά. Είναι ψέματα».
Για «ψυχαγωγία», εθνοκάθαρση, γενοκτονία, αντίποινα ή ταπείνωση, οι βιασμοί έχουν γίνει όπλο πολέμου, γιατί «όποιος κατέχει τις γυναίκες μιας περιοχής, κατέχει αυτή την περιοχή», όπως γράφει η Mαρία Μις, Γερμανίδα κοινωνιολόγος, μέλος της φεμινιστικής πτέρυγας του κινήματος Αttac και συγγραφέας εμβληματικών έργων, όπως το «Γυναίκες: η τελευταία αποικία». «Η σεξουαλική βία γενικεύεται στις ένοπλες συρράξεις, όπου το σώμα των γυναικών γίνεται ακόμη ένα πεδίο υποταγής του εχθρού».
Εν μέσω αυτών των αντεγκλήσεων, η Νατάλια μάζεψε τα συντρίμμια της και κατάφερε να φτάσει με τον γιο της στο Λβιβ. Το πτώμα του άντρα της κείται ακόμη στην πύλη του σπιτιού της, έλεγε στους Times. «Δεν μπορούμε να τον θάψουμε, γιατί το χωριό είναι ακόμη υπό κατοχή». Αλλά ακόμη κι αν απελευθερωθεί, δεν ξέρει αν θα μπορέσει να επιστρέψει: «Οι αναμνήσεις είναι πολύ σκληρές. Δεν ξέρω πώς θα μπορέσω να ζήσω με όλα αυτά».
Ρωσία: Φεμινιστική αντίσταση στα όπλα
Στην άλλη πλευρά, και πάλι οι γυναίκες που αντιστέκονται είναι αυτές που γνωρίζουν απειλές, επιθέσεις και βία. Το γυναικείο κίνημα έχει αναδειχθεί σε μια από τις πλέον δραστήριες πολιτικές δυνάμεις της Ρωσίας και η οργανωμένη αντίσταση κατά του πολέμου σήμερα στη χώρα αρθρώνεται ιδίως γύρω από την ομάδα Φεμινιστική Αντίσταση στον Πόλεμο (https://t.me/femagainstwar_), που μέσα σε έναν μήνα έχει αποκτήσει σχεδόν 50 πυρήνες σε ολόκληρη τη χώρα.
Η πρώτη τους δημοσίευση έγινε την επομένη της έναρξης του πολέμου, στις 25 Φεβρουαρίου, με Μανιφέστο που καταδικάζει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και καλεί τις φεμινίστριες να ξεσηκωθούν κατά του πολέμου, που επιφυλάσσει μόνο βία, φτώχεια, εκτοπισμούς, διαλυμένες ζωές, ανασφάλεια, φυσική και σεξουαλική βία, βάθεμα των ανισοτήτων και οπισθοδρόμηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. «Αντιτασσόμαστε στον πόλεμο, στην πατριαρχία, στον αυταρχισμό και τον μιλιταρισμό», γράφει το Μανιφέστο, καλώντας τις γυναίκες της Ρωσίας και του κόσμου «να αγωνιστούμε κατά του πολέμου που διεξάγει ο Πούτιν και η κυβέρνησή του».
Δεν είναι τυχαίο που οι νέοι κατασταλτικοί νόμοι που υιοθέτησε η Δούμα είχαν ανάμεσα στα πρώτα τους θύματα γυναίκες. Το πρώτο άτομο που κηρύχθηκε «ξένος πράκτορας» είναι η Ντάρια Απακχόντσιτς, μια δασκάλα στην Αγία Πετρούπολη. Από τα πρώτα άτομα που διώχθηκαν για «διάδοση ψευδών ειδήσεων» ήταν η Βέρα Κότοβα από το Κρασνογιάρσκ, που καταδικάστηκε για «εξύβριση του ρωσικού στρατού» επειδή έγραψε στο χιόνι «Οχι στον πόλεμο».
Και πολλές που έχουν μπει στο στόχαστρο των Αρχών συλλαμβάνονται προληπτικά. «Δεν έχω τη δύναμη να περιγράψω εκείνες τις πέντε ημέρες της κράτησής μου. Οι ειδικές δυνάμεις ήρθαν να με πάρουν, έριξαν κάτω την πόρτα, κατάσχεσαν τον υπολογιστή μου, με έσυραν με χειροπέδες. Ενα βράδυ κοιμήθηκα σε φορτηγό, μετά στο αστυνομικό τμήμα, έως ότου κατάφεραν οι φίλοι μου να με βγάλουν» έλεγε μία από αυτές σε ένα ρεπορτάζ της Il Manifesto, καταγγέλλοντας πως τις ξυλοκοπούν και τις φωνάζουν πόρνες και προδότριες.
Το χειρότερο είναι ο εκφοβισμός. «Μια μέρα βρήκα απειλές μαζί με τη διεύθυνση του σπιτιού μου σε ανάρτηση στην ακροδεξιά πλατφόρμα Bloodseeker», έλεγε στην ιταλική εφημερίδα η Ξένια Μπεζντενεζνίχ, φεμινίστρια της οργάνωσης Σοσιαλιστική Εναλλακτική. «Λίγο μετά η διεύθυνσή μου κυκλοφορούσε σε όλο το διαδίκτυο». Η Ξένια ήταν από τις πρώτες που βίωσαν την πρακτική να ζωγραφίζουν το γράμμα Ζ -σύμβολο των υπέρμαχων του πολέμου- στην πόρτα των σπιτιών όσων αντιτίθενται σ’ αυτόν, ώστε να γίνονται στόχος. «Οι διευθύνσεις μας είναι γνωστές στο τμήμα αντιτρομοκρατίας του υπουργείου Εσωτερικών και από εκεί δίνονται σε ακροδεξιές πολιτικές ή εγκληματικές ομάδες. Ζούμε κάτω από την τρομακτική πίεση της μόνιμης απειλής».
