Ρενέ Σαρ (14 Ιουνίου 1907 – 19 Φεβρουαρίου 1988)

Ρενέ Σαρ (14 Ιουνίου 1907 – 19 Φεβρουαρίου 1988)

rene_char_bw

Η ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Γεννήθηκε στο χωριό Ιλ – συρ – λα – Σόργκ της Προβηγκίας (Provence) στην νότια Γαλλία το 1907. Μετά από την ολοκλήρωση των σπουδών του στην ιδιαίτερη πατρίδα του και επιθυμώντας να απομακρυνθεί από την επιρροή των γονέων του, εγκαταστάθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1920 στο Παρίσι, όπου ενεπλάκη, λόγω της μόδας της εποχής και φανερά μόνον ως επισκέπτης, με τους κύκλους των υπερρεαλιστών ή «σουρρεαλιστών».

Εκείνη ακριβώς την περίοδο εξέδωσε μαζί με τους Μπρετόν (André Breton) και Ελυάρ (Paul Eluard) το συλλογικό «Ralentir Travaux», πειραματίστηκε για λίγο με την λεγόμενη «αυτόματη γραφή» και επίσης δημοσίευσε το 1929 στο τελευταίο τεύχος της επιθεώρησης «Η Σουρρεαλιστική Επανάσταση» («La Révolution Surréaliste»). Το 1934, ενώ σιγά – σιγά απομακρυνόταν διακριτικά από τους «σουρρεαλιστές» λόγω διαφωνιών σε αρκετά ζητήματα, ιδίως με την εμμονή του Μπρετόν να καθιερώσει μία εκφρασιακή «ορθοδοξία», κυκλοφόρησε την δική του

ποιητική συλλογή «Το αδέσποτο σφυρί» («Le Marteau sans maitre»), το οποίο παρέμενε όμως μέσα στους κόλπους του συγκεκριμένου κινήματος, καθώς περιελάμβανε αρκετά παλαιά ποιήματά του.

ΠΟΛΙΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ

Τον Ιανουάριο του 1935 οριστικοποίησε την ρήξη του με τους πρώην ομοϊδεάτες του, με μία επιστολή του στον Βενιαμίν Περέ (Benjamin Peret, 1899 – 1959), στην οποία ο «Υπερρεαλισμός» ή «Σουρρεαλισμός» καταγγελλόταν όχι μόνον ως «ανάξιος απόγονος των Σαντ, Ρεμπώ και Λωτρεαμόν», αλλά και ως «τσίρκο».

Ήδη συγκλονισμένος από τον Ισπανικό Εμφύλιο (με θέμα τον οποίο έγραψε την συλλογή «Placart pour le Chemin des Ecoliers», 1937), κατά την διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου ηγήθηκε μίας αντιστασιακής αντάρτικης ομάδας στις Γαλλικές Άλπεις, από τις δράσεις της οποίας κυκλοφόρησε ευθύς μετά το τέλος του πολέμου τις πολιτικοποιημένες συλλογές του «Seuls demeurent» (1945) και «Feuillets d’ Hypnos» («Τα φύλλα του ύπνου», 1946, έργο αντιπολεμικό, γραμμένο κατά την περίοδο 1943 – 1944 και εστιασμένο επάνω στις ανθρώπινες αξίες – μεταφράσηκε στα ελληνικά και εκδόθηκε ως «…Το δέντρο είναι που βλέπει»).

Λίγο πριν το τελος του πολέμου, το 1944, κατέληξε στην Αλγερία υπό τις διαταγές του στρατηγού Ντε Γκωλ (Charles de Gaulle) και τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς μπήκε μαζί του στο απελευθερωμένο Παρίσι.


ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ

Έχοντας πια κατασταλάξει «στην αέναη αϋπνία των ποιητών» (όπως ο ίδιος έγραψε) με ένα ποιητικό ύφος ώριμα αντισυμβατικό και έτη φωτός μακριά από την κυρίαρχη στον δυτικό κόσμο χριστιανική ηθική, κυκλοφόρησε μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970 περίπου 50 έργα του, ανάμεσα στα οποία ξεχώρισαν τα «Les Matinaux» (1950), «Recherche de la base et du somme», (1955) και «Commune presence» (1964), ενώ το 1983 εκδόθηκαν από τις εκδόσεις «Gallimard» τα άπαντά του με τίτλο «Oeuvres completes». Το ποίημά του «Le marteau sans maitre» μελοποιήθηκε από τον συνθέτη Pierre Boulez το 1954.

Τα περισσότερα από τα μεταπολεμικά χρόνια του τα πέρασε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, όπου συχνά φιλοξενούσε διάσημους προσωπικούς του φίλους, όπως ο Αλμπέρ Καμύ (Albert Camus) και ο Γερμανός φιλόσοφος Μάρτιν Χάϊντεγκερ (Martin Heidegger, ο οποίος θαύμαζε τον Σαρ και τον θεωρούσε «δια της ποίησης φιλόσοφο»). Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ευαισθητοποιήθηκε ιδιαίτερα σε οικολογικά ζητήματα και δραστηριοποιήθηκε ενάντια


στην πυρηνική ενέργεια. Πέθανε στο Παρίσι, στο νοσοκομείο Val-de-Grace, στις 19 Φεβρουαρίου 1988 και τάφηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Πριν από αρκετά χρόνια είχε γράψει: «δεν έχουμε παρά μόνο ένα καταφύγιο ενάντια στο θάνατο: το να κάνουμε τέχνη πριν απ’ αυτόν».


Βλάσης Γ. Ρασσιάς, 2009

πηγή:rassias.gr

268

ΚΑΝΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ

Γράψτε μια απάντηση