Κώστας Μπορδόκας
Μετά την πτώση της δικτατορίας, όμως, υπάρχουν κάποιες αναφορές στο ζήτημα, που σταδιακά γίνονται περισσότερες και τολμηρότερες. Με αφορμή την ημέρα της υπερηφάνειας, 28 Ιουνίου, υπενθυμίζουμε κάποιες από τις μοναδικές μουσικές αναφορές -στους ΛΟΑΤΚΙ και τους ομοφυλόφιλους- από τη δεκαετία του 1960 μέχρι σήμερα.
Μόλις το 1962, όταν ακόμα η λέξη τραβεστί είναι άγνωστη, ο Μάνος Χατζιδάκις τολμά να μιλήσει για αλλαγή φύλλου στο τραγούδι «Οι αδελφές Τατά» στη μουσικοθεατρική παράσταση «Οδός Ονείρων», και μάλιστα με στίχους του θεατρικού συγγραφέα και θεωρητικού του θεάτρου Αλέξη Σολωμού :
Μα η μοίρα κυβερνά κι εγχειρίστηκε
η μια κι έγινε κι έγινε αρσενικιά
Αρκετά χρόνια μετά, πάλι ο Μάνος Χατζιδάκις στα «Νυχτερινά αγάλματα» με στίχους του Άρη Δαβαράκη, καταγράφει την ενοχή με την οποία αντιμετωπίζει εκείνη την εποχή τη σεξουαλική επιλογή της η ομοφυλοφιλική κοινότητα :
Τις νύχτες που κοιμάμαι τ’ αγάλματα ξυπνούν
τα πάθη μου φοβάμαι, τα κρύβω μην τα δουν
Είμαστε πλέον στο 1980 και μέσα από το τραγούδι «Ο Αχιλλέας από το Κάιρο» ο Κώστας Τουρνάς όχι μόνο μιλά για πρώτη φορά στο ελληνικό τραγούδι για ομοφυλοφιλική σχέση, αλλά αναδεικνύει την κοινωνική υποκρισία για το ζήτημα μέσα από τα στερεότυπα της εποχής.
Πολλά χρόνια αργότερα ο συνθέτης, στιχουργός και ερμηνευτής του εμβληματικού αυτού τραγουδιού, αποκαλύπτει ότι γράφεται για τον Γιώργο Μαρίνο. Ο Μηνάς που αναφέρεται είναι υπαρκτό πρόσωπο και τότε σχέση του Μαρίνου, ενώ «η κυρά Λέλα η Σμυρνιά» που κουτσομπολεύει στη γειτονιά το ζευγάρι που βουλιάζει στην αμαρτία και διώχνει τα μικρά παιδιά που πλησιάζουν στο υπόγειο, δεν είναι άλλη από την αδελφή του συνθέτη.
Είναι κάτι παιδιά που δε γίνονται άντρες
και δε ζουν τη ζωή τη δικιά σου
είναι κάτι παιδιά που δε γίνονται άντρες
θα μπορούσαν να είναι παιδιά σου.
Μια και είμαστε στον Γιώργο Μαρίνο, ο γνωστός σόουμαν τραγουδά το 1984 το «Σεξ» σε στίχους και μουσική του Σταμάτη Κραουνάκη, που αναφέρεται στα πρώτα, μπερδεμένα, ερωτικά σκιρτήματα.
Και μετά στο σπίτι με το Τάσο
το συμμαθητή που μου λέγε να του τον πιάσω
κι εγώ του πα να με πιάσει εκείνος πρώτα
και άνοιξε η πόρτα και μας έπιασε η μαμά.
Την ίδια χρονιά ο Τζίμης Πανούσης, που στο τραγούδι του «Μουσικές Ταξιαρχίες» μιλά για ομοφυλόφιλους μουσικοκριτικούς πλήρως ενσωματωμένους στις εμπορικές επιταγές του μάρκετινγκ, στο «Ένα τραγούδι για το χειμώνα» διεισδύει στα προσωπικά και κοινωνικά αδιέξοδα μιας τραβεστί τη δεκαετία του 80.
Έχω ένα πόνο στην κοιλιά μου
τη νιώθω να εγκυμονεί
θ’ απλώσω στην ταράτσα τ’ άντερά μου
με μανταλάκια χιαστί
και θα κρεμάσω τα ερμαφρόδιτα μωρά μου
η πρώτη μάνα τραβεστί.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η μελοποίηση του ποιητή Ναπολέων Λαπαθιώτη από το Νίκο Ξυδάκη στο τραγούδι «Ερωτικό» που ερμηνεύει το 1987 η Ελευθερία Αρβανιτάκη. Σε αυτό, ο γνωστός ομοφυλόφιλος ποιητής του Μεσοπολέμου δημιουργεί μια ακροστιχίδα που αν διαβαστεί προσεκτικά σχηματίζει το όνομα «Κώστας Γκίκας» που αποτελεί τον μεγάλο του έρωτα.
Γυρεύω πάντα το φιλί
που μου το τάξανε πολλοί
κι όμως δεν μπόρεσε κανείς
ποτέ να μου το δώσει
Αυτή την περίοδο κυκλοφορούν δύο τραγούδια παραπλήσιας θεματολογίας. Η «Τραβεστί» του Νικόλα Άσιμου :
Μη ζητάς απαλλαγή, οι καιροί είναι πονηροί
και τη Σόνια τη ζαβή την στραγγάλισαν κι αυτή
και «Η Μπέμπα η τραβεστί» από τον Λήτη (Νικόλαος Σάννος) :
Τη Μπέμπα την ρίξαν την ρίξαν φυλακή
γιατί υιοθέτησε παράνομα παιδί.
Παιδί από τσιγγάνα απ’ την Αγία Βαρβάρα
γιατί ήταν το όνειρο της να γίνει λέει μάνα.
Η Μπέμπα δεν έχει στην κοιλιά της μήτρα
μα έχει καρδιά στα ψεύτικα της στήθια.
Οι άλλες οι νορμάλ που λέγονται μανάδες
πουλάνε τα παιδιά τους για λιγοστούς παράδες.
Το κλίμα εκφοβισμού και τραμπουκισμού κατά της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας περιγράφεται το 1995 στο «8 ½» σε στίχους και μουσική του Σταμάτη Κραουνάκη :
κι ένας φίλος μας γκέι
σκοτωμένο σκυλί
«κραγμένη» γράψανε
«οκέι, οκέι, οκέι»
τον σφάξανε
μάτια δεν κλάψανε
Ο Μιχάλης Δέλτα γράφει το 2002 πως «Τα αγόρια δεν κλαίνε» :
Μια ιστορία ελευθερίας θα βρεθεί κανείς να πει
Ι. Κ. Λάμδα, sodade και νωρίτερα στο Big
Gay, straight, τραβεστί
Τέλος, η έκπληξη έρχεται το 2015 από τον Νίκο Καρβέλα, όπου με ροκ ήχο παρουσιάζει το «Ετεροομοαμφιφυλόφιλο όν» :
Δεν υπάρχει σεξ παρά φύση
δεν υπάρχει οργασμός παρά φύση
δεν υπάρχει έρωτας παρά φύση
δεν υπάρχει αλήθεια παρά φύση.
Παρά φύση υπάρχουν μόνο μυαλά
κολλημένα μυαλά
διεστραμμένα μυαλά.
Τι σημαίνει ομοφυλοφιλία;
Τι σημαίνει ετεροφυλοφιλία;
Τι σημαίνει αμφιφυλοφιλία;
Όλα είναι το ίδιο
ο άνθρωπος είναι…
ετεροομοαμφιφυλόφιλο όν.
Ο Μάνος Χατζιδάκις με την Μάρω Κοντού, που είναι από τις τέσσερις αδελφές Τατά, μια εκ των οποίων έκανε αλλαγή φύλλου…
Ο Γιώργος Μαρίνος στο ιδιαίτερο δίσκο για την ομοφυλοφιλική κοινότητα «Μόνο άνδρες» σε μουσική Σταμάτη Κραουνάκη.
Ο ποιητής Ναπολέων Λαπαθιώτης σε νεαρή ηλικία όταν γράφει το «Ερωτικό» με την ακροστιχίδα που σχηματίζει το όνομα του φίλου του, που μελοποιείται πολλές δεκαετίες αργότερα από τον Νίκο Ξυδάκη.
Ο δημιουργός του «Ένα τραγούδι για τον χειμώνα» Τζίμης Πανούσης σε μια από τις αλησμόνητες πρώτες παραστάσεις του τη δεκαετία του 80.
Θα περάσουν αρκετά χρόνια μέχρι ο δημιουργός του «Ο Αχιλλέας από το Κάιρο» Κώστας Τουρνάς, αποκαλύψει ότι το τραγούδι έχει γραφτεί για τον Γιώργο Μαρίνο.
Πηγή: tvxs.gr
